Bài 14: Thân dài ra do đâu ? (trang 47 sgk Sinh học 6)
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 14 trang 46: Thảo luận:
- So sánh chiều cao của 2 nhóm cây trong thí nghiệm sau: không ngắt ngọn và ngắt ngọn.
- Từ thí nghiệm trên hãy cho biết thân dài ra là do bộ phận nào?
- Xem lại bài 8 “Sự lớn lên và phân chia tế bào” hãy giải thích tại sao thân dài ra được?
Lời giải:
- Sau khi kết thúc thí nghiệm ta có thể thấy: Cây không bị ngắt ngọn sẽ cao hơn so với cây bị ngắt ngọn.
- Từ thí nghệm trên cho thấy rằng thân dài ra là do phần ngọn cây.
- Thân cây dài ra do sự phân chia của mô phân sinh ngọn.
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 14 trang 47: Hãy giải thích tại sao người ta lại làm như thế?
Lời giải:
- Trồng bông, cà phê, đậu người ta thường bấm ngọn cây, chất dinh dưỡng sẽ tập trung vào chồi hoa, chồi lá dẫn đến cây sẽ cho năng suất cao hơn.
- Trồng cây lấy gỗ người ta sẽ tỉa bỏ cành, giúp cho các chất dinh dưỡng tập chung vào mô phân sinh ngọn với mục đích tăng năng suất gỗ.
Bài 1 (trang 47 sgk Sinh học 6): Trình bày thí nghiệm để biết cây dài ra là do bộ phận nào.
Lời giải:
Thí nghiệm để biết cây dài ra là do bộ phận nào thực hiện như sau: Gieo ít hạt đậu xanh (đậu đen, đậu tương,…) vào chậu đất ẩm. Chăm sóc cây như bình thường đến khi cây ra lá thứ nhất. Chọn 6 cây có chiều cao tương đối bằng nhau rồi ngắt ngọn của ba cây. Tiếp tục chăm sóc cây như bình thường. Sau ba ngày, đo chiều cao thân của sáu cây sẽ thấy cây không bị ngắt ngọn sẽ tiếp tục tăng chiều cao còn các cây bị ngắt ngọn thì thân sẽ không cao lên được. Từ đó cho phép ta kết luận rằng: thân cây dài ra là do bộ phận chồi ngọn.
Bài 2 (trang 47 sgk Sinh học 6): Bấm ngọn, tỉa cành có lợi gì? Các loại cây nào thì bấm ngọn, các cây nào thì tỉa cành? Cho ví dụ.
Lời giải:
Bấm ngọn, tỉa cành là các biện pháp chủ động để điều chỉnh sự dài ra của thân với mục đích tăng năng suất cây trồng.
+ Bấm ngọn: Trong trồng trọt, người ta thường bấm ngọn cho các loài cây trồng để giúp cây chuyển sang thời kỳ trưởng thành (ra hoa và kết quả) nhanh hơn và giúp tạo thêm nhiều chồi nách. Từ đó giúp cây tạo ra nhiều sản phẩm hơn.
Ví dụ: bấm ngọn mồng tơi, cây đậu, cà chua, mướp, bông, các loại cây rau... các chồi nách sẽ đâm ra và cho hoa quả hoặc lá nhiều hơn. Cây hoa sau khi bấm ngọn sẽ cho nhiều bông hơn.
+ Tỉa cành: Trong trồng trọi, người ta thường áp dụng biện pháp tỉa cành để tỉa các cành bị sâu, xấu với mục đích là tập trung chất dinh dưỡng cho những cành còn lại phát triển tốt hơn.
Ví dụ: Cây lấy gỗ như phi lao, bạch đàn, xoan... tỉa cành sẽ giúp cho cây mọc thẳng, gỗ tốt hơn; thân to, cây đào, mai, cam, quất, chanh, bưởi, … tỉa cành giúp cây tạo dáng đẹp hơn, tạo số lượng quả như mong muốn, chất lượng quả tốt hơn,...
Bài tập (trang 47 sgk Sinh học 6): Hãy đánh dấu √ vào ▭ vào ý trả lời đúng nhất của câu dưới đây:
Thân dài ra là do:
▭ Sự lớn lên và phân chia tế bào
▭ Chồi ngọn
▭ Mô phân sinh ngọn
▭ Mô phân chia tế bào và mô phân sinh ngọn
Lời giải:
Thân dài là ra do:
▭ Sự lớn lên và phân chia tế bào
▭ Chồi ngọn
√ Mô phân sinh ngọn
▭ Mô phân chia tế bào và mô phân sinh ngọn
A. Lý thuyết & Nội dung bài học
1. Sự dài ra của thân
Thí nghiệm:
- Gieo hạt đậu vào khay có đựng cát ẩm cho tới khi cây ra lá thứ nhất.
- Chọn 6 cây đậu có chiều cao bằng nhau. Ngắt ngọn ba cây (ngắt từ đoạn có 2 lá thật).
- Sau ba ngày đo lấy thước đo lại chiều cao của 3 cây đã ngắt ngọn và 3 cây không ngắt ngọn.
* Kết quả:
- Nhóm cây ngắt ngọn: thân cây không dài thêm.
- Nhóm cây không ngắt ngọn: thân cây dài thêm.
→ Cây không bị ngắt ngọn sẽ cao hơn cây bị ngắt ngọn.
* Kết luận:
- Thân cây dài ra là do sự phân chia và lớn lên của những tế bào mô phân sinh ngọn.
- Sự dài ra của thân cây khác nhau:
+ Cây thân cỏ, nhất là thân leo (như mướp, mồng tơi, bí…) dài ra rất nhanh.
+ Cây thân gỗ thường lớn chậm hơn, nhưng vì sống lâu năm nên nhiều cây cao, to như: lim, bạch đàn, chò…
+ Cây trưởng thành khi bấm ngọn sẽ phát triển ra nhiều chồi, hoa, quả, còn khi tỉa cành thì cây tập trung vào phát triển chiều cao.
2. Giải thích các hiện tượng thực tế* Các hiện tượng thực tế
- Khi trồng bông, đậu, cà phê, trước khi cây ra hoa và kết quả, người ta thường ngắt ngọn bởi vì: khi bấm ngọn, cây sẽ không cao thêm, chất dinh dưỡng sẽ dồn xuống phần chồi hoa, chồi lá phát triển và mang đến năng suất cao.
- Trồng cây lấy gỗ (bạch đàn, lim), lấy sợi (đay, gai), người ta thường tỉa cành bị sâu hay cành xấu mà không cần bấm ngộn vì: tỉa cành bị sâu, cành xấu để chất dinh dưỡng tập trung nuôi dưỡng thân chính, giúp thân tăng trưởng chiều cao tốt.
Bài trước: Bài 13: Cấu tạo ngoài của thân (trang 45 sgk Sinh học 6) Bài tiếp: Bài 15: Cấu tạo trong của thân non (trang 50 sgk Sinh học 6)