Ôn tập về luận điểm (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8)
A. Củng cố kiến thức
1. Khái niệm luận điểm
Luận điểm là các quan điểm, tư tưởng, chủ trương cơ bản mà người viết (nói) đề cập đến trong bài văn nghị luận.
2. Phân loại
- Luận điểm chính: Làm kết luận, cái đích cuối cùng của bài viết
- Luận điểm phụ: Dùng làm luận điểm mở rộng hay luận điểm xuất phát
3. Yêu cầu
- Luận điểm cần phải rõ ràng, chính xác, phù hợp và phải làm sáng tỏ vấn đề đã đưa ra
- Các luận điểm trong bài văn cần phải có sự liên kết chặt chẽ, sắp xếp theo một trật tự hợp lí:
+ Luận điểm nêu trước chuẩn bị cơ sở cho luận điểm phía sau
+ Luận điểm nêu sau cần dẫn dắt đến luận điểm kết luận
B. Bài tập củng cố
Bài 1: Hãy cho biết đoạn văn dưới đây nói về chủ đề gì?
Với khói bay ra từ điếu thuốc mình hút, người hút đã nạp vào cơ thể hơn một nghìn chất. Phần lớn các chất trong đó là khí ô-xít các-bon, a-mô-ni-ắc và hắc ín, đều là các chất rất nguy hiểm đối với sức khoẻ. Chất ni-cô-tin trong thuốc lá còn độc hại hơn. Đó chính là một thứ ma tuý. Nhiều người hút đã bị nghiện nó đến mức không thể nào nhịn nổi. Bởi vậy, họ lại tiếp tục hút thuốc […]Cơ thể được cấu tạo bằng rất nhiều tế bào, tất cả các tế bào đó đều cần ô xi. Nhờ không khí chúng ta thở, ô xi xuyên thấm vào phổi. Máu sẽ tiếp nhận ô xi và chuyển đến toàn bộ cơ thể. Ở những người hút thuốc lá, một số chất sẽ ngăn cản phổi thực hiện các chức năng của nó. Bồ hóng và hắc ín có trong khói thuốc lá sẽ làm phổi và các ống dẫn của nó cáu ghét. Điều đó thường dẫn tới các loại bệnh đường họng và gây ra những cơn ho. Nếu các tế bào bị công kích, chúng sẽ phát triển nhanh hơn và điều đó cuối cùng có thể dẫn tới ung thư. Ô-xít các-bon và ni-cô-tin có trong khói thuốc sẽ gây hại tới sự vận chuyển của ô xi trong toàn bộ cơ thể. Chúng tới khắp nơi cùng với máu. Chúng có thể khiến cho máu đặc thêm rất nhiều. Đôi khi, máu trở nền quá đặc sẽ làm cho sự vận chuyển máu bị nghẽn tắc hoàn toàn. Đó là nguyên nhân gây ra một cơn ho nhồi máu cơ tim [... ]. Khi bắt đầu hút thuốc, người ta không hiểu rằng chất ni-cô-tin là một loại chất ma tuý và (khi đã sử dụng) sẽ rất khó từ bỏ nó. Vậy thì tốt nhất là phải chống lại thói tò mò và không bao giờ thử hút.
(C. Luy-xác-đô - H. Pô-tơ-lê, Tiếng Pháp lớp đệ ngũ, NXB Ha-chi-ê, Pa-ri, 1998)
Hướng dẫn làm bài
Chủ đề: tác hại của thuốc lá với cơ thể con người
Bài 2: Chỉ ra các luận điểm trong đoạn trích dưới đây:
Nguyễn Mộng Tuân, là một người bạn của Nguyễn Trãi, đã ca ngợi Nguyễn Trãi như sau: “Gió thanh hây hẩy gác vàng, người như một ông tiên ở trong tòa ngọc, cái tài làm hay, làm đẹp cho nước, từ xưa chưa có bao giờ…”. Nguyễn Trãi không phải là một ông tiên. Nguyễn Trãi là một người đầu đội trời, chân đạp đất Việt Nam, tâm hồn lộng gió của thời đại bấy giờ, cảm thông sâu sắc với nỗi lòng dân thời bấy giờ, suốt đời tận tụy phục vụ cho một lí tưởng cao quý. Nguyễn Trãi là tinh hoa của dân tộc, là khí phách của dân tộc Việt Nam. Sự nghiệp và tác phẩm của Nguyễn Trãi chính là những bài ca yêu nước và tự hào dân tộc. Nguyễn Trãi rất xứng đáng với lòng quý trọng và khâm phục của mỗi người dân Việt Nam. Ca ngợi người anh hùng dân tộc, chúng ta đã rửa được mối “hận nghìn năm” của Nguyễn Trãi!
(Phạm Văn Đồng, Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc Việt Nam)
Hướng dẫn làm bài
Trong đoạn văn dưới đây nêu ra luận điểm "Nguyễn Trãi là người anh hùng dân tộc":
Luận điểm chính trong bài chính là câu mở đầu: " Nguyễn Mộng Tuân, một người bạn của Nguyễn Trãi… chưa có bao giờ"
Những luận điểm sau lấy làm cơ sở:
+ Nguyễn Trãi không phải là một ông tiên mà là người dân Việt Nam tận tụy cống hiến cho tâm hồn cao quý, thấu hiểu cho nỗi lòng của người dân.
+ Nguyễn Trãi chính là khí phách của dân tộc, là tinh hoa của dân tộc.
+ Nguyễn Trãi xứng đáng với lòng quý trọng và khâm phục của chúng ta
Bài trước: Hành động nói tiếp theo (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8) Bài tiếp: Viết đoạn văn trình bày luận điểm (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8)