Trang chủ > Lớp 9 > Giải BT Sinh học 9 > Bài 64: Tổng kết chương trình toàn cấp - trang 191 Sinh 9

Bài 64: Tổng kết chương trình toàn cấp - trang 191 Sinh 9

Bài 64: Tổng kết chương trình toàn cấp

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 64 trang 191: Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.1

Hướng dẫn giải:

Bảng 64.1. Đặc điểm chung và vai trò của các nhóm sinh vật

Các nhóm sinh vậtĐặc điểm chung Vai trò
Virut

Kích thước rất nhỏ (15-50 phần triệu mm)

Chưa có cấu tạo tể bào, chưa phải là dạng cơ thể điển hình

Ký sinh bắt buộc.

Ký sinh thường gây bệnh cho sinh vật khác
Vi khuẩn

Kích thước nhỏ bé (1-vài phần nghìn mm)

Có cấu tạo tế bào nhưng chưa có nhân hoàn chỉnh

Sống hoại sinh hoặc ký sinh (trừ một số ít tự dưỡng)

Phân giải chất hữu cơ, được ứng dụng trong nông nghiệp, công nghiệp.

Gây bệnh cho sinh vật khác và ô nhiễm môi trường

Nấm Cơ thể gồm những sợi không màu, một số ít là đơn bào (nấm men), có cơ quan sinh sản là mũ nấm, sinh sản chủ yếu bằng bào tử. sống dị dưỡng (ký sinh hoặc hoại sinh) Phân giải chất hữu cơ, dùng làm thuốc làm thức ăn. Gây bệnh cho các loài khác.
Thực vật

Cơ thể gồm cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.

Sống tự dưỡng.

Phần lớn không có khả năng di động.

Phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài

Cân bằng khí oxi và Cacbonnic điều hoà khí hậu.

Cung cấp nguồn dinh dưỡng và nơi ở... Và bảo vệ môi trường sống của các sinh vật khác.

Động vật

Cơ thể gồm nhiều cơ quan, hệ cơ quan.

Sống dị dưỡng.

Có khả năng di chuyển.

Phản ứng nhanh với các kích thích

Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nguyên liệu và được dùng vào nghiên cứu và hỗ trợ con người.

Gây bệnh hay truyền bệnh cho người.

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 64 trang 191: Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.2

Hướng dẫn giải:

Bảng 64.2. Đặc điểm của các nhóm thực vật

Các nhóm thực vật Đặc điểm
Tảo

Là thực vật bậc thấp, gồm các thể đơn bào và đa bào, tế bào diệp lục, chưa có rễ thân lá thật.

Sinh sản sinh dưỡng và hữu tính, hầu hết sống ở nước.

Rêu

Là thực vật bậc cao, có thân lá cấu tạo đơn giản, có rễ giả, chưa có hoa.

Sinh sản bằng bào tử, là thực vật sống ở cạn đầu tiên, phát triển ở môi trường ẩm ướt.

Quyết

Quyết có rễ, thân, lá thật và có mạch dẫn.

Sinh sản bằng bào tử.

Hạt trần

Có cấu tạo phức tạp (thông): thân gỗ có mạch dẫn.

Sinh sản bằng hạt nằm lộ trên các lá noãn hở (chưa có hoa và quả).

Hạt kín

Cơ quan sinh dưỡng có nhiều dạng: rễ, thân, lá, có mạch dẫn phát triển.

Có nhiều dạng hoa, quả (có chứa hạt)

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 64 trang 191: Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.3

Hướng dẫn giải:

Bảng 64.3. Đặc điểm của cây Một lá mầm và cây Hai lá mầm

Đặc điểm Cây Một lá mầmCây Hai lá mầm
Số lá mầm 1 2
Kiểu rễ Rễ chùm Rễ cọc
Kiểu gân lá Hình cung hoặc song song Hình mạng
Số cánh hoa 6 hoặc 35 hoặc 4
Kiểu thân Chủ yếu là thân cỏThân cỏ, thân gỗ, thân leo

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 64 trang 192: Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.4

Hướng dẫn giải:

Bảng 64.4. Đặc điểm của các ngành động vật

Ngành Đặc điểm
Động vật nguyên sinh

Cơ thể đơn bào, phần lớn dị dưỡng, di chuyển bằng chân giả, lông hay roi bơi.

Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi, sống tự do hoặc ký sinh.

