Tuần 32 (trang 92 VBT Tiếng Việt 4 Tập 2)
Điền các chữ bị bỏ trống để hoàn chỉnh các mẩu chuyện sau đây. Biết rằng:
1) Các chữ bị bỏ trống trong mẩu chuyện dưới đây bắt đầu bằng x hoặc s:
Chúc mừng năm mới sau một…. thế kỉ
Ngày 4-1-1889, ông Cô-lin từ Ô-xtrây-li-a đã gửi một tấm thiếp chúc mừng năm mới cho cô Uôn-đrốp đang sống ở thành phố A-béc-đin, nước Anh. Không hiểu vì…………cho đến đầu năm 2001, tức là 112 năm……… tấm bưu thiếp mới tới được A-béc-đin. Các nhân viên bưu điện của………… sở sương mù đang cố gắng hết………. tìm con cháu của cụ Uôn-đrốp để trao tấm thiếp và…………. lỗi vì………. chậm trễ này.
Trả lời:
Chúc mừng năm mới sau một…. thế kỉ
Ngày 4-1-1889, ông Cô-lin từ Ô-xtrây-li-a đã gửi một tấm thiếp chúc mừng năm mới cho cô Uôn-đrốp đang sống ở thành phố A-béc-đin, nước Anh. Không hiểu vì sao cho đến đầu năm 2001, tức là 112 năm sau tấm bưu thiếp mới tới được A-béc-đin. Các nhân viên bưu điện của xứ sở sương mù đang cố gắng hết sức tìm con cháu của cụ Uôn-đrốp để trao tấm thiếp và xin lỗi vì sự chậm trễ này.
2) Các chữ bị bỏ trống trong mẩu chuyện dưới đây chứa o hoặc ô:
Người không biết cười
Nhà văn Mĩ nổi tiếng tên là Mác-Tuên rất có khiếu khôi hài. Ai đã tham dự các buổi nói chuyện của ông thì không có ai có thể nhịn cười khi nghe những câu nói dí…………. các mẩu chuyện…………hỉnh. Nhưng trong một lần gặp gỡ và giao lưu với …………………. chúng, Mác-Tuên rất ngạc nhiên thấy một ông già suốt buổi không hề nhếch mép, mặc dù ai nấy cười ngả cười nghiêng. Mãi đến lúc ra về, Mác-Tuên mới biết ông già đó bị điếc từ mấy năm nay rồi. Ông đến dự buổi………….. chuyện chỉ vì muốn nhìn thấy mặt nhà văn……………. tiếng.
Trả lời:
Người không biết cười
Nhà văn Mĩ nổi tiếng tên là Mác-tuên rất có khiếu khôi hài. Ai đã tham dự các buổi nói chuyện của ông thì không có ai có thể nhịn cười khi nghe những câu nói dí dỏm, các mẩu chuyện hóm hỉnh. Nhưng trong một lần gặp gỡ và giao lưu với công chúng, Mác-Tuên rất ngạc nhiên thấy một ông già suốt buổi không hề nhếch mép, mặc dù ai nấy cười ngả cười nghiêng. Mãi đến lúc ra về, Mác-Tuên mới biết ông già đó bị điếc từ mấy năm nay rồi. Ông đến dự buổi trò chuyện chỉ vì muốn nhìn thấy mặt nhà văn nổi tiếng.
THÊM TRẠNG NGỮ CHỈ THỜI GIAN CHO CÂU
I - Nhận xét
1) Gạch dưới bộ phận trạng ngữ trong các câu dưới đây:
Không khí của triều đình khi đó thật là ảo não. Ngay lúc đó, một viên thị vệ với vẻ mặt hớt hải chạy vào:
- Tâu bệ hạ! Thần vừa bắt được một kẻ đang cười sằng sặc ngoài đường.
