Trang chủ > Lớp 8 > Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 8 > Bài toán dân số (Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 8)

Bài toán dân số (Tác giả - Tác phẩm Ngữ văn 8)

- Theo Thái An, Báo Giáo dục và Thời đại, chủ nhật, số 28,1995

II. Đôi nét về tác phẩm Bài toán dân số

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Văn bản được trích từ bài báo “Bài toán dân số đã được đặt ra từ thời cổ đại” in trên báo Giáo dục và Thời đại chủ nhật, số 28, năm 1995

2. Bố cục chia thành 3 phần:

- Phần 1: (Từ đầu đến “sáng mắt ra”): Bài toán dân số đã được nêu ra từ thời cổ đại

- Phần 2: (Từ “Đó là câu chuyện cổ” đến “sang ô thứ 31 của bàn cờ”): Tốc độ gia tăng dân số thế giới là vô cùng nhanh chóng

- Phần 3: (từ “đừng để cho mỗi con người” đến hết): Kêu gọi mọi người cần quan tâm tới việc chống sự bùng nổ gia tăng dân số.

3. Giá trị nội dung

- Văn bản đề cập về vấn đề bùng nổ dân số thế giới quá nhanh. Từ câu chuyện một bài toán cổ về cấp số nhân, tác giả đã đưa ra những con số buộc người đọc phải liên tưởng và suy ngẫm sâu sắc về sự gia tăng dân số rất đáng lo ngại của thế giới, nhất là ở những nước chậm phát triển.

4. Giá trị nghệ thuật

- Văn bản với cách viết sâu sắc mà nhẹ nhàng

- Dùng cách lập luận chặt chẽ, dẫn chứng phong phú, có tính thuyết phục cao

III. Dàn ý phân tích tác phẩm Bài toán dân số

I. Mở bài

- Khẳng định vấn đề dân số là vấn đề vô cùng quan trọng trong những vấn đề toàn cầu

- Khái quát về văn bản Bài toán dân số: là văn bản nhật dụng đề cập tới vấn đề cấp thiết vừa lâu dài của đời sống nhân loại đó chính là vấn đề dân số thế giới và những hiểm hoạ của nó

II. Thân bài

1. Nêu các vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình

- Đưa ra 2 giả thuyết về bài toán dân số: đã được đặt ra từ thời cổ đại hay từ hàng chục năm gần đây

- Trình bày quan điểm của người viết:

+ Lúc đầu: không tin

+ Sau đó: “sáng mắt ra”

⇒ Bài toán dân số và kế hoạch hoá gia đình đã được dra từ thời cổ đại

⇒ Cách đặt vấn đề hấp dẫn, bất ngờ ⇒ Khẳng định tác giả nhận thức các vấn đề rất rõ ràng và sâu sắc

2. Từ bài toán cổ đến bài toán dân số

- Bài toán cổ: Số thóc tăng lên theo cấp số nhân, nhiều vô kể ⇒ Không khó nhưng không thể thực hiện được

⇒ Dẫn chuyện với mục đích so sánh với sự gia tăng dân số của loài người

⇒ Đánh giá: một con số kinh khủng ⇒ Thái độ lo lắng, bất ngờ

- Đưa ra câu chuyện về bài toán dân số: Ban đầu thế giới có 2 người, đến năm 1995 thế giới có 5,63 tỉ người và phủ đến ô thứ 30 của bàn cờ.

⇒ Thuyết minh bằng việc số liệu và cách so sánh ⇒ Dân số gia tăng rất nhanh

- Đưa ra câu chuyện về khả năng sinh sản của người phụ nữ:

+ Tỉ lệ sinh sản (tự nhiên) tại các nước châu Á, châu Phi là rất lớn

+ Châu Phi có tỉ lệ sinh sản ở người phụ nữ lớn hơn ở khu vực châu Á

⇒ Tác giả muốn giải thích cho sự gia tăng dân số có mối liên hệ chặt chẽ và trực tiếp tới tỉ lệ sinh con tự nhiên của người phụ nữ.

⇒ Cái gốc của vấn đề chính là vấn đề kế hoạch hoá gia đình.

3. Lời đề nghị của tác giả

- Đừng để cho mỗi con người trên trái đất này chỉ còn là diện tích một hạt thóc

- Muốn có đất đai sinh sống cần phải hạn chế sự gia tăng dân số

⇒ Lời đề nghị ngắn gọn nhưng vô cùng xác đáng: Cảnh báo và kêu gọi mọi người cần giảm thiểu tốc độ gia tăng dân số.

III. Kết bài

- Khái quát thành công về nghệ thuật tạo nên thành công về mặt nội dung: Sử dụng kết hợp với các loại phương pháp so sánh, sử dụng số liệu phân tích, lập luận chặt chẽ, ngôn ngữ khoa học, có sức thuyết phục cao.

- Liên hệ thực tế và nâng cao nhận thức của bản thân