Ruột khoang Đối xứng toả tròn, ruột dạng túi, cấu tạo thành cơ thể có hai lớp tế bào, có tế bào gai để tự vệ và tấn công, có nhiều dạng sống ở biển nhiệt đới.
Giun dẹp Cơ thể dẹp, đói xứng hai bên và phân biệt đầu đuôi, lưng bụng, ruột phân nhiều nhánh, chưa có ruột sau và hậu môn, sống tự do hoặc ký sinh.
Giun tròn

Cơ thể hình trụ thuôn hai đầu, có khoang cơ thể chưa chính thức.

Cơ quan tiêu hoá dài từ miệng đến hậu môn nằm ở đuôi. Phần lớn sống ký sinh, một số ít sống tự do.

Giun đốt Cơ thể phân đốt, có thể xoang; ống tiêu hoá phân hoá bắt đầu có hệ tuần hoàn; di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ, hô hấp qua da hay mang.
Thân mềm Thân mềm không phân đốt, có vỏ đá vôi, có khoang áo, hệ tiêu hoá phân hoá và cơ quan di chuyển thường đơn giản.
Chân khớp Có số loài lớn, chiếm 2/3 số loài động vật, có 3 lớp lớn: giáp xác, hình nhện, sâu bọ. Các phần phụ phân đốt khớp động với nhau, có bộ xương ngoài bằng kitin.
Động vật có xương sống Các lớp chủ yếu: cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú, có bộ xương trong, trong đó có cột sống, các hệ cơ quan phân hoá và phát triển. Đặc biệt là hệ thần kinh.

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 64 trang 192: Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.5

Hướng dẫn giải:

Bảng 64.5. Đặc điểm của các lớp động vật có xương sống
Lớp Đặc điểm
Sống hoàn toàn dưới nước, hô hấp bằng mang, bơi bằng vây, có một vòng tuần hoàn, tim 2 ngăn chứa máu đỏ thẩm, thụ tinh ngoài là động vật biến nhiệt.
Lưỡng cư Sống nửa dưới nước nửa trên cạn, da trần và ẩm ướt, di chuyển bằng 4 chi, hô hấp bằng phổi và da, có hai vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất chứa máu pha, thụ tinh ngoài, sinh sản trong nước, có hình thái trung gian là nòng nọc, sinh trưởng và phát triển thông qua quá trình biến thái, là động vật biến nhiệt.
Bò sát Chủ yếu sống ở cạn, da và vảy sừng khô, cổ dài, phổi có nhiều vách ngăn, tim có vách hụt ngăn tâm thất (trừ cá sâu), máu nuôi cơ thể là máu pha, có cơ quan giao phối, thụ tinh trong; trứng có màng dai hoặc có vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng, là động vật biến nhiệt.
Chim Có lông vũ, chi trước biến thành cánh; phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia vào hô hấp; tim 4 ngăn máu đỏ tươi nuôi cơ thể, trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ. Là động vật bién nhiệt.
Thú Có lông mao; răng phân hoá (nanh, cửa, hàm); tim 4 ngăn; não phát triển (đặc biệt là bán cầu não, tiểu não). Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sữa; là động vật hằng nhiệt.

Trả lời câu hỏi Sinh 9 Bài 64 trang 193: Hãy ghép các chữ a, b, c, d, e, g, h, i với các số 1,2,3,4,5,6,7,8 theo trật tự tiến hóa của giới động vật

Hướng dẫn giải:

Bảng 64.6. Trật tự tiến hóa của giới Động vật

Các ngành động vật Trật tự tiến hóa
d) Động vật nguyên sinh 1
b) Ruột khoang 2
a) Giun dẹp 3
e) Giun tròn 4
c) Giun đốt 5
i) Thân mềm 6
g) Chân khớp 7
h) Động vật có xương sống 8


Bài 1 (trang 191 sgk Sinh học 9):
Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.1.

Bảng 64.1. Đặc điểm chung và vai trò của các nhóm sinh vật

Các nhóm sinh vật Đặc điểm chung Vai trò
Virut
Vi khuẩn
Nấm
Thực vật
Động vật

Hướng dẫn giải:
Các nhóm sinh vật Đặc điểm chung Vai trò
Virut

- Kích thước rất nhỏ (12 - 50 phần triệu milimet).

- Chưa có cấu tạo tế bào. chưa phải là dạng cơ thể điển hình.

- Kí sinh bắt buộc.

Khi kí sinh thường gây bệnh cho sinh vật khác.
Vi khuẩn

- Kích thước nhỏ bé (1 đến vài phần nghìn milimet).

- Có cấu tạo tế bào nhưng chưa có nhân hoàn chỉnh.

- Sống hoại sinh hoặc kí sinh (trừ một số ít tự dưỡng).

- Phân hủy chất hữu cơ, được ứng dụng trong nông nghiệp, công nghiệp.

