Bài 15: Giun đất - trang 36 VBT Sinh học 7
1. (trang 36 VBT Sinh học 7): Quan sát hình 15.1,2 (SGK), hãy mô tả về cấu tạo ngoài của giun đất?
Hướng dẫn giải:
* Cấu tạo ngoài của giun đất
- Cơ thể dài, gồm nhiều đốt, cơ phát triển để có thể chun giãn, phần đầu có miệng, phần đuôi có hậu môn.
- Ở phần đầu có vòng tơ xung quanh mỗi đốt, dùng để tì vào đất khi chui bò (giun đất không có chân).
- Khi tìm kiếm thức ăn, nếu gặp đất khô và cứng, giun tiết ra chất nhày làm mềm đất rồi nuốt đất vào miệng.
- Lớp da mỏng, da luôn ẩm để trao đổi khí qua da.
- Mắt tiêu giảm, thích nghi với đời sống chui rúc trong đất.
II. Di chuyển (trang 36 VBT Sinh học 7)1. (trang 36): Hãy đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun?
Hướng dẫn giải:
Thứ tự đúng các động tác di chuyển của giun như sau:
- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi | 2 |
- Giun chuẩn bị bò | 1 |
- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi | 4 |
- Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía trước | 3 |
1. (trang 37): So sánh cấu tạo trong giữa giun đất và giun tròn?
Hướng dẫn giải:
Bảng so sánh cấu tạo trong giữa giun đất và giun tròn:
Đặc điểm | Giun tròn | Giun đất |
Hệ tiêu hóa | có khoang cơ thể chưa chính thức, cơ quan tiêu hóa đơn giản | Phân hóa |
Hệ tuần hoàn | chưa có hệ tuần hoàn | Hệ tuần hoàn kín |
Hệ thần kinh | chưa có hệ thần kinh | Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch |
2. (trang 37): Hệ cơ quan mới xuất hiện ở giun đất?
Hướng dẫn giải:
Ở giun đất có hệ cơ quan mới xuất hiện đó là: Hệ tuần hoàn kín, hệ tiêu hóa phân hóa, hệ thần kinh dạng chuỗi hạch
IV. Dinh dưỡng (trang 37 VBT Sinh học 7)1. (trang 37): Dựa vào thông tin về dinh dưỡng và cấu tạo trong của giun đất, hãy giải thích các hiện tượng sau đây ở giun đất?
Hướng dẫn giải:
- Vì sao mưa nhiều, giun đất lại chui lên mặt đất?
Mưa nhiều, giun đất lại chui lên mặt đất là vì: Giun đất là loài hô hấp qua da, mưa làm nước ngập cơ thể nên chúng phải chui lên mặt đất để hô hấp.
- Vì sao khi cuốc phải giun, ta lại thấy máu đỏ chảy ra?
Khi cuốc phải giun ta thấy máu đỏ chảy ra là vì ở giun đã xuất hiện hệ tuần hoàn kín, máu mang sắc tố chứa sắt nên có màu đỏ.
V. Sinh sản (trang 38 VBT Sinh học 7)1. (trang 38): Quan sát hình 15.6 và các thông tin nêu trong SGK, hãy mô tả sự tạo thành giun con từ giun bố, mẹ?
Hướng dẫn giải:
Khi sinh sản, giun bố mẹ chập phần đầu với nhau trao đổi tinh dịch. Sau khi hai cơ thể ghép đôi tách nhau được 2,3 ngày thành đai sinh dục bong ra, tuột về phía trước nhận trứng và tinh dịch trên đường đi. Khi tuột khỏi cơ thể, đai thắt hai đầu lại thành kén. Trong kén, sau vài tuần trứng nở thành giun con.
Ghi nhớ (trang 38 VBT Sinh học 7)Cơ thể giun đất đối xứng hia bên, phân đốt và có khoang cơ thể chính thức.
Nhờ sự chun dãn cơ thể và các vòng tơ mà giun đất di chuyển được. Giun đất có cơ quan tiêu hóa phân hóa, hô hấp qua da, hệ tuần hoàn kín và hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch.
Giun đất lưỡng tính khi sinh sản chúng ghép đôi, trứng được thụ tinh phát triển trong kén để hình thành giun con.
Câu hỏi (trang 38 VBT Sinh học 7)1. (trang 38): Hình dạng ngoài giun đất thích nghi với đời sống trong đất như thế nào?
Trả lời:
Cấu tạo ngoài của giun đất thích nghi với đời sống chui rúc trong đất được thể hiện:
+ Cơ thể dài, gồm nhiều đốt.
+ Phần đầu có vòng tơ xung quanh mỗi đốt, dùng để tì vào đất khi giun bò (giun đất không có chân).
+ Khi tìm kiếm thức ăn, nếu gặp môi trường khô và cứng, giun tiết chất nhày làm mềm đất rồi nuốt đất vào miệng.
2. (trang 38): Lợi ích của giun đất đối với trồng trọt?
Trả lời:
Giun đất mang lại lợi ích rất lớn đối với trồng trọt, cụ thể như sau:
- Khi đào hang và di chuyển, giun đất đã làm cho đất tơi, xốp hơn, không khí hòa tan trong đất nhiều hơn, giúp rễ cây nhận được nhiều ôxi hơn để hô hấp.
- Phân giun đất có tác dụng làm tăng tính chịu nước, tăng lượng mùn, các muối canxi và kali dễ tiêu cho đất. Chúng góp phần chuyển từ môi trường chất chua hoặc kiềm về môi trường trung tính thích hợp cho cây. Chúng đẩy mạnh hoạt động của vi sinh vật có ích cho đất.
Bài trước: Bài 14: Một số giun tròn khác và đặc điểm chung của ngành Giun tròn - trang 34 VBT Sinh học 7 Bài tiếp: Bài 16: Thực hành: Mổ và quan sát giun đất - trang 39 VBT Sinh học 7