Tuần 23 (trang 27 VBT Tiếng Việt 4 Tập 2)
Điền tiếng thích hợp vào chỗ trống để hoàn thiện mẩu chuyện sau đây. Biết rằng: chỗ trống số 1 có chứa tiếng bắt đầu là x hay s, còn chỗ trống thứ 2 có chứa tiếng có vần là ưct hay ưc.
Một ngày và một năm
Men-xen là một hoạ (1)......... trứ danh của nước (2)........ được rất nhiều người yêu mến và hâm mộ. Mỗi khi tranh của ông được trưng bày là người ta đến tranh nhau mua.
Có một người hoạ sĩ trẻ nói với ông rằng:
- Ngài thật là một người (1)........ sướng. Còn tôi, không hiểu tại (1)........ tranh rất khó bán. Nhiều (2)......... tranh tôi phải vẽ cả một ngày nhưng phải một năm mới bán được.
Men-xen liền bảo:
Anh hãy thử làm ngược lại xem sao! Nghĩa là hãy dành cả một năm để vẽ một (2)........ tranh, rồi bán bức tranh đó trong một ngày.
Trả lời:
Một ngày và một năm
Men-xen là một họa (1) sĩ trứ danh của nước (2) Đức được rất nhiều người yêu mến và hâm mộ. Mỗi khi tranh của ông được trưng bày là người ta đến tranh nhau mua.
Có một họa sĩ trẻ nói với ông rằng:
- Ngài thật là một người (1) sung sướng. Còn tôi, không hiểu (1) tại sao tranh rất khó bán. Nhiều (2) bức tranh tôi phải vẽ cả một ngày nhưng phải một năm mới bán được.
Men-xen liền bảo:
- Anh hãy thử làm ngược lại xem sao! Nghĩa là hãy dành cả một năm vẽ một (2) bức tranh, rồi bán bức tranh đó trong một ngày.
DẤU GẠCH NGANG
I - Nhận xét
Gạchchân dưới câu có chứa dấu gạch ngang ở cột A. Ghi tác dụng của dấu gạch ngang trong từng câu ở cột B.
| A | B |
| Câu có dấu gạch ngang | Tác dụng của dấu gạch ngang |
| a) Thấy tôi sán lại gần, ông tôi hỏi - Cháu con ai? - Thưa ông, cháu là con ông Thư. | |
| Con cá sấu này có màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng dài chừng 3 đốt ngón tay, trông rất dễ sợ. Cái đuôi dài - bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng được sử dụng để tấn công - đã bị trói vào bên mạng sườn. | |
c) Để quạt điện đượề bền, người sử dụng nên thực hiện những biện pháp dưới đây: - Trước khi dùng quạt, đặt quạt ở nơi bằng phẳng chắc chắn để chân quạt được tiếp xúc đều với nền. - Khi điện đã vào quạt rồi cần tránh để cánh quạt bị vướng víu, nếu quạt không quay được sẽ làm cuộn dây trong quạt nóng chảy. - Hàng năm, tra dầu mỡ vào các ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra nhiều quá, vì dầu mỡ sẽ tràn vào trong làm hỏng dây bên trong quạt. - Khi không dùng nữa, cất quạt vào nơi sạch sẽ, khô, mát và ít bụi bặm. |
Trả lời:
| A | B |
| Câu có dấu gạch ngang | Tác dụng của dấu gạch ngang |
| a) Thấy tôi sán lại gần, ông tôi hỏi - Cháu con ai? - Thưa ông, cháu là con ông Thư. | Dấu gạch ngang sử dụng để đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong cuộc đối thoại. |
| Con cá sấu này có màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng dài chừng 3 đốt ngón tay, trông rất dễ sợ. Cái đuôi dài - bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng được sử dụng để tấn công - đã bị trói vào bên mạng sườn. | Dấu gạch ngang được sử dụng để đánh dấu phần chú thích trong một câu. |
c) Để quạt điện được bền, người sử dụng nên thực hiện các biện pháp dưới đây: - Trước khi dùng quạt, cần đặt quạt nơi bằng phẳng chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền. - Khi điện đã vào quạt rồi cần tránh để cánh quạt bị vướng víu, nếu quạt không quay được sẽ làm cuộn dây trong quạt nóng chảy. - Hàng năm, tra dầu mỡ vào các ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra nhiều quá, vì dầu mỡ sẽ tràn vào trong làm hỏng dây bên trong quạt. - Khi không dùng nữa, cất quạt vào nơi sạch sẽ, khô, mát và ít bụi bặm. | Dấu gạch ngang được sử dụng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê. |
II - Luyện tập
1, Ghi các câu có chứa dấu gạch ngang trong mẩu chuyện Quà tặng cha (Sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 46) ở cột A và nêu tác dụng của mỗi dấu ở cột B.
