Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8)
A. Củng cố kiến thức cơ bản
1. Đoạn văn thuyết minh
- Đoạn văn là một bộ phận của tổng thể bài văn
- Viết tốt các đoạn văn chính là điều kiện để làm tốt bài văn.
- Đoạn văn thường có hai câu trở lên và được sắp xếp theo thứ tự nhất định để diễn đạt nội dung của đoạn.
- Khi viết bài văn thuyết minh yêu cầu xác định những ý lớn, mỗi ý cần diễn đạt bằng một đoạn văn.
2. Chú ý khi viết đoạn văn thuyết minh
- Khi viết đoạn văn, cần phải trình bày rõ ý chủ đề của cả đoạn, tránh lan man sang ý của đoạn văn khác.
- Trong đoạn văn, các ý cần phải được sắp xếp theo trình tự cấu tạo hợp lý của sự vật hay trình tự nhận thức
+ Từ tổng thể tới bộ phận
+ Từ trong ra ngoài
+ Từ xa đến gần
+ Theo trước – sau, chính – phụ
B. Bài tập vận dụng
1. Xác định câu chủ đề trong các đoạn văn dưới đây:
a. Nhà thơ Thế Lữ (1907 – 1989) là một trong số những nhà thơ nổi tiếng hàng đầu của phong trào Thơ mới. Tên khai sinh của ông là Nguyễn Thứ Lễ, sinh tại ấp Thái Hà, Hà Nội. Quê quán: làng Phù Đổng, huyện Tiên Du (Tiên Sơn ngày nay), tỉnh Bắc Ninh. Thuở bé, Thế Lữ học tại Hải Phòng. Năm 1929, ông học xong bậc Thành chung và sau đó vào học Trường Cao đẳng Mĩ thuật Đông Dương. năm 1930, ông bỏ học. Năm 1932, Thế Lữ bắt đầu tham gia Tự lực văn đoàn và trở thành một trong những cây bút chủ lực của báo Phong hoá, Ngày nay. Năm 1937, ông bắt đầu tham gia hoạt động sân khấu, làm đạo diễn, diễn viên, lưu diễn tại nhiều tỉnh miền Trung... và có hoài bão xây dựng và phát triển nền sân khâu dân tộc. Trong thời kỳ cách mạng tháng Tám, ông hào hứng ủng hộ cách mạng, và quyết định lên Việt Bắc tham gia kháng chiến. Ông đã xuất bản: Vàng và máu (truyện, 1934); Mấy vần thơ (thơ, 1935)...
b. Trâu là loại động vật có vú. Thân hình của trâu trông rất vạm vỡ. Lông trâu là lông mao và thường có màu đen. Da trâu bóng loáng và rất dày. Hai cái tai trông như hai cái lá đa, lúc nào cũng ve vẩy để đuổi ruồi, ngoài ra, tai trâu rất thính giúp nó có thể nghe được những tiếng động xung quanh. Mũi trâu lúc nào cũng ươn ướt, người ta thường luồn một sợi dây thừng vào mũi trâu để dắt đi cho dễ. Mắt trâu to giống tròn như hai hòn bi ve đen. Trâu cũng giống như bò đều thuộc nhóm động vật nhai lại và chỉ có một hàm răng. Việc trâu chỉ có một hàm răng đã được người xưa lí giải thông qua câu chuyện “Trí khôn của ta đây”: vì trâu mải cười con hổ bị người nông dân lừa trói vào gốc cây nên ngã lăn xuống đất khiến răng bị đập vào đá, gãy mất một hàm. Đuôi trâu ngắn và có một túm lông ở cuối. Hai cái sừng trên đầu dài uốn cong hình lưỡi liềm, giúp trâu tự vệ khi chống lại sự tấn công của kẻ thù. Trâu mỗi năm chỉ đẻ từ 1-2 lứa, mỗi lứa chỉ đẻ một con. Trâu con mới sinh ra được gọi là nghé.