Trả lời:
Không khí của triều đình khi đó thật là ảo não. Ngay lúc đó, một viên thị vệ hớt ha hớt hải chạy vào:
- Tâu bệ hạ! Thần vừa bắt được một kẻ đang cười sằng sặc ngoài đường.
2) Trạng ngữ vừa mới tìm được, bổ sung ý nghĩa.......... cho câu.
Trả lời:
Trạng ngữ vừa tìm được, có tác dụng bổ sung ý nghĩa thời gian cho câu.
3) Đặt câu hỏi cho loại trạng ngữ nói trên:
Trả lời:
Viên thị vệ hớt ha hớt hải chạy vào khi nào?
II - Luyện tập
1) Gạch chân dưới trạng ngữ trong các câu dưới đây:
a) Buổi sáng hôm nay, mùa đông đột ngột đến, không hề báo trước. Vừa mới ngày hôm qua, trời vẫn còn nắng ấm và hanh, cái nắng của những ngày cuối tháng mười làm nứt nẻ đất ruộng và làm những chiếc lá giòn khô rơi xuống. Thế mà sau một đêm mưa rào, trời bỗng nổi gió bấc, rồi cái lạnh ở đâu kéo đến khiến cho người ta tưởng đang ở giữa mùa đông rét mướt.
b) Từ khi còn ít tuổi, tôi đã rất thích những bức tranh gà, lợn, chuột ếch, tranh cây dừa, tranh tố nữ của làng Hồ. Mỗi lần Tết đến đứng trước những chiếc chiếu bày tranh ở làng Hồ giải trên những lề phố Hà Nội, lòng tôi mới thấy thấm thía một nỗi biết ơn đối với những người nghệ sĩ đã tạo hình của nhân dân.
Trả lời:
a) Buổi sáng hôm nay, mùa đông đột ngột đến, không hề báo trước. Vừa mới ngày hôm qua, trời vẫn còn nắng ấm và hanh, cái nắng của những ngày cuối tháng mười làm nứt nẻ đất ruộng và làm những chiếc lá giòn khô rơi xuống. Thế mà sau một đêm mưa rào, trời bỗng nổi gió bấc, rồi cái lạnh ở đâu kéo đến khiến cho người ta tưởng đang ở giữa mùa đông rét mướt.
b) Từ khi còn ít tuổi, tôi đã rất thích những bức tranh gà, lợn, chuột ếch, tranh cây dừa, tranh tố nữ của làng Hồ. Mỗi lần Tết đến đứng trước những chiếc chiếu bày tranh làng Hồ giải trên những lề phố Hà Nội, lòng tôi mới thấy thấm thía một nỗi biết ơn đối với những người nghệ sĩ đã tạo hình của nhân dân.
2) Hai đoạn văn dưới đây không mạch lạc vì một số câu chưa có chứa trạng ngữ (cho trong ngoặc đơn). Hãy gạch dưới các câu đó.
a) Cây gạo bền bỉ làm việc suốt đêm ngày, chuyên cần lấy ánh sáng, từ đất, nước nguồn sinh lực và sức trẻ vô tận. Cây chỉ còn lại những cành khô trơ trụi, trông như cằn cỗi. Nhưng không, dòng nhựa trẻ đang chảy rạo rực khắp thân cây. Mùa xuân đến, lập tức cây gạo già lại trở nên đầy sức sống với những mầm lộc nảy hoa, lại gọi mời chim chóc đến, cành cây đầy tiếng hót và một màu đỏ thắm. Cây lại nhờ gió phân phát những múi bông trắng nuột nà đi khắp chốn .
(đến ngày đến tháng, mùa đông)
b) Ở Trường Sơn, mỗi khi trời đổi gió, cảnh tượng mới dữ dội làm sao. Các cây đại thụ có khi cũng bị bật gốc và bị cuốn tung xuống vực thẳm. Cánh chim đai bàng vẫn bay lươn trên bầu trời. Có lúc chim cụp cánh lao xuống vun vút đi như một mũi tên. Chim lại vẫy cánh, đạp gió và bay vút lên cao.