| A | B |
| Câu có dấu gạch ngang | Tác dụng của dấu gạch ngang |
| ............. | .............. |
Trả lời:
| A | B |
| Câu có dấu gạch ngang | Tác dụng của dấu gạch ngang |
| - Một hôm Pa-xcan đi đâu về khuya, thấy bố mình - một viên chức tài chính - vẫn còn đang cặm cụi trước bàn làm việc. | - Dấu gạch ngang được sử dụng để đánh dấu phần chú thích trong câu. |
| - Những phép tính cộng hàng ngàn con số, một công việc mới thật buồn tẻ làm sao - Pa-xcan thầm nghĩ. | - Dấu gạch ngang được sử dụng để đánh dấu phần chú thích trong câu. |
| - Con hi vọng món quà nhỏ này sẽ làm bố bớt đau đầu vì những phép tính - Pa-xcan nói. | - Dấu gạch ngang thứ nhất được sử dụng để đánh dấu chỗ bắt đầu câu nói của Pa-xcan. Dấu gạch ngang thứ hai được sử dụng để đánh dấu phần chú thích trong câu. |
2, Viết một đoạn văn kể lại một cuộc nói chuyện giữa bố mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có sử đụng dấu gạch ngang để đánh dấu những câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích.
Trả lời:
Như thường lệ, cứ đến tối thứ bảy là bố tôi lại kiểm tra tình hình học tập của tôi. Tuần này, tôi đã cố gắng học hành chăm chỉ và kết quả là bài kiểm tra toán được điểm 10, bài kiểm tra văn cũng được điểm cao cho nên tôi mong tối thứ bảy lắm.
Vừa ngồi vào ghế cạnh bàn học tập bố đã xoa đầu tôi bố và hỏi. Tuần này tình hình học tập của con sao rồi?
- Dạ, thưa bố con được ba điểm 10 môn Toán và một điểm 9 môn Văn ạ! Tôi vui vẻ trả lời bố.
- Ồ, bài văn con tả cái bàn học của con hôm trước đấy hả?
- Bố tôi ngạc nhiên và hỏi.
- Dạ, cô giáo đã khen con tả hay và tình cảm lắm. Con khoe bởi vì đó là cái bàn do chính tay bố con đóng nên con mới tả hay được như vậy, vì con rất thích nó bố ạ!
- Con gái bố tuyệt lắm!
Bố tôi khẽ cốc đầu tôi và ôm tôi vào lòng.
LUYỆN TẬP MIÊU TẢ CÁC BỘ PHẬN CỦA CÂY CỐI
1, Đọc 2 đoạn văn tả hoa sầu đâu, tả quả cà chua (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 50-51). Nêu nhận xét về cách miêu tả của từng tác giả trong từng đoạn.
a, Tả hoa sầu đâu
b, Tả quả cà chua
Trả lời:
a) - Tả cả chùm hoa, không tả riêng từng bông vì hoa sầu đâu nhỏ, thường mọc thành chùm, có cái đẹp khi mọc cả chùm.
b) - Đặc tả mùi thơm đặc biệt của loài hoa hồng bằng cách so sánh với mùi hương của những loài cây khác, cho mùi thơm của hoa hòa quyện với các loại hương vị khác của đồng quê.
- Tác giả thể hiện tình cảm của mình với hoa sầu đâu.
- Tả cây cà chua từ khi hoa rụng cho đến khi ra quả, từ khi quả còn non xanh đến khi quả chín màu đỏ.
- Tả cà chua khi ra quả, xum xuê, chi chít với các hình ảnh nhân hóa và so sánh tạo ra những hiệu quả nghệ thuật nhất định.
2, Viết một đoạn văn tả một thứ quả hoặc một loài hoa mà em ưa thích.
Trả lời:
Hãy nhìn trái xoài khi chín mà xem! Trong mới thật hấp dẫn làm sao! Từng trái, từng trái da căng mượt, bầu bĩnh, vỏ có màu vàng ươm. Hương thơm nức, khi cắt trái xoài ra, một màu vàng mỡ màng và ngọt ngào của thịt trái xoài khiến người ta phải muốn thưởng thức ngay lập tức. Cắn một miếng thì cảm thấy vị ngọt, thanh và hương thơm của nó quyện vào nhau tạo cảm giác khó quên.
