Tuần 16 (trang 115 VBT Tiếng Việt 4 Tập 1)

Tìm và viết các từ ngữ

a) Chứa tiếng có âm đầu là gi, r, hoặc d có nghĩa như sau

- Trò chơi quay dây qua đầu, mỗi lần chạm đất thì phải nhảy lên để sợi dây luồn qua dưới chân

- Môn nghệ thuật sân khấu biểu diễn thông qua việc điều khiển những hình mẫu giống như người, vật

- Phát bóng sang phía đối thủ để mở đầu một lượt đấu hoặc hiệp đấu

b) Chứa tiếng có các vần âc hoặc ât, có nghĩa như dưới đây:

- Ôm lấy nhau và cố hết sức để làm cho đối phương ngã

- Nâng lên cao một chút

- Búp bê nhựa có hình người, bụng tròn và hễ đặt nằm lật ngửa là bật dậy

Trả lời:

a) Chứa tiếng có âm đầu là gi r, hoặc d có nghĩa như sau

- Trò chơi quay dây qua đầu, mỗi lần chạm đất thì phải nhảy lên để sợi dây luồn qua dưới chân: nhảy dây.

- Môn nghệ thuật sân khấu biểu diễn thông qua việc điều khiển những hình mẫu giống như người, vật: múa rối

- Phát bóng sang phía đối thủ để mở đầu một lượt đấu hoặc hiệp đấu: giao bóng

b) Chứa tiếng có các vần âc hoặc ât, có nghĩa như dưới đây:

- Ôm lấy nhau và cố hết sức để làm cho đối phương ngã: đấu vật

- Nâng lên cao một chút: nhấc

- Búp bê nhựa có hình người, bụng tròn và hễ đặt nằm lật ngửa là bật dậy: lật đật

MỞ RỘNG VỐN TỪ: ĐỒ CHƠI – TRÒ CHƠI

1, Ghi tên các trò chơi cho sau đây vào bảng phân loại: lò cò, vật, cờ tướng, xếp hình, nhảy dây, kéo co, ô ăn quan, đá cầu.

- Trò chơi rèn luyện về sức mạnh:

- Trò chơi rèn luyện về sự khéo léo:

- Trò chơi rèn luyện trí tuệ:

Trả lời:

- Trò chơi rèn luyện về sức mạnh: đấu vật, kéo co, đá bóng,...

- Trò chơi rèn luyện về sự khéo léo: lò cò, nhảy dây, đá cầu,...

- Trò chơi rèn luyện trí tuệ: cờ vua, cờ tướng, xếp hình,...

2, Chọn thành ngữ, tục ngữ ứng với mỗi nghĩa sau đây theo mẫu (Ghi dấu + vào ô thích hợp):

nghĩa	Chơi với lửa	Ở chọn nơi, chơi chọn bạn	Chơi diều đứt dây	Chơi dao có ngày đứt tay
a) Làm một việc nguy hiểm	+
b) Mất trắng tay
c) Liều lĩnh ắt gặp tai họa
d) Phải biết chọn bạn, chọn nơi sinh sống

Trả lời:

nghĩa	Chơi với lửa	Ở chọn nơi, chơi chọn bạn	Chơi diều đứt dây	Chơi dao có ngày đứt tay
a) Làm một việc nguy hiểm	+
b) Mất trắng tay			+
c) Liều lĩnh ắt gặp tai họa				+
d) Phải biết chọn bạn, chọn nơi sinh sống		+

3, Chọn các tục ngữ, thành ngữ thích hợp ở bài tập 2 để khuyên bạn:

a) Nếu bạn em chơi với những người bạn hư nên học kém hẳn đi.

M: Em sẽ nói vói bạn: “Ở chọn nơi, chơi chọn bạn”. Cậu nên.....

b) Nếu bạn em thích trèo lên một nơi nào đó cao chênh vênh, rất nguy hiểm để chứng tỏ mình là người gan dạ.

Trả lời:

a, Em sẽ nói vói bạn: “Ở chọn nơi, chơi chọn bạn”. Bạn nên chơi với những người bạn tốt thì cậu sẽ học tốt hơn.

b, Em sẽ khuyên bạn “Ở trên đó nguy hiểm lắm, cậu xuống ngay đi, đừng có mà đùa với lửa" hoặc: “Chơi dao sẽ có ngày bị đứt tay, cậu té bây giờ, xuống! "

LUYỆN TẬP GIỚI THIỆU ĐỊA PHƯƠNG

1, Đọc lại bài Kéo co (Sách Tiếng Việt 4, tập một, trang 155 - 156), cho biết bài văn này giới thiệu trò chơi của các địa phương nào. Ghi lại lời giới thiệu trò chơi và cách chơi trò chơi đó để chuẩn bị cho bài tập làm văn miệng ở lớp:

Trả lời:

- Bài văn giới thiệu về trò chơi kéo co của làng Tích Sơn, thị xã Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc và làng Hữu Trấp, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.

