Bài 41: Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ - Vở BT Vật lí lớp 9
Bài 41: Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ
A - ÔN TẬP
I - Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới
1. Thí nghiệm
C1. Khi đặt mắt ở phía cạnh cong của miếng thủy tinh, ta chỉ quan sát được hình ảnh của đinh ghim A qua miếng thủy tinh ở một vị trí. Chứng tỏ ánh sáng từ A phát ra, truyền đến khe hở I vào miếng thủy tinh rồi đến mắt. Khi chỉ nhìn thấy đinh ghim A' có nghĩa là A' đã che khuất I và A, do đó ánh sáng phát ra từ A không đến được mắt. Vậy đường nối các vị trí A, I, A' là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt.
C2. Đặc điểm của của tia sáng truyền từ không khí vào thủy tinh:
- Tia sáng bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa không khí và thủy tinh khi đi từ không khí vào thủy tinh.
- Theo hình vẽ, AI là tia tới, IA’ là tia khúc xạ, góc NIA là góc tới, góc NTA’ là góc khúc xạ.
2. Kết luận
Khi truyền tia sáng từ không khí sang thủy tinh thì:
- góc tới lớn hơn góc khúc xạ
- góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm) theo.
3. Mở rộng
Khi truyền ánh sáng từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc tới lớn hơn góc khúc xạ và góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm) theo.
II - Vận dụng
C3. Hình 41.1 thể hiện đường truyền của tia sáng từ viên sỏi đến mắt
C4. Dấu mũi tên đặt vào đường IG như hình 41.2
B – LÀM BÀI TẬP
I – Bài tập sách bài tập
Câu 40-41.1 trang 113 Vở BT Vật Lí 9:
Hình D biểu diễn đúng hiện tượng khúc xạ vì ánh sáng chiếu từ không khí sang nước thì góc tới lớn hơn góc khúc xạ.
Câu 40-41.2 trang 113 Vở BT Vật Lí 9:
a - 5; b - 3; c -1; d - 2; e - 4
Câu 40-41.3 trang 113 Vở BT Vật Lí 9:
a. Dùng que thẳng, dài xuyên qua ống thì đầu que không chạm vào viên sỏi vì viên sỏi không nằm trên đường thẳng của que.
b. Hình 41.3. thể hiện đường truyền của tia sáng từ viên sỏi đến mắt
II - Bài tập nâng cao
Câu 41a trang 113 Vở BT Vật Lí 9: Ghép mỗi nội dung ở bên trái và nội dung ở cột bên phải với nhau để tạo thành câu đúng.
1. Khi truyền tia sáng từ không khí sang những môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì | a. góc tới nhỏ hơn góc khúc xạ. |
2. Chiếu tia sáng tới mặt phân cách giữa không khí và nước với góc tới i = 0° thì | b. góc khúc xạ r = 0°, tia sáng không bị gãy khúc khi truyền qua hai môi trường. |
3. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng cho | c. tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở phía bên kia pháp tuyến, góc khúc xạ và góc tới không bằng nhau |
d. góc tới lớn hơn góc khúc xạ. |
Đáp án: 1 - d; 2 - b; 3 - c
Câu 41b trang 113 Vở BT Vật Lí 9: Câu nào đúng
Truyền một tia sáng từ không khí tới mặt phân cách giữa không khí và nước thì:
A. Chỉ xảy ra hiện tượng khúc xạ
B. Chỉ xảy ra hiện tượng phản xạ
C. Đồng thời xảy ra cả hiện tượng phản xạ và khúc xạ
D. Không thể đồng thời xảy ra cả hiện tượng phản xạ và khúc xạ
Đáp án: A Bài trước: Bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng - Vở BT Vật lí lớp 9 Bài tiếp: Bài 42: Thấu kính hội tụ - Vở BT Vật lí lớp 9