(có lúc, giữa lúc gió đang gào thét ấy)
Trả lời:
a) Cây gạo bền bỉ làm việc suốt đêm ngày, chuyên cần lấy ánh sáng, từ đất, nước nguồn sinh lực và sức trẻ vô tận. Cây chỉ còn lại những cành khô trơ trụi, trông như cằn cỗi. Nhưng không, dòng nhựa trẻ đang chảy rạo rực khắp thân cây. Mùa xuân đến, lập tức cây gạo già lại trở nên đầy sức sống với những mầm lộc nảy hoa, lại gọi mời chim chóc đến, cành cây đầy tiếng hót và một màu đỏ thắm. Cây lại nhờ gió phân phát những múi bông trắng nuột nà đi khắp chốn.
(đến ngày đến tháng, mùa đông)
b) Ở Trường Sơn, mỗi khi trời đổi gió, cảnh tượng mới dữ dội làm sao. ác cây đại thụ có khi cũng bị bật gốc và bị cuốn tung xuống vực thẳm. Cánh chim đai bàng vẫn bay lươn trên bầu trời. Có lúc chim cụp cánh lao xuống vun vút đi như một mũi tên. Chim lại vẫy cánh, đạp gió và bay vút lên cao.
(có lúc, giữa lúc gió đang thét gào ấy)
3) Thêm trạng ngữ thích hợp vào các câu chưa có chứa trạng ngữ nói trên để đoạn văn được mạch lạc.
Trả lời:
a) - Mùa đông, cây chỉ còn lại những cành khô trơ trụi, trông như cằn cỗi.
- Đến ngày đến tháng, cây lại nhờ gió phân tán những núi bông trắng nuột nà đi khắp chốn.
b) - Giữa lúc gió đang thét gào ấy, cánh chim đại bàng vẫn bay lượn trên bầu trời.
- Có lúc, chim lại vẫy cánh, đạp gió và bay vút lên cao.
LUYỆN TẬP XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN MIÊU TẢ CON VẬT
1) Đọc bài văn Con tê tê (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 139) và trả lời những câu hỏi dưới đây:
a) Bài văn trên gồm có mấy đoạn văn? Nội dung chính của từng đoạn là gì? Bài văn gồm có.... đoạn
Đoạn | Nội dung chính của từng đoạn |
b) Ghi lại các chi tiết miêu tả hình dáng bên ngoài của con tê tê.
c) Ghi lại các chi tiết đã cho thấy tác giả quan sát hoạt động của tê tê rất tỉ mỉ và chọn lựa được các đặc điểm lí thú:
Trả lời:
a) Bài văn gồm có 6 đoạn
Đoạn | Nội dung chính của mỗi đoạn |
1 | Giới khái quát về con tê tê. |
2 | Miêu tả về bộ vẩy của con tê tê. |
3 | Miêu tả về cái miệng, lưỡi, hàm của con tê tê và cách tê tê săn mồi. |
4 | Miêu tả chân và bộ móng của tê tê và cách nó đào đất. |
5 | Nói về các nhược điểm của tê tê. |
6 | Nêu ra kết luận về con và tê tê nói lên cảm tình của người viết (kêu gọi sự bảo vệ của mọi người đối với tê tê). |
b) Bộ vẩy của con tê tê (có màu đen nhạt trông rất giống vẩy cá nhưng chúng cứng và dày hơn) miệng của tê tê khá nhỏ; hai hàm có lợi nhưng không có răng; lưỡi tê tê nhỏ và dài trông như chiếc đũa, xẻ thành ba nhánh, 4 chân của tê tê ngắn ngủn với các móng cực sắc và khỏe.
c) - Cách tê tê bắt kiến. Nó thè cái lưỡi nhỏ và dài ra như chiếc đũa, xẻ thành ba nhánh, đục thủng tổ kiến sau đó thò cái lưỡi vào sâu bên trong. Đợi đến khi kiến bâu kín lưỡi, tê tê rụt lưỡi vào mồm rồi tóp tép nhai cả lũ kiến xấu số.