- Lời giới thiệu trò chơi "Kéo co" là một trò chơi dân gian thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc ta. Tục kéo co mỗi vùng cũng một khác, nhưng dù ở đâu thì cuộc chơi cũng là cuộc đấu tài, đấu sức giữa 2 bên.

- Cách chơi: Kéo co phải đủ 3 keo. Bên nào kéo được đối phương ngã về bên mình nhiều lần hơn là bên ấy thắng.

2, Hãy giới thiệu một trò chơi hoặc một lễ hội ở quê em. (Chú ý: Trong phần mở bài, cần giới thiệu địa phương em ở đâu, có trò chơi hoặc lễ hội gì thú vị. )

Trả lời:

Hội Vía Bà

Hằng năm, cứ đến tháng giêng đặc biệt là ngày mùng năm tết, người dân quê em lại mở hội Vía Bà. Lễ hội thu hút hàng trăm người đến tham gia lễ viếng và cầu tài.

Tương truyền xưa kia có một người con gái tên Lý Thị Thiên Hương, nhan sắc xinh đẹp mặn mà, tài giỏi, đính hôn với chàng trai tên là Lê Sĩ Trệt - một chàng trai khôi ngô tuấn tú, văn võ song toàn lại có tinh thần yêu nước. Thời loạn, chàng trai lên đường tòng quân. Thiên Hương ở lại quê hương một lòng thủy chung chờ đợi... Vốn là người mộ đạo nên vào mỗi dịp lễ tết Nguyên tiêu, nàng thường lên núi lễ Phật. Một ngày nọ, đang trên đường lên núi thì nàng gặp một bọn cướp, để giữ trọn mình, nàng đã gieo mình xuống vực quyên sinh.

Sau khi Thiên Hương chết, hồn nàng hiện về báo mộng cho nhà sư trụ trì để nhờ vớt xác nàng lên. Dân gian truyền tụng hôn nàng rất linh thiêng, luôn phù trợ cho người dân trong vùng. Nhớ tới ơn nàng, nhân dân đã dựng điện thờ nàng trên núi, từ đó mới có tên là núi Bà Đen, (thuộc Trảng Bàng - Tây Ninh ngày nay).

Khi chúa Nguyễn Ánh lên làm vua, ghi nhớ tới công ơn cứu mạng của bà khi đang tìm đường thoát thân trên núi, nên đã sắc phong bà làm Linh Sơn Tiên Thạch Tự. Trong chùa có tượng của Bà được tạc bằng đồng đen để người dân ngày đêm đến cúng bái, phụng thờ, bày tỏ lòng tạ ơn.

CÂU KỂ

I - Nhận xét

1, Câu in đậm trong đoạn văn dưới đây được sử dụng làm gì. Cuối câu ấy có dấu gì?

Bu-ra-ti-nô là một cậu bé bằng gỗ. Chú có một cái mũi rất dài. Chú người gỗ được bác rùa tốt bụng gên là Toóc-ti-la tặng cho một chiếc chìa khóa bằng vàng để mở một kho báu. Nhưng kho báu ấy ở đâu?

Trả lời:

Câu in đậm được sử dụng với mục đích để hỏi. Cuối câu có dấu chấm hỏi.

2, Các câu còn lại trong đoạn văn trên được sử dụng làm gì? (đánh dấu x vào ô thích hợp). Cuối mỗi câu có dấu gì?

	giới thiệu	kể	tả	nêu ý kiến	có dấu gì?
a) Bu-ra-ti-nô là một cậu bé bằng gỗ.
b) Chú có một cái mũi rất dài.
c) Chú người gỗ được.. để mở một kho báu.

Trả lời:

	giới thiệu	kể	tả	nêu ý kiến	có dấu gì?
a) Bu-ra-ti-nô là một chú bé bằng gỗ.	x				Cuối câu có dấu chấm
b) Chú có một cái mũi rất dài.				x	Cuối câu có dấu chấm
c) Chú người gỗ được.. để mở một kho báu.		x			Cuối câu có dấu chấm

3, 3 câu dưới đây cũng là câu kể. Theo em, chúng được dùng để làm gì? Đánh dấu x vào ô thích hợp.

	giới thiệu	kể	tả	nêu ý kiến
a) Ba-ra-ba uống rượu đã say.
b) Vừa hơ bộ râu, lão vừa nói:
c) Bắt được thằng người gỗ, ta sẽ tống nó vào cái lò sưởi này.

Trả lời:

	giới thiệu	kể	tả	nêu ý kiến
a) Ba-ra-ba uống rượu đã say.		x
b) Vừa hơ bộ râu, lão vừa nói:		x
c) Bắt được thằng người gỗ, ta sẽ tống nó vào cái lò sưởi này.				x

II - Luyện tập

1, Trong các câu văn dưới đây, câu nào là câu kể. Ghi dấu x vào ô trước câu kể. Cho biết mỗi câu được dùng để làm gì.

Chiều chiều, trên bãi thả, đám trẻ mục đồng chúng tôi hò hét nhau chơi thi thả diều.

Cánh diều thật mềm mại như cánh bướm.

Chúng tôi vui sướng đến phát điên khi nhìn lên trời.

Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng

Trả lời:

1. x Chiều chiều, trên bãi thả, đám trẻ mục đồng chúng tôi hò hét nhau chơi thi thả diều.

Sử dụng để: Kể lại sự việc

2. Cánh diều thật mềm mại như cánh bướm.

Sử dụng để: Tả cánh diều

3. x Chúng tôi vui sướng đến phát điên khi nhìn lên trời. ( Câu kể)

Sử dụng để: Kể lại sự việc và biểu lộ tình cảm, suy nghĩ

4. Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng

Sử dụng để: Tả về âm thanh tiếng sáo

5. Sáo kép, rồi sáo đơn, sáo bè,... như gọi thấp xuống những vì sao sớm.

Sử dụng để: Đưa ra lời nhận xét

2, Đặt câu kể theo các gợi ý dưới đây:

a) Kể những việc em làm hằng ngày sau khi đi học về.

b) Tả chiếc bút em đang dùng.

c) Trình bày ý kiến của bản thân em về tình bạn.

d) Nói lên niềm vui của em mỗi khi nhận được điểm tốt.

Trả lời:

a, Mỗi ngày, sau khi đi học về, em thường cất cặp rồi ngồi nghỉ ngơi một lát. Sau đó, em sẽ giúp mẹ dọn cơm. Sau khi cả nhà đã ăn tối xong, em sẽ cùng mẹ lau bàn ăn, xếp lại bàn ghế. Đôi khi mẹ còn cho em phụ mẹ rửa bát, ấy là những ngày không có nhiều bài tập.

b, Cây bút máy em đang dùng là cây bút mà mẹ đã tặng em nhân dịp ngày sinh nhật của em. Hình dáng bên ngoài của nó rất đẹp. Thân bút có màu xanh thẫm, nắp bút được mạ màu vàng bóng trông rất bắt mắt. Đầu bút thon nhọn và xinh xắn vô cùng. Đặc biệt trên nắp bút còn có gắn một cái cài, trên đó có khắc chữ Hồng Hà, em có thể cài cây bút đó vào vở mà không sợ bị rơi, thật tiện dụng vô cùng.

c, Tình bạn là một thứ tình cảm cao quý giữa người và người. Có một người bạn thân bên cạnh ta sẽ giúp ta có cơ hội san sẻ niềm vui hay chia sẻ những nỗi buồn, thất bại cũng như thành công. Bạn sẽ an ủi ta và động viên ta để ta mạnh mẽ hơn trong cuộc sống. Một người bạn tốt cũng giúp ta tiến bộ hơn trong học tập và trong cuộc sống. Ta và bạn luôn giúp đỡ lẫn nhau, khắc phục các nhược điểm để cả 2 cùng tốt hơn, hoàn thiện hơn...

d, Hôm nay cô giáo trả kiểm tra làm văn đã kiểm tra hôm trước, em nhận được điểm mười. Em vô cùng vui sướng. Giờ tan học, em muốn chạy thật nhanh về nhà để khoe với bố mẹ. Em cũng cảm thấy rất vui khi bố mẹ vui khi em được điểm tốt.

LUYỆN TẬP MIÊU TẢ ĐỒ VẬT

Đề bài

Tả một món đồ chơi mà em thích.

(Đọc bốn gợi ý trong Tiếng Việt 4, tập một, trang 162)

Trả lời:

Năm học vừa qua, em đã đạt thành tích học sinh xuất sắc. Để khuyến khích tinh thần học tập của em, mẹ đã mua tặng em một chú gấu bông thật rất dễ thương.

Em rất thích con gấu bông ấy. Em đặt tên cho gấu bông là Mi-na. Mi-na là một chú gấu ngồi, lông của chú có màu kem, mượt mà rất đẹp. Chú mặc một bộ quần áo yếm màu hồng trông rất đáng yêu. Hai con mắt của chú đen tròn và sáng như hai hòn bi, trông rất giống mắt thật. Chú có một chiếc mũi nhỏ xinh, màu nâu như một chiếc cúc áo gắn trên một chiếc mõm dài trông thật ngộ nghĩnh. Mi-na lúc nào cũng vui vẻ nở nụ cười tươi - cái miệng rộng có vẻ tham ăn. Hai tay của nó tròn lẳn đang cầm một bình sữa ở trước ngực trong lại càng thêm đáng yêu. Đặc biệt Mi-na có hai hàng lông mày nhỏ xíu và đen bóng làm gương mặt trông rất tinh nghịch. Hai cái tai tròn xoe vểnh ra giống như đang nghe em nói chuyện.

Em rất yêu Mi-na. Mỗi lần đi ngủ em đều cho nó ngủ cùng, đôi khi em còn kể chuyện cho nó nghe nữa. Em giữ gìn nó rất cẩn thận vì đó là món quà sinh nhật mẹ tặng cho em.

Bài trước: Tuần 15 (trang 105 VBT Tiếng Việt 4 Tập 1) Bài tiếp: Tuần 17 (trang 122, 123 VBT Tiếng Việt 4 Tập 1)