- Gây bệnh cho sinh vật khác và ô nhiễm môi trường.

Nấm

- Cơ thể gồm những sợi không màu, một số ít là đơn bào (nấm men).

- Có cơ quan sinh sản là mũ nấm, sinh sản chủ yếu bằng bào tử.

- Sống dị dưỡng (kí sinh hoặc hoại sinh).

- Phân hủy chất hữu cơ thành chất vô cơ.

- Dùng làm thuốc, hay chế biến thực phẩm.

- Gây bệnh hay gây độc cho sinh vật khác.

Thực vật

- Cơ thể gồm cơ quan sinh dưỡng (thân, rễ, lá) và cơ quan sinh sản (hoa, quả, hạt).

- Sống tự dưỡng (tự tổng hợp chất hữu cơ).

- Phần lớn không có khả năng di động.

- Phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài.

- Cân bằng khí O2 và CO2, điều hòa khí hậu.

- Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nơi ở và bảo vệ môi trường sống của các sinh vật khác.

Động vật

- Cơ thể gồm nhiều cơ quan, hệ cơ quan: vận động, tuần hoàn, hô hấp, bài tiết, tiêu hóa, sinh sản…

- Sống dị dưỡng.

- Có khả năng di chuyển.

- Phản ứng nhanh với các kích thích.

- Cung cấp nguồn dinh dưỡng, nguồn nguyên liệu dùng vào việc nghiên cứu và hỗ trợ con người.

- Gây bệnh hay truyền bệnh cho người.

Bài 2 (trang 191 sgk Sinh học 9): Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.2.

Bảng 64.2. Đặc điểm của các nhóm thực vật

Các nhóm thực vậtĐặc điểm
Tảo
Rêu
Quyết
Hạt trần
Hạt kín

Hướng dẫn giải:
Các nhóm thực vậtĐặc điểm
Tảo

- Là thực vật bậc thấp.

- Gồm các thể đơn bào và đa bào.

- Tế bào có diệp lục.

- Chưa có rễ, thân, lá thật.

- Sinh sản sinh dưỡng và hữu tính.

- Hầu hết sống ở nước.

Rêu

- Là thực vật bậc cao.

- Có thân, lá cấu tạo đơn giản; rễ giả, chưa có hoa.

- Sinh sản bằng bào tử.

- Là thực vật sống ở cạn đầu tiên nhưng chỉ phát triển được ở môi trường ẩm ướt.

Quyết

- Quyết có rễ, thân, lá thật và có mạch dẫn.

- Sinh sản bằng bào tử.

Hạt trần

- Có cấu tạo phức tạp (thông): thân gỗ, có mạch dẫn.

- Sinh sản bằng hạt nằm lộ trên các lá noãn hở (chưa có hoa và quả).

Hạt kín

- Cơ quan sinh dưỡng có nhiều dạng, rễ, thân, lá có mạch dẫn phát triển.

- Có nhiều dạng hoa, quả (có chứa hạt).

Bài 3 (trang 191 sgk Sinh học 9): Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.3.

Bảng 64.3. Đặc điểm của cây Một lá mầm và cây Hai lá mầm

Đặc điểm Cây Một lá mầm Cây Hai lá mầm

Hướng dẫn giải:

Đặc điểm Cây Một lá mầm Cây Hai lá mầm
Số lá mầmMộtHai
Kiểu rễRễ chùmRễ cọc
Kiểu gân láHình cung hoặc song songHình mạng
Số cánh hoa6 hoặc 35 hoặc 4
Kiểu thânChủ yếu là thân gỗThân gỗ, thân cỏ, thân leo

Bài 4 (trang 192 sgk Sinh học 9): Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.4.

Bảng 64.4. Đặc điểm của các ngành động vật

NgànhĐặc điểm
Động vật nguyên sinh
Ruột khoang
Giun dẹp
Giun tròn
Giun đốt
Thân mềm
Chân khớp
Động vật có xương sống

Hướng dẫn giải:

NgànhĐặc điểm
Động vật nguyên sinh

- Cơ thể đơn bào.

- Phần lớn dị dưỡng.

- Di chuyển bằng chân giả, lông hay roi bơi.

- Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi.

- Sống tự do hoặc kí sinh.

Ruột khoang

- Đối xứng tỏa tròn, ruột dạng túi.

- Cấu tạo thành cơ thể có 2 lớp tế bào.

- Có tế bào gai để tự vệ và tấn công.

- Có nhiều dạng sống ở biển nhiệt đới.

Giun dẹp

- Cơ thể dẹp, đối xứng hai bên và phân biệt đầu đuôi, lưng, bụng.

- Ruột phân nhiều nhánh, chưa có ruột sau và hậu môn.