- Cách tê tê đào đất: Nó chúi đầu xuống đào đất thật nhanh như một cái máy, chỉ cần nửa phút là đã ngập nửa thân hình của nó. Khi ấy, dù có 3 người lực lưỡng muốn túm lấy đuôi nó kéo ngược cũng không thể kéo được. Chỉ trong chớp nhoáng, tê tê đã ẩn mình thật sâu trong lòng đất.
2) Quan sát ngoại hình của một con vật mà em yêu thích sau đó viết một đoạn văn ngắn để miêu tả ngoại hình của con vật đó.
Trả lời:
Mina đã được hơn một tuổi. Trông nó đã ra dáng là một con mèo trưởng thành rồi. Cứ nhìn dáng đi khoan thai, yểu điệu của nó thì biết. Bộ lông của Mina có màu vàng lốm đốm trắng, nuột nà và mềm mại cứ ngỡ như có thể trơn tuột khỏi từ tay người bế. Cái đầu nhỏ nhỏ của nó dường như cũng tròn hơn, riêng đôi tai thì mỏng dính nhưng trông rất xinh xắn, lúc nào cũng giương lên đầy kiêu hãnh và sẵn sàng nghe ngóng. Cặp mắt của Mina có màu xanh biếc như thủy tinh, tròn xoe và hay đưa đi đưa lại một cách linh hoạt. Mấy cọng râu mép màu trắng bạc trông rất duyên dáng. Nổi bật nhất là chiếc mũi màu hồng mềm lúc nào cũng ươn ướt, đánh hơi rất tài tình. Bốn chân của Mina có màu lông trắng, cao thẳng và thon thả. Cùng với lớp thịt đệm ở dưới gan bàn chân tròn dày khiến cho bước đi của nó thật uyển chuyển, nhe nhàng. Nhưng đừng nhìn vào dáng đi khoan thai ấy mà lầm tưởng nhé! Đằng sau sự mềm mại đó là cả một bộ móng vuốt sắc nhọn có thể xé rách cả mặt kẻ thù như chơi.
3) Quan sát các hoạt động của một con vật mà em rất yêu thích và viết một đoạn văn ngắn để miêu tả hoạt động của con vật đó.
Trả lời:
Nhìn mèo con nghịch trong nắng và vờn đuôi mà xem! Trông nó thật đáng yêu làm sao! Bốn bàn chân bé xíu của chú mỗi khi di chuyển đều nhẹ nhàng, thi thoảng chạy đuổi theo bóng nắng lọt xuống từ rặng cau. Rồi cũng có lúc chú ù té chạy ra xa vì ngỡ bị nắng đuổi, sau một lúc lại quay đẩu lại. Chừng như đã thấm mệt chú nằm lăn ra đất duỗi thẳng bốn cái ra sưởi nắng. Đôi mắt lim dim, mơ màng, ... Cái đuôi dài, thon thả và duyên dáng đôi lúc khẽ đưa đi đưa lại. Một chiếc lá rơi, chú bật lại giật mình nhổm dậy thò chân ra vồ lấy. Phản xạ của chú thật là nhanh.
THÊM TRẠNG NGỮ CHỈ NGUYÊN NHÂN CHO CÂU
1) Gạch dưới bộ phận trạng ngữ trong những câu dưới đây:
a) Chỉ ba tháng sau, nhờ siêng năng, cần cù mà cậu vươn lên đứng đầu lớp.
b) Vì rét, những cây lan trong chậu đã sắt lại.
c) Tại Hoa mà tổ không được cô khen.
Trả lời:
a) Chỉ ba tháng sau, nhờ siêng năng, cần cù mà cậu đã vươn lên đầu lớp.
b) Vì rét, những cây lan trong chậu đã sắt lại.
c) Tại Hoa mà tổ không được cô khen.
