Bài 11: Sán lá gan - trang 28 VBT Sinh học 7
1. (trang 28): Sán lá gan là giun dẹp thích nghi với đời sống kí sinh?
Hướng dẫn giải:
Nói sán lá gan là giun dẹp thích nghi với đời sống kí sinh là bởi chúng có:
- Hình dạng: dẹp, đối xứng hai bên
- Cấu tạo: mắt và lông bơi tiêu giảm, giác bám phát triển, có 2 giác bám bám vào nội tạng vật chủ. Cơ thể có lớp cơ dọc, cơ vòng và cơ lưng bụng phát triển. Hầu có cơ khỏe giúp hút chất dinh dưỡng.
- Di chuyển: chun dãn, phồng dẹp cơ thể để chui luồn trong môi trường kí sinh.
II. Dinh dưỡng (trang 28 VBT Sinh học 7)1. (trang 28): Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống:
Hướng dẫn giải:
Sán lá gan dùng 2 giác bám bám chắc vào nội tạng vật chủ. Hầu có cơ khoẻ giúp miệng hút chất dinh dưỡng từ môi trường kí sinh đưa vào 2 nhánh ruột phân nhiều nhánh nhỏ để vừa tiêu hoá vừa dẫn chất dinh dưỡng nuôi cơ thể. Sán lá gan chưa có hậu môn.
III. Sinh sản (trang 29 VBT Sinh học 7)1. (trang 29): Chọn trong cụm từ: bình thường, tiêu giảm, phát triển… để điền vào bảng 1 sao cho thích hợp
Hướng dẫn giải:
Bảng 1: Đặc điểm cấu tạo của sán lông, sán lá gan
2. (trang 29): Quan sát hình 11.2 (SGK), cho biết vòng đời sán lá gan sẽ bị ảnh hưởng thế nào nếu trong thiên nhiên xảy ra các tình huống sau?
Hướng dẫn giải:
- Trứng sán lá gan không gặp nước => Không nở được ấu trùng
- Ấu trùng nở ra không gặp các cơ thể ốc thích hợp => ấu trùng chết
- Ốc chứa vật kí sinh bị các động vật khác (cá, vịt, chim nước, …) ăn thịt mất => ấu trùng không phát triển được nữa.
- Kén sán bám vào rau bèo… chờ mãi mà không gặp trâu bò ăn phải => không nở thành sán.
* Sán là gan có những biến đổi thích nghi với đời sống kí sinh như thế nào?
- Những biến đổi thích nghi với đời sống kí sinh đó là: Mắt và lông bơi tiêu giảm, giác bám, cơ quan tiêu hóa, cơ quan sinh dục phát triển. Cơ thể có lớp cơ dọc, cơ vòng và cơ lưng bụng phát triển đề chun dãn, phồng dẹp cơ thể để chui luồn trong môi trường kí sinh.
Ghi nhớ (trang 29 VBT Sinh học 7)Sán lá gan có cơ thể dẹp, đối xứng hai bên và ruột phân nhánh.
Sống trong nội tạng trâu, bò, nên mắt và lông bơi tiêu giảm, giác bám, cơ quan tiêu hóa, cơ quan sinh dục phát triển.
Vòng đời sán lá gan có đặc điểm: thay đổi vật chủ và qua nhiều giai đoạn ấu trùng thích nghi với kí sinh.
Câu hỏi (trang 30 VBT Sinh học 7)1. (trang 30): Vì sao trâu, bò nước ta mắc bệnh sán lá gan nhiều?
Hướng dẫn giải:
* Trâu, bò nước ta mắc bệnh sán lá gan nhiều là vì:
- Chúng sống và làm việc ở môi trường đất ngập nước, trong đó có nhiều ốc nhỏ là vật chủ trung gian thích hợp với ấu trùng sán lá gan.
- Trâu bò ở nước ta thường uống nước và gặm cỏ trực tiếp ngoài thiên nhiên, ở đó có rất nhiều kén sán, sẽ được đưa vào cơ thể bò.
2. (trang 30 VBT Sinh học 7): Hãy trình bày vòng đời của sán lá gan?
Hướng dẫn giải:
* Vòng đời của sán lá gan:
- Sán đẻ nhiều trứng (khoảng 4000 trứng mỗi ngày). Trứng gặp nước nở thành ấu trùng có lông bơi.
- Ấu trùng chui vào sống kí sinh trong loài ốc ruộng, sinh sản cho ra nhiều ấu trùng có đuôi.
- Ấu trùng có đuôi rời khỏi cơ thế ốc, bám vào cây cỏ, bèo và cây thủy sinh, rụng đuôi, kết vò cứng, trở thành kén sán.
- Nếu trâu bò ăn phải cây cỏ có kén sán, sẽ bị nhiễm bệnh sán lá gan.
Bài trước: Bài 10: Đặc điểm chung và vai trò của ngành Ruột khoang - trang 26 VBT Sinh học 7 Bài tiếp: Bài 12: Một số giun dẹp khác và đặc điểm chung của ngành Giun dẹp - trang 30 VBT Sinh học 7