Bài 17: Vận chuyển các chất trong thân (trang 56 sgk Sinh học 6)
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 17 trang 54:
- Sau 1 thời gian, quan sát và đưa ra nhận xét về sự thay đổi màu sắc của hoa?
- Nhận xét muối khoáng hòa tan và nước được vận chuyển theo phần nào của thân?
Lời giải:
- Sau 1 thời gian cành hoa trong cốc có nước màu, các cánh hoa sẽ chuyển màu theo màu của mực.
- Muối khoáng và nước được vận chuyển từ rễ lên thân là nhờ có mạch gỗ.
Trả lời câu hỏi Sinh 6 Bài 17 trang 55: Thảo luận:
- Giải thích tại sao mép vỏ phía trên chỗ cắt lại phình to ra? vì sao mép vỏ ở phía dưới lại không phình to ra?
- Mạch rây có chức năng gì?
- Nhân dân ta thường làm cách nào để nhân giống nhanh cây ăn quả như: nhãn vải, cam bưởi, hồng xiêm…?
Lời giải:
- Mép phía trên chỗ cắt bị phình là do những chất dinh dưỡng tổng hợp được vận chuyển từ trên xuống dưới, đến vết cắt thì bị ngừng lại do đó các chất dinh dưỡng bị tích tụ lại làm phình to ra.
- Mạch rây có chức năng là vận chuyển những chất dinh dưỡng do lá tổng hợp thành đưa đến các bộ phận khác của cây.
- Người ta thường nhân giống nhanh bằng cách chiết cành để nhân nhanh giống cây ăn quả.
Bài 1 (trang 56 sgk Sinh học 6): Mô tả thí nghiệm để chứng minh mạch gỗ của thân vận chuyển muối khoáng và nước.
Lời giải:
+ Chuẩn bị 2 cành hoa hồng trắng và 2 cốc nước, 1 cốc nước bình thường và 1 cốc nước có nhỏ thêm mực (đỏ/ xanh) để tạo màu. Cắm các cành hồng trắng vào hai cốc nước. Sau khoảng hai giờ, ta quan sát sẽ thấy cành hồng trắng trong cốc nước có màu sẽ dần đổi màu gần như màu của nước (hơi xanh hoặc hơi đỏ), cành hoa hồng trắng trong cốc còn lại vẫn giữ nguyên màu trắng.
+ Dùng một dao nhọn cắt ngang cành hoa hồng trắng bị đổi màu, ta sẽ thấy có các chấm đỏ/xanh. Quan sát hình dang và vị trí của chấm đó dưới kính lúp thì sẽ nhận thấy chúng là lát cắt ngang của mạch gỗ. Kết luận: mạch gỗ của thân vận chuyển muối khoáng và nước.
Bài 2 (trang 56 sgk Sinh học 6): Mạch rây có chức năng gì?
Lời giải:
Mạch rây có chức năng vận chuyển các chất hữu cơ qua lớp gỗ dác.
Bài tập (trang 56 sgk Sinh học 6): Hãy chọn các từ thích hợp trong các từ sau: tế bào có vách dày hóa gỗ, vách mỏng, tế bào sống, chuyển chất hữu cơ đi nuôi cây, vận chuyển nước và muối khoáng điền vào chỗ chấm trong các câu dưới đây:
Mạch gỗ gồm các..... , không có chất tế bào, có chức năng.....
Mạch rây gồm các.... , có chức năng.....
Lời giải:
Mạch gỗ gồm các tế bào có vách dày hóa gỗ, không có chất tế bào, có chức năng vận chuyển nước và muối khoáng.
Mạch rây gồm các tế bào sống vách mỏng, có chức năng vận chuyển các chất hữu cơ đi nuôi cây.
A. Lý thuyết & Nội dung bài học
1. Vận chuyển muối khoáng hòa tan và nước
* Thí nghiệm:
- Hai cành hoa màu trắng, cho vào hai cốc:
+ Cốc A: nước có pha mực đỏ.
+ Cốc B: nước trong.
- Để ra nơi thoáng gió.
* Kết quả:
- Cốc A: cánh hoa dần chuyển sang màu đỏ.
- Cốc B: màu của cánh hoa không thay đổi.
→ Màu sắc của cánh hoa giống so với màu của nước đựng trong cốc thí nghiệm.
* Quan sát lát cắt ngang thân cành hoa:
- Mạch gỗ trong cốc A bị nhuộm màu của dung dịch đựng trong cốc thí nghiệm.
* Kết luận:
Muối khoáng và nước được vận chuyển lên thân qua mạch gỗ.
2. Vận chuyển chất hữu cơ* Thí nghiệm:
- Sử dụng dao sắc bóc một khoanh vỏ trên cành cây.
- Sau 1 tháng hãy quan sát vị trí quanh vết cắt khoanh vỏ của cành cây đó.
* Kết quả: Khi bóc vỏ là cắt đứt mạch rây. Vì vậy những chất hữu cơ sẽ được vận chuyển qua mạch rây bị ứ lại ở mép trên mà không vận chuyển xuống được, những tế bào tầng sinh vỏ ở đây sẽ nhận được nhiều các chất dinh dưỡng, phân chia mạnh hơn khiến cho mép trên phình to ra.
* Kết luận: Chất hữu cơ trong cây được vận chuyển từ lá xuống đến những cơ quan khác là nhờ mạch rây.
- Mạch gỗ vận chuyển muối khoáng và nước từ rễ lên thân và lá.
- Mạch rây vận chuyển các chất hữu cơ từ lá xuống thân và rễ.
Bài trước: Bài 16: Thân to ra do đâu? (trang 52 sgk Sinh học 6) Bài tiếp: Bài 18: Biến dạng của thân (trang 59 sgk Sinh học 6)