Hướng dẫn làm bài
a. Câu chủ đề: Nhà thơ Thế Lữ (1907 – 1989) là một trong số những nhà thơ nooit tiếng hàng đầu của phong trào Thơ mới.
b. Câu chủ đề: Trâu là loài động vật có vú
Bài 2: Sửa lại các đoạn văn thuyết minh dưới đây:
Cho đến ngày nay, chiếc áo dài đã có nhiều thay đổi. Cổ áo cổ điển cao chừng 4 - 5 cm, khoét hình chữ Vở trước cổ. Cúc áo thường đính loại cúc bấm, được bố trí cài từ cổ qua vai xuống đến phần eo. Ống tay áo được may từ vai ôm sát vào cánh tay dài qua khỏi cổ tay. Cổ áo làm nét đẹp của chiếc cổ của người phụ nữ thêm đẹp. Phần eo được chít ben ở đằng trước và đằng sau để làm nổi bật đường cong thon thả của chiếc lưng ong của người phụ nữ. Từ eo, thân áo được xẻ thành hai tà trước và sau dài đến mắt cá chân.
Hướng dẫn làm bài
Sửa lại: Cho đến ngày nay, chiếc áo dài đã có nhiều thay đổi. Cổ áo cổ điển cao chừng 4 - 5 cm, khoét hình chữ V trước ở cổ. Cổ áo làm chiếc cổ cao ba ngấn trắng ngần của người phụ nữ thêm đẹp hơn. Phần eo được chít ben giúp làm nổi bật đường cong thon thả của chiếc lưng ong của người phụ nữ. Cúc áo thường đính loại cúc bấm, được bố trí cài từ cổ qua vai xuống đến phần eo. Từ eo, thân áo được xẻ thành hai tà trước sau và có dài đến mắt cá chân. Ống tay áo được may từ vai ôm sát vào cánh tay dài qua khỏi cổ tay. hân.
Bài 3: Em hãy viết đoạn văn khoảng 7-10 câu giới thiệu về một loại đồ dùng học tập của em.
Bút bi có thể được xem là một người bạn rất thân thiết nhất với các bạn học sinh. Bút bi đã được nhà báo Hungari Lazo Biro phát minh vào những năm 1930. Bút gồm có 2 bộ phận chính: ruột bút và vỏ bút. Phần vỏ là một ống trụ tròn dài khoảng 14-15 cm được làm bằng chất liệu nhựa dẻo hoặc nhựa màu, trên thân thường có những thông số cần thiết như: ngày, nơi sản xuất. Vỏ có mẫu mã đẹp, đa dạng, phong phú với nhiều kiểu dáng và màu sắc khác nhau, giúp làm tăng thêm tính thẩm mỹ của cây bút. Bộ phận này được sử dụng để chứa các vật nhỏ bên trong như ruột bút, lò xo…. Bộ phận thứ hai cũng vô cùng phần quan trọng đó là ruột bút, được làm từ chất liệu nhựa dẻo, chứa mực đặc hoặc mực nước. Ngòi bút là một viên bi nhỏ xíu xinh xinh, có đường kính khoảng 0,7 – 1 milimet. Khi ta viết, viên bi sẽ lăn và đầy mực ra tạo thành những nét chữ. Loại mực dành cho bút này thường khô rất nhanh. Ngoài ra, để tạo ra một cây bút bi thì không thể thiếu các loại vật dụng phụ như lò xo, nút bấm, nắp đậy, trên ngoài vỏ có đai để gắn vào túi áo, vở. Bút bi rất đẹp, bền, nhỏ gọn…phù hợp với tất cả các lứa tuổi từ học sinh, sinh viên, các bậc phụ huynh, người đi làm…Để bảo quản bút bi, khi không sử dụng nữa thì chúng ta phải đậy nắp bút, cất cẩn thận, tránh rơi vỡ, viết vào vật cứng…
Bài trước: Câu nghi vấn (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8) Bài tiếp: Câu nghi vấn (tiếp theo) (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8)