Hành động nói (Bài tập Tiếng Việt - Tập làm văn 8)

A. Củng cố các kiến thức cơ bản

1. Định nghĩa

Hành động nói là hành động được thực hiện thông qua lời nói với mục đích nhất định.

2. Một số kiểu hành động nói thường gặp

- Thông qua mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó.

- Những kiểu hành động nói phổ biến: Hỏi, trình bày (nêu ý kiến, báo tin, kể, tả, dự đoán…), điều khiển (đe dọa, cầu khiến, thách thức…), hứa hẹn, biểu lộ cảm xúc

B. VẬN DỤNG LUYỆN TẬP

Hãy chỉ ra hành động nói và mục đích của hành động nói trong các đoạn trích dưới đây

1. Thoáng thấy mẹ về tới cổng, thằng Dần vui mừng nhảy chân sáo:

- U đi đâu từ lúc non trưa đến giờ? Có mua được gạo hay không? Sao u lại về không thế?

(Tắt đèn- Ngô Tất Tố)

2. - Anh phải hứa với em rằng không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. Anh nhớ chưa? Anh hãy hứa đi.

- Anh xin hứa

3. Mẹ tôi, giọng khàn khàn, từ trong màn nói vọng ra:

-Thôi, hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.

Vừa nghe thấy thế, em tôi bỗng nhiên run lên bần bật, kinh hoàng và đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn tôi. Cặp mắt đen của em lúc này có chút buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc rất nhiều.

(Cuộc chia tay của những con búp bê – Khánh Hoài)

4. Một hôm tôi sang chơi, thấy trong nhà bề bộn, luộm thuộm, tôi bảo:

- Sao chú mày ăn ở cẩu thả quá như thế! Nhà cửa gì mà tuềnh toàng. Ngộ nhỡ có kẻ nào tới phá thì thật chú mày chết ngay đuôi! Này thử xem: khi chú chui vào tổ lưng chú phải lồm cồm đụng sát đến tận mặt đất, làm cho ai trên về cỏ nhìn sang cũng biết chú đang đi đứng chỗ nào trong tổ. Phỏng thử có thằng chim Cắt nó nhìn thấy, nó tưởng con mồi, nó mổ một phát thì nhất định trúng giữa lưng chú, thì chú có mà đi đời! Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà không có khôn.

(Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)

Hướng dẫn làm bài