Bài 25: Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp - Giải bài tập Địa lí 12
Câu hỏi trang 106 sách giáo khoa Địa lí 12
Trình bày những đặc điểm cơ bản của một vùng nông nghiệp (ví dụ vùng Đồng bằng sông Hồng).Trả lời:
- Về điều kiện sinh thái nông nghiệp:
Là đồng bằng châu thổ có nhiều ô trũng. Đất phù sa được bồi đắp hàng năm từ sông Hồng và phù sa sông Thái Bình. Có một mùa đông lạnh.
- Điều kiện về kinh tế - xã hội:
Do có mật độ dân số cao nhất cả nước nên vùng có nguồn lao động dồi dào. Người dân có kinh nghiệm thâm canh. Vùng đồng bằng sông Hồng có mạng lưới đô thị dày đặc; các thành phố lớn và tập trung công nghiệp chế biến. Quá trình đô thị hoá và công nghiệp hoá ở Vùng hiện đang được đẩy mạnh.
- Về trình độ thâm canh:
Người dân có trình độ thâm canh khá cao, đầu tư nhiều lao động, có sự áp dụng các giống mới, cao sản, công nghệ tiến bộ.
- Về sự chuyên môn hoá sản xuất:
Sản xuất lúa cao sản và lúa có chất lượng cao. Tồng các loại cây thực phẩm, đặc biệt là các loại rau quả cao cấp. Đay, cói, cây ăn quả. Lợn, bò sữa được nuôi ở ven thành phố lớn, gia cầm, thuỷ sản mặn, lợ, nuôi thuỷ sản nước ngọt ở các ô trũng
Câu hỏi trang 110 sách giáo khoa Địa lí 12
Dựa vào bảng 25.2 (SGK) theo hàng ngang, chỉ ra sự phân bố sản xuất lúa gạo và thuỷ sản nước ngọt; theo cột, nêu các sản phẩm nông nghiệp chuyên môn hoá của Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long, xu hướng biến đổi trong việc sản xuất những sản phẩm này.
Trả lời:
*Theo hàng ngang: Lúa gạo và thủy sản nước ngọt:
- Lúa gạo phân bố tập trung rất cao ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cao ở vùng Đồng bằng sông Hồng, mức trung bình ở vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ, Trung du và miền núi Bắc Bộ, phân bố không đáng kể ở vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.
- Thủy sản nước ngọt tập trung rất cao ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cao ở vùng Đồng bằng sông Hồng, mức trung bình ở Đông Nam Bộ và vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, phân bố không đáng kể ở Bắc Trung Bộ.
* Theo hàng dọc: Các sản phẩm chuyên môn hoá và xu hướng biến động.
- Vùng đồng bằng sông Hồng: Nuôi lợn, trồng cói xu hướng biến động tăng; nuôi gia cầm, trồng đậu tương tăng mạnh; thuỷ sản nước ngọt có xu hướng biến động tăng; đay xu hướng biến động giảm.
- Vùng đồng bằng sông Cửu Long: trồng lúa gạo, nuôi gia cầm có xu hướng biến động tăng rất manh, thuỷ sản nước ngọt, dừa, mía, lợn, cói, đay tăng mạnh
Trang 111 sách giáo khoa Địa Lí 12
Dựa vào hình 25 (SGK) và những kiến thức đã được học, vì sao kinh tế trang trại lại rất phát triển ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Trả lời:
Kinh tế trang trại được phát triển ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long do có nhiều điều kiện thuận lợi về:
- Đất đai và diện tích mặt nước nuôi trồng thuỷ sản rộng, tập trung, rừng ngập mặn, rừng tràm trên đất phèn,..
- Có các chính sách phát triển, thị trường, cư dân đã có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất hàng hoá
Chỉ ra sự khác nhau trong chuyện môn hoá nông nghiệp giữa các vùng, và giải thích nguyên nhân:
- Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên;
- Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long;
Trả lời:* Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên
- Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ chủ yếu là phát triển các loại cây công nghiệp có nguồn gốc ôn đới và cận nhiệt như chè, sở, hồi, trẩu, ... ;cây ăn quả, dược liệu; thuốc lá, cây đậu tương; trâu, bò lấy thịt, sữa, lạn.
- Vùng Tây Nguyên chủ yếu phát triển các loại cây cà phê, chè, cao su, dâu tằm, hồ tiêu; bò thịt và bò sữa.
Nguyên nhân có sự khác nhau của những sản phẩm chuyên môn hoá là do sự khác nhau về điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội:
- Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ với khí hậu có một mùa đông lạnh thích hợp cho các cây trồng có nguồn gốc cận nhiệt; đất feralit thuận lợi cho các cây đậu tương, thuốc lá...
- Vùng Tây Nguyên thì có đất đỏ badan với diện tích rộng lớn và khí hậu mang tính chất cận xích đạo, nên tạo điều kiện thuận lợi cho trồng các cây công nghiệp nhiệt đới lâu năm; trên vùng núi cao, nhiệt độ hạ thấp có thể trồng chè. Chăn nuôi được phát triển cả ở hai vùng dựa trên các đồng cỏ và sự tác động của khí hậu.
*Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long.
- Vùng Đồng bằng sông Hồng chủ yếu phát triển các loại cây như lúa cao sản, lúa có chất lượng cao; cây thực phẩm, cây ăn quả; đay, cói; gia cầm, lợn, bò sữa, nuôi thuỷ sản nước ngọt, lợ, mặn.
- Đồng bằng sông Cửu Long chủ yếu là trồng lúa, lúa có chất lượng cao; các loại cây công nghiệp ngắn ngày; các loại cây ăn quả nhiệt đới; thuỷ sản - đặc biệt là tôm; gia cầm.
Nguyên nhân: do Vùng Đồng bằng sông Hồng có trình độ thâm canh lúa cao; lại có một mùa đông lạnh cho phép phát triển một vụ đông; có nguồn thức ăn cho chăn nuôi dồi dào từ các phụ phẩm từ ngành trồng trọt; có nhiều ao hồ, mặt nước, cửa sông...
Vùng Đồng bằng sông Cửu Long lại có diện tích đất rộng, trong đó diện tích đất phù sa ngọt tương đối lớn thuận lợi cho sự phát triển nghề trồng lúa, lúa có chất lượng cao; khí hậu có tính chất cận xích đạo; diện tích mặt nước rộng, dọc bờ biển có nhiều bãi triều và có nhiều cánh rừng ngập mặn...
Giải thích vì sao sự phát triển các vùng chuyên canh nông nghiệp kết hợp với công nghiệp chế biến lại có ý nghĩa rất quan trọng đối với tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn?
Trả lời:Trong phát triển nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn nước ta, mặc dù kinh tế hộ gia đình đã mang lại những thành tựu lớn, nhưng do nguồn lực vẫn còn nhiều hạn chế nên kinh tế hộ gia đình rất khó có thể đưa nền nông nghiệp nước ta tiến lên sản xuất hàng hoá theo quy mô lớn được.
Trong khi đó thì sự phát triển các vùng chuyên canh nông nghiệp kết hợp vói công nghiệp chế biến có khả năng huy động được các nguồn lực lớn hơn không chỉ trong nước, giúp làm gia tăng chất lượng sản phẩm nông nghiệp với quy mô lớn và trình độ cao hơn, thúc đẩy nông nghiệp phát triển tiến nhanh lên sản xuất hàng hoá, làm động lực cho tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn nước ta.
Bài trước: Bài 24: Vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp - Giải bài tập Địa lí 12 Bài tiếp: Bài 26: Cơ cấu ngành công nghiệp - Giải BT Địa lí 12