Bài 40: Tia hồng ngoại. Tia tử ngoại - Giải BT Vật Lí 12 nâng cao
Bài C1 (trang 208 SGK Vật Lí 12 nâng cao): Giải thích vì sao có thể chụp ảnh ban đêm nhờ camera hồng ngoại.
Bài giải:Ta có thể chụp ảnh ban đêm nhờ camera hồng ngoại vì: Tất cả các vật bị nung nóng đều phát ra tia hồng ngoại, ngay cả thân nhiệt động vật máu nóng cũng phát ra tia hồng ngoại.
Bài C2 (trang 208): Vì sao khi làm việc, người thợ hàn hồ quang phải cầm dụng cụ che mắt (và cả mặt)?
Bài giải:Khi làm việc, người thợ hàn hồ quang phải cầm dụng cụ che mắt (và cả mặt), vì: Bức xạ phát ra từ hồ quang điện lúc hàn điện chứa rất nhiều tia tử ngoại có thể làm hỏng giác mạc của mắt và gây ung thư da, do đó thợ hàn phải có mặt nạ chuyên dụng che mắt và mặt trong lúc hàn.
Bài C3 (trang 208): Dây tóc nóng sáng của bóng đèn điện có phát ra tia tử ngoại không? Liệu da bạn có bị xạm đen khi đứng gần đèn điện bật sáng?
Bài giải:Dây tóc nóng sáng của bóng đèn điện có nhiệt độ cỡ 2000⸰C mà những vật nung nóng đến trên 2000⸰C đều phát tia tử ngoại nên đèn có thể phát ra tia tử ngoại. Tuy nhiên, liều lượng không nhiều và bị hấp thụ bớt bởi bóng thuỷ tinh của bóng đèn (thủy tinh hấp thụ mạnh tia tử ngoại) => da không bị xạm đen khi đứng gần đèn điện bật sáng.
Câu 1 (trang 209 sgk Vật Lí 12 nâng cao): Tia hồng ngoại là gì? Nó do nguồn nào phát ra và phát ra trong những điều kiện nào? Nêu những tính chất và công dụng của tia hồng ngoại.
Bài giải:+ Tia hồng ngoại là các bức xạ điện từ mà mắt ta không nhìn thấy được (còn gọi là các bức xạ ngoài vùng khả kiến) có bước sóng từ 0,76μm đến vài milimét (lớn hơn bước sóng của ánh sáng đỏ và nhỏ hơn bước sóng của sóng vô tuyến cực ngắn).
+ Nguồn phát:
- Mặt Trời là một nguồn phát tia hồng ngoại mạnh.
- Nói chung, các vật có nhiệt độ lớn hơn 0 độ K đều có phát ra tia hồng ngoại.
- Đèn dây tóc, bếp gas, lò sưởi là những nguồn phát ra tia hồng ngoại khá mạnh.
- Cơ thể con người có nhiệt độ bình thường là 37º C nên là một nguồn phát ra tia hồng ngoại với bước sóng khoảng 9μm
+ Tính chất và công dụng của tia hồng ngoại:
- Tác dụng chủ yếu của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt, dùng để sấy khô, sưởi...
- Gây ra phản ứng quang hóa nên được dùng chụp ảnh đêm.
- Ít bị tán xạ, dùng chụp ảnh qua sương mù, khói, mây...
- Có khả năng biến điệu nên có thể dùng ở các thiết bị điều khiển…
- Gây ra hiện tượng quang điện trong ở một số chất bán dẫn
Ứng dụng: Dùng sấy khô, sưởi.... Nhìn đêm, quay phim, chụp ảnh đêm, qua sương mù, tên lửa tầm nhiệt… Dùng ở các thiết bị điều khiển, báo động.
Câu 2 (trang 209): Tia tử ngoại là gì? Nó do nguồn nào phát ra và phát ra trong những điều kiện nào? Nêu những tính chất và công dụng của tia tử ngoại.
Bài giải:* Tia tử ngoại là các bức xạ điện từ mà mắt ta không nhìn thấy được (còn gọi là các bức xạ ngoài vùng khả kiến) có bước sóng từ vài nanômét đến 0,38μm (lớn hơn bước sóng của tia X và nhỏ hơn bước sóng của ánh sáng tím).
* Nguồn phát:
- Mặt Trời là một nguồn phát ra tia tử ngoại mạnh.
- Hồ quang điện, đèn hơi thủy ngân là các nguồn phát ra tia tử ngoại khá mạnh.
- Nói chung những vật có nhiệt độ trên 2000⸰C đều phát ra tia tử ngoại (ngoài việc có phát ra tia hồng ngoại và ánh sáng thấy được).
Chú ý: Khi một vật phát ra được tia tử ngoại thì nó đồng thời cũng phát ra tia hồng ngoại và ánh sáng thấy được.
* Tính chất:
- Tác dụng mạnh lên kính ảnh
- Ion hóa chất khí.
- Bị nước và thủy tinh hấp thụ mạnh nhưng ít bị thạch anh hấp thụ.
- Kích thích phát quang nhiều chất.
- Gây ra các phản ứng quang hóa.
- Diệt tế bào, làm mờ mắt, đen da, diệt khuẩn, nấm mốc.
- Gây ra một số hiện tượng quang điện.
* Ứng dụng:
- Khử trùng nước, thực phẩm, dụng cụ y tế, diệt nấm mốc…
- Chữa bệnh còi xương.
- Tìm vết nứt trên bề mặt nhẵn.
- Dùng làm nguồn sáng cho các máy soi tiền giả.
Bài 1 (trang 209 sgk Vật Lí 12 nâng cao): Tia hồng ngoại được phát ra
A. Chỉ bởi các vật được nung nóng (đến nhiệt độ cao).
B. Chỉ bởi các vật có nhiệt độ cao hơn môi trường xung quanh.
C. Chỉ bởi các vật có nhiệt độ trên 00 C.
D. Bởi các vật có nhiệt độ lớn hơn 0 K.
Bài giải:Đáp án đúng là: D.
Bài 2 (trang 209): Tác dụng nổi bật nhất của tia hồng ngoại là
A. Tác dụng quang điện.
B. Tác dụng quang học.
C. Tác dụng nhiệt.
D. Tác dụng hóa học (làm đen phim ảnh).
Bài giải:Đáp án đúng là: C.
Bài 3 (trang 209): Tia tử ngoại được phát ra rất mạnh từ nguồn nào sau đây?
A. Lò sưởi điện
B. Lò vi sóng
C. Hồ quang điện
D. Màn hình vô tuyến
Bài giải:Đáp án đúng là: C.
Bài 4 (trang 209): Tia tử ngoại không có tác dụng nào sau đây?
A. Quang điện
B. Chiếu sáng
C. Kích thích sự phát quang
D. Sinh lí
Bài giải:Đáp án đúng là: B
Bài trước: Bài 39: Máy quang phổ. Các loại quang phổ - Giải BT Vật Lí 12 nâng cao Bài tiếp: Bài 41: Tia X. Thuyết điện từ ánh sáng. Thang sóng điện từ - Giải BT Vật Lí 12 nâng cao