Bài 19: Đặc điểm ngoài của lá (trang 64 sgk Sinh học 6)
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 19 trang 61: Xem H. 19.1, cho biết tên những bộ phận của lá.
- Trả lời câu hỏi: chức năng quan trọng nhất của lá là gì?
- Vậy các đặc điểm nào giúp lá nhận được rất nhiều ánh sáng?
Lời giải:
- Những bộ phận cuả lá: Phiến lá, cuống lá, gân lá.
- Chức năng quan trọng nhất của lá đó chính là quang hợp.
- Phiến lá rộng và mỏng sẽ giúp cho việc tiếp nhận ánh sáng trở nên tốt hơn.
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 19 trang 61: Quan sát các lá có trong H. 19.2 hoặc những lá đã mang tới lớp.
- Nhận xét kích thước, màu sắc, hình dạng của phiến lá, diện tích bề mặt của phiến lá so với cuống.
- Tìm điểm giống nhau của phần phiến của các loại lá.
- Các điểm giống nhau đó có tác dụng gì đối với việc tiếp nhận ánh sáng của những loại lá?
Lời giải:
- Hình dạng lá rất phong phú và đa dạng, màu sắc của phiến lá chủ yếu là có màu xanh, diện tích bề mặt của phiến lá so với cuống lá lớn hơn rất nhiều.
- Lá có hình bản dẹt, có màu xanh và diện tích bề mặt lớn.
- Giúp lá thu nhận được nhiều ánh sáng để phục vụ cho việc quang hợp tạo ra những chất hữu cơ cần thiết cho cây.
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 19 trang 62: Hãy tìm 3 loại lá có kiểu gân khác nhau.
Lời giải:
- Ba loại lá có kiểu gân khác nhau là:
Lá lúa có dạng gân song song
Lá lục bình có dạng gân hình cung
Lá mít dạng gân hình mạng
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 19 trang 63: Quan sát H. 19.5 và ba mẫu thực tế về những kiểu xếp lá trên cành và thân.
- Hãy điền vào bảng sau đây:
- Lần lượt cầm ba cành đã quan sát lên, nhìn từ các phía khác nhau vào cành, từ trên ngọn cành xuống, rút ra nhận xét gì về cách bố trí của các lá ở mấu thân dưới và mấu thân trên?
- Có mấy dạng xếp lá trên thân cành? Là các kiểu nào?
- Cách bố trí của lá ở các mấu thân mang lại lợi gì cho việc thu nhận ánh sáng của các lá trên cây?
Lời giải:
STT | Tên cây | Kiểu xếp lá trên cây | |
---|---|---|---|
Có mấy lá mọc từ một mấu thân | Kiểu xếp lá | ||
1 | Cây dâu | 1 lá | Mọc cách |
2 | Cây dừa cạn | 2 lá | Mọc đối |
3 | Cây dây huỳnh | 4 lá | Mọc vòng |
- Những lá ở mấu thân dưới và mấu thân trên xếp so le nhau giúp các lá đều có thể nhận được một lượng ánh sáng nhiều nhất có thể.
- Có ba dạng xếp lá trên cây: mọc đối, mọc cách, mọc vòng.
- Những lá bố trí hợp lí, lá trên không che lá dưới giúp cho các lá nhận được nhiều ánh sáng nhất có thể.
Bài 1 (trang 64 sgk Sinh học 6): Lá có các đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp trên cây như thế nào để giúp nó nhận được nhiều ánh sáng hơn?
Lời giải:
Đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp lá trên cây có tác dụng giúp lá nhận được nhiều ánh sáng hơn:
+ Đặc điểm bên ngoài của lá:
- Phiến lá: có màu xanh lục, mỏng, dạng bản dẹt, là phần rộng nhất của lá để thu nhận được nhiều ánh sáng.
- Gân lá: trải rộng khắp mặt lá để giúp nâng đỡ phiến lá và vận chuyển những chất.
- Cuống lá: đính lá vào cành, thân cây để lá được nâng lên và tiếp nhận được nhiều ánh sáng.
+ Cách sắp xếp lá trên cây:
- Kiểu sắp xếp: mọc đối, mọc cách, mọc vòng. Lá trên những mấu thân xếp so le nhau.
- Mục đích: nhận được ánh sáng nhiều hơn từ các hướng khác nhau.
Bài 2 (trang 64 sgk Sinh học 6): Hãy cho ví dụ về 3 kiểu xếp lá trên cây.
Lời giải:
– Lá mọc cách: những lá mọc so le nhau trên cành. Ví dụ: lá cây dâm bụt, lá cây dâu, lá cây rau ngót, lá cây phèn đen, lá cây rau đay, lá cây mùng tơi...
– Lá mọc đối: từng đôi lá mọc đối xứng nhau trên thân, cành cành. Ví dụ: lá húng quế, lá dừa cạn, lá húng chanh, lá ổi, lá mẫu đơn.
– Lá mọc vòng: lá mọc thành vòng xung quanh cành hoặc thân. Ví dụ: lá trúc đào, lá thất diệp, lá cây dây huỳnh, cây tùng la hán, cây hoa sữa,...
Bài 3 (trang 64 sgk Sinh học 6): Các đặc điểm nào chứng tỏ lá rất đa dạng?
Lời giải:
Đặc điểm chứng tỏ rằng lá rất đa dạng:
- Màu sắc lá: lá xanh, lá đỏ,…
- Dạng sắp xếp lá trên thân: mọc vòng, mọc cách, mọc đối
- Kiểu gân lá: hình cung, hình mạng, song song.
- Hình dạng: hình chân vịt, hình tim, hình trứng, hình lưỡi mác, …, kích thước của phiến lá rất khác nhau.
- Loại lá: lá kép và lá đơn.
A. Lý thuyết & Nội dung bài học
1. Đặc điểm bên ngoài của lá
a) Phiến lá
Phiến lá có nhiều hình dạng như: bản dẹt… thu nhận ánh sáng.
b) Gân lá
Gân hình mạng: Lá dâu tằm, lá gai…
Gân song song: lá địa lan, lá rẻ quạt…
Gân hình cung: Lá địa liền, …
c) Lá đơn và lá kép
- Lá đơn: có cuống nằm ngay dưới chồi nách, 1 cuống đều mang 1 phiến, cuống và phiến đều rụng cùng lúc. VD: lá sen, rau muống, lá lốt, …
- Lá kép: Có cuống chính phân nhánh thành các cuống con, mỗi cuống con có 1 phiến (gọi là chét), chồi nách chỉ có ở phía trên phiến chính, không có ở cuống con, thường thì lá chét rụng trước và cuống chính rụng sau. VD: lá rau ngót, lá hoa hồng, lá bưởi…
- Mọc cách: Cây mồng tơi…
- Mọc đối: Lá cây dừa cạn…
- Mọc vòng: Lá cây dây huỳnh…
Bài trước: Bài 18: Biến dạng của thân (trang 59 sgk Sinh học 6) Bài tiếp: Bài 20: Cấu tạo trong của phiến lá (trang 67 sgk Sinh học 6)