Chiếc lá cuối cùng (Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 8)
- Ô Hen-ri (1862-1910), tên thật là William Sydney Porter
- Quê quán: là một nhà văn người Mĩ
- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác văn học:
+ Ông sinh ra trong một gia đình có cha là một thầy thuốc, mẹ ông đã qua đời khi ông mới lên 3 tuổi
+ Ông đã bỏ dở việc học tập khi ông 15 tuổi vì gia cảnh nghèo khó. Ông đi nhiều nơi và làm nhiều công việc khác nhau: kế toán, nhân viên, thủ quỹ ngân hàng…
+ Sau này, khi bắt đầu sự nghiệp văn chương, ông trở thành một nhà văn chuyên viết các tác phẩm truyện ngắn
+ Nhiều truyện của ông đã để lại dư âm và ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc như: Tên cảnh sát và gã lang thang, Căn gác xép, Qùa tặng của các đạo sĩ…
- Phong cách sáng tác:
+ Những tác phẩm của ông nhẹ nhàng nhưng đều toát lên tinh thần nhân đạo cao cả
II. Đôi nét về tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
1. Hoàn cảnh sáng tác
- "Chiếc lá cuối cùng" là một trong số 600 truyện ngắn của tác giả Ô Hen-ri. Đoạn trích này nằm ở phần cuối truyện
2. Bố cục chia thành 3 đoạn
- Đoạn 1: (từ đầu đến “mái hiên thấp kiểu Hà Lan”): Tâm trạng tuyệt vọng của cô họa sĩ trẻ Giôn-xi
- Đoạn 2: (tiếp đến “bồi dưỡng và chăm nom”): Sự hồi sinh kì diệu của Giôn-xi
- Đoạn 3: còn lại: Sự hi sinh cao cả của cụ Bơ-men để cứu mạng Giôn-xi
3. Giá trị nội dung
- Truyện ngắn chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc, câu chuyện nói về chủ đề tình bạn, tình yêu thương giữa con người với con người. Qua đó nhà văn muốn mang đến một bức thông điệp: Hãy luôn thắp sáng ngọn lửa của niềm khát khao, hi vọng hãy luôn thương yêu, đem nghệ thuật phục vụ con người, nghệ thuật chân chính bền vững nhất là nghệ thuật hướng đến con người và vì con người.
4. Giá trị nghệ thuật
- Truyện có nhiều tình huống hấp dẫn, cách sắp xếp các sự việc chặt chẽ, đặc biệt là đảo ngược tình huống lần lần tạo ra sự hấp dẫn, hứng thú cho người đọc.
III. Dàn ý phân tích tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
I. Mở bài
- Giới thiệu một số nét cơ bản về Ô Hen-ri: một nhà văn Mỹ chuyên sáng tác truyện ngắn, nổi tiếng với các tác phẩm thấm đẫm tinh thần chính nghĩa, nhân đạo, tình yêu thương đối với những con người nghèo khổ
- "Chiếc lá cuối cùng" chính là một truyện ngắn thấm đẫm tình nhân đạo và tinh thần nhân văn như thế: kể lại các việc làm mang đầy ý nghĩa nhân đạo của người họa sĩ già Bơ-men - vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng để cứu mạng Giôn-xi
II. Thân bài
1. Nhân vật Giôn-xi
- Giôn-xi là một họa sĩ trẻ nghèo mắc bệnh sưng phổi
- Khi bị bệnh, cô đã cảm thấy tuyệt vọng vô cùng:
+ Mở to đôi mắt thẫn thờ và thều thào ra lệnh => Các từ láy tượng thanh tượng hình đã thể hiện sự yếu ớt, cạn kiệt sức sống của Giôn-xi
+ Suy nghĩ rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô cũng sẽ chết
⇒ Tinh thần suy sụp, mất hết niềm tin và nghị lực, tâm trạng tuyệt vọng, buông xuôi
- Thái độ của Giôn-xi khi nhìn thấy chiếc lá thường xua cuối cùng không rụng:
Tự thấy mình là hư
Muốn uống nước, ăn cháo, muốn được soi gương và muốn vẽ
⇒ Tâm trạng đã thay đổi hoàn toàn, cô đã thoát khỏi cái chết, có yêu nghệ thuật và tình yêu cuộc sống.
- Sự dai dẳng của chiếc lá cuối cùng cũng chính là nguồn gốc hồi sinh tâm trạng của Giôn-xi
⇒ Con người cần phải có hi vọng, niềm tin, nghị lực để vượt lên chính mình và chiến thắng bệnh tật.
2. Nhân vật Xiu
- Xiu là một cô gái có đức hi sinh, có tấm lòng nhân hậu, có sự đồng cảm sâu sắc và thương yêu bạn như chính người thân ruột thịt:
+ Khi Giôn-xi bị bệnh: Lo lắng, luôn ở bên động viên, chăm sóc Giôn-xi => Tình cảm chân thành của Xiu đối với cô bạn yếu đuối ở cùng phòng
+ Xiu sợ khi nhìn thấy chỉ còn một chiếc là thường xuân cuối cùng còn bám lại trên tường. Khi Giôn-xi đòi kéo tấm màn, ” cô làm theo yêu cầu làm theo một cách chán nản”
- Xiu kể về cái chết của cụ Bơ-men bằng sự chân thành, cảm động và còn có cả sự biết ơn khôn xiết
⇒ Thể hiện sự thương nhớ, khâm phục, kính trọng cụ Bơ-men
3. Nhân vật cụ Bơ-men
- Là một họa sĩ già, nghèo, chưa có tác phẩm nào nổi danh trên con đường nghệ thuật, mơ ước sẽ vẽ được một kiệt tác
- Yêu quí và quan tâm các đồng nghiệp trẻ
- Là người có đức hi sinh cao cả, thầm lặng, hi sinh thân mình vì người khác
- Tạo ra kiệt tác chiếc lá cuối cùng để cứu lấy tính mạng của Giôn-xi: Khi biết được tâm trạng chán nản và tuyệt vọng của Giôn-xi, cụ lẳng lặng vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng trên tường trong đêm gió tuyết để giúp Giôn-xi có niềm tin, niềm hi vọng sống.
⇒ Chiếc lá cuối cùng mà cụ Bơ men vẽ là xuất phát từ nghệ thuật chân chính, hướng tới con người và vì con người
III. Kết bài
- Khái quát các giá trị tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật đã tạo nên thành công của tác phẩm
- Câu chuyện khép lại nhưng đã để lại dư âm và ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc về tình yêu thương nhân loại cảm động và chân thành
Bài trước: Đánh nhau với cối xay gió (Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 8) Bài tiếp: Hai cây phong (Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 8)