2) Điền các từ vì, nhờ hoặc tại vì vào chỗ chấm:
a).................. học giỏi, Nam được cô giáo khen.
b).................. những bác lao công, sân trường lúc nào cũng sạch và đẹp.
c)................. mải chơi, Tuấn không làm bài tập về nhà.
Trả lời:
a) Vì học giỏi, Nam được cô giáo khen.
b) Nhờ những bác lao công, sân trường lúc nào cũng sạch và đẹp.
c) Tại vì mải chơi, Tuấn không làm bài tập về nhà.
3) Đặt một câu có chứa trạng ngữ có mở đầu bằng một trong ba từ do, nhờ, vì.
Trả lời:
- Nhờ chăm chỉ học tập, bạn Trang đã đạt thành tích cao trong học tập.
- Do đêm qua thức khuya, tôi đã dậy trễ.
- Vì mưa, đường trơn trượt hơn.
LUYỆN TẬP XÂY DỰNG MỞ BÀI, KẾT BÀI
TRONG BÀI VĂN MIÊU TẢ CON VẬT
1) Đọc bài Chim công múa (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 142) và trả lời các câu hỏi dưới đây:
a) Chép lại đoạn mở bài và đoạn kết bài của bài văn. Xác định cách mở bài và kết bài đã học:
– Đoạn mở bài:
– Cách mở bài:
– Đoạn kết bài:
– Cách kết bài:
b) Chọn và chép vào chỗ trống câu văn trong bài văn để:
– Mở bài theo cách trực tiếp:
– Kết bài theo cách không mở rộng:
Trả lời:
a)
– Đoạn mở bài: Mùa xuân trăm hoa thi nhau đua nở, ngàn lá khoe sức sống mơn mởn. Mùa xuân cũng là mùa công múa.
– Cách mở bài: gián tiếp
– Đoạn kết bài: Quả không là ngoa khi người ta ví loài công là những nghệ sĩ múa của rừng xanh.
– Cách kết bài: mở rộng
b)
– Mở bài theo cách trực tiếp: Mùa xuân là mùa công múa.
– Kết bài theo cách không mở rộng: Chiếc ô đầy màu sắc rực rỡ đến kì ảo xập xòe uốn lượn dưới ánh nắng mùa xuân ấm áp.
2) Viết một đoạn mở bài cho bài văn miêu tả con vật em vừa làm trong tiết tập làm văn trước theo kiểu mở bài gián tiếp:
Trả lời:
Sinh nhật lần thứ chín của em, mẹ em đã tặng cho em một chú mèo bằng bông rất đẹp. Em rất thích món quà này và thầm ao ước rằng mình có một con mèo thật, cũng đáng yêu và duyên dáng như thế. Một hôm, ba em đi công tác về đã mang về cho em một con mèo xinh ơi là xinh! Em vui lắm và đã đặt tên cho chú là Mina.
3) Viết đoạn kết bài cho bài văn miêu tả con vật em vừa làm trong tiết tập làm văn trước theo kiểu kết bài mở rộng:
Trả lời:
Từ ngày có Mina trong nhà, lũ chuột dường như không dám bén mảng đến nhà em. Con mèo như một vị chúa tể với dáng đi đầy quyền uy trong lãnh địa của mình. Cả nhà em ai cũng đề yêu chú. Mẹ em còn trêu đùa chú là “Con hổ nhỏ”. Dường như chú cũng cảm nhận được mọi người yêu quý mình nên chú dụi đầu hết vào chân người này lại sang ngồi vào lòng người khác. Trông chú đáng yêu và đáng quý.
Bài trước: Tuần 31 (trang 85 VBT Tiếng Việt 4 Tập 2) Bài tiếp: Tuần 33 (99 VBT Tiếng Việt 4 Tập 2)