MỞ RỘNG VỐN TỪ: CÁI ĐẸP
1, Đánh dấu X vào ô thích hợp xác định nghĩa của từng câu tục ngữ dưới đây:
| Phẩm chất quý giá hơn vẻ đẹp bên ngoài | Hình thức và nội dung thường thống nhất với nhau | |
| a) Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. | ||
b) Người thanh tiếng nói cũng thanh Chuông kêu khẽ đánh bên thành cũng kêu. | ||
| c) Cái nết đánh chết cái đẹp. | ||
d) Trông mặt mà bắt hình dong Con lợn có béo thì lòng mới ngon. |
Trả lời:
| Phẩm chất quý giá hơn vẻ đẹp bên ngoài | Hình thức và nội dung thường thống nhất với nhau | |
| a) Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. | x | |
b) Người thanh tiếng nói cũng thanh Chuông kêu khẽ đánh bên thành cũng kêu. | x | |
| c) Cái nết đánh chết cái đẹp. | x | |
d) Trông mặt mà bắt hình dong Con lợn có béo thì lòng mới ngon. | x |
2, Nêu một trường hợp có thể dùng một trong các tục ngữ nói trên.
Trả lời:
- Mua giường, bàn, ghế, tủ, người mua thường xem trọng chất gỗ (gỗ tốt không mối, không mọt) sau đó mới nghĩ đến nước sơn. Người mua thường nghĩ tới câu tục ngữ "Tốt gỗ hơn tốt nước sơn".
- Khi có ý chê các cô gái xinh đẹp nhưng xấu tính, lười nhác, dân gian thường nói: “Cái nết đánh chết cái đẹp”
- Khen một cô gái đẹp người, đẹp nết, lời ăn tiếng nói đều dễ nghe... dân gian thường có câu:
“Người thanh tiếng nói cũng thanh
Chuông kêu thì đánh bên thành cũng kêu”.
3, Ghi vào chỗ trống những từ ngữ miêu tả ở mức độ cao của cái đẹp. Đặt câu với từng từ ngữ vừa tìm được.
| Tục ngữ | Đặt câu |
| ......................... | ........................ |
| ............................ | ....................... |
Trả lời:
| Từ ngữ | Đặt câu |
| Tuyệt vời | - Bức tranh này đẹp tuyệt vời! |
| Tuyệt diệu | - Cảnh sắc mùa xuân thật là tươi đẹp! |
| Tuyệt trần | - Công chúa là một người xinh đẹp tuyệt trần! |
| Kinh hồn | - Các bức phù điêu trong đền thờ đẹp đến kinh hồn! |
| Mê li | - Búp bê đẹp mê li! |
ĐOẠN VĂN TRONG BÀI VĂN MIÊU TẢ CÂY CỐI
I. Nhận xét
Đọc bài Cây gạo(Tiếng Việt 4, tập hai, trang 32) xác định đoạn và nội dung chính của mỗi đoạn văn.
| Đoạn | Nội dung chính |
| Đoạn 1 (từ.... đến...... ) | .............. |
| ............... | ............... |
II, Luyện tập
1, Đọc bài Cây trám đen (Tiếng Việt 4, tập hai, trang 32), xác định các đoạn văn và nội dung chính của mỗi đoạn.
| Đoạn | Nội dung chính |
| Đoạn 1 (từ.... đến...... ) | .............. |
| ............... | ............... |
Trả lời:
| Đoạn | Nội dung chính |
| - Đoạn 1 (từ Ở đâu bản tôi đến chừng một gang. ) | Tả bao quát cành cây, thân cây, lá cây trám đen. |
| - Đoạn 2 (từ Trám đen đến không chạm hạt. ) | Giới thiệu hai loại trám đen trám đen nếp và trám đen tẻ |
| - Đoạn 3 (từ Cùi trám cho đến xôi hay cốm. ) | Ích lợi từ quả trám đen. |
| - Đoạn 4 (từ Chiều chiều cho đến ở đầu bản. ) | Tình cảm của tác giả dành cho cây trám đen. |
2, Hãy viết một đoạn văn nói về lợi ích của từng loài cây mà em biết.
Trả lời:
Em rất thích giàn mướp ở trước nhà ông bà nội em. Các buổi trưa hè ngồi dưới giàn mướp mát rượi, hoa mướp nở vàng rực rỡ mời gọi bướm ong đến lấy mật, cho ra những trái mướp ngọt lành. Bữa cơm có bát canh mướp thơm ngon thì còn gì bằng. Cái vị thơm của mướp hòa quyện với mùi thơm của hạt cơm nóng dẻo tạo nên một mùi vị khó quên.
Bài trước: Tuần 22 (trang 20 VBT Tiếng Việt 4 Tập 2) Bài tiếp: Tuần 24 (trang 34 VBT Tiếng Việt 4 Tập 2)