- Sống tự do hoặc kí sinh.

Giun tròn

- Cơ thể hình trụ thuôn hai đầu, có khoang cơ thể chưa chính thức.

- Cơ quan tiêu hóa dài từ miệng đến hậu môn.

- Phần lớn sống kí sinh, một số ít sống tự do.

Giun đốt

- Cơ thể phân đốt, có thể xoang.

- Ống tiêu hóa phân hóa bắt đầu có hệ tuần hoàn.

- Di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ.

- Hô hấp qua da hay mang.

Thân mềm

- Thân mềm không phân đốt có vỏ đá vôi, có khoang áo.

- Hệ tiêu hóa phân hóa.

- Cơ quan di chuyển thường đơn giản.

Chân khớp

- Có số loài lớn, chiếm 2/3 số loài động vật.

- Có 3 lớp lớn: giáp xác, hình nhện, sâu bọ.

- Các phần phụ phân đốt và khớp động với nhau.

- Có bộ xương ngoài bằng kitin.

Động vật có xương sống

- Có các lớp chủ yếu: cá, lưỡng cư, bò sát, chim và thú.

- Có bộ xương trong, trong đó có cột sống (chứa tủy sống).

- Các hệ cơ quan phân hóa và phát triển, đặc biệt là hệ thần kinh.

Bài 5 (trang 192 sgk Sinh học 9): Hãy điền nội dung phù hợp vào bảng 64.5.

Bảng 64.5. Đặc điểm của các lớp động vật có xương sống

LớpĐặc điểm
Lưỡng cư
Bò sát
Chim
Thú

Hướng dẫn giải:

LớpĐặc điểm

- Sống hoàn toàn dưới nước, hô hấp bằng mang, bơi bằng vây.

- Có 1 vòng tuần hoàn, tim 2 ngăn chứa màu đỏ thẫm.

- Thụ tinh ngoài.

- Là động vật biến nhiệt.

Lưỡng cư

- Sống vừa ở nước và cạn, da trần và ẩm ướt.

- Di chuyển bằng 4 chi.

- Hô hấp bằng phổi và da.

- Có 2 vòng tuần hoàn, tim 3 ngăn, tâm thất chứa máu pha.

- Thụ tinh ngoài, sinh sản trong nước, nòng nọc phát triển qua biến thái.

- Là động vật biến nhiệt.

Bò sát

- Chủ yếu sống ở cạn, da và vảy sừng khô, cổ dài.

- Phổi có nhiều vách ngăn.

- Tim có vách hụt ngăn tâm thất (trừ cá sấu), máu nuôi cơ thể là máu pha. Có cơ quan giao phối, thụ tinh trong; trứng có màng dai hoặc có vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng.

- Là động vật biến nhiệt.

Chim

- Mình có lông vũ bao phủ, chi trước biến thành cánh.

- Phổi có mạng ống khí, có túi tham gia vào hô hấp.

- Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi đi nuôi cơ thể.

- Trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt chim bố mẹ.

- Là động vật hằng nhiệt.

Thú

- Có lông mao, răng phân hóa (răng nanh, răng cửa, răng hàm).

- Tim 4 ngăn.

- Não phát triển (đặc biệt là ở bán cầu não, tiểu não).

- Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sữa mẹ.

- Là động vật hằng nhiệt.

Bài 1 (trang 192 - 193 sgk Sinh học 9): Hãy điền các số tương ứng với các nhóm thực vật vào đúng vị trí của cây phát sinh ở hình 64.1.

1. Tảo

2. Dương xỉ

3. Các cơ thể sống đầu tiên

4. Dương xỉ cổ

5. Các thực vật cạn đầu tiên

6. Hạt kín

7. Tảo nguyên thủy

8. Rêu

9. Hạt trần

Giải bài 1 trang 192 sgk Sinh 9 ảnh 1

Hướng dẫn giải:
Giải bài 1 trang 192 sgk Sinh 9 ảnh 1

Bài 2 (trang 193 sgk Sinh học 9): Hãy ghép các chữ a, b, c, d, e, g, h, i với các số 1,2,3,4,5,6,7,8 theo trật tự tiến hóa của giới Động vật.

Bảng 64.6. Trật tự tiến hóa của giới Động vật

Các ngành động vậtTrật tự tiến hóa
a. Giun dẹp1
b. Ruột khoang2
c. Giun đốt3
d. Động vật nguyên thủy4
e. Giun tròn5
g. Chân khớp6
h. Động vật có xương sống7
i. Thân mềm8

Hướng dẫn giải:

Kết quả

1 - d5 - c
2 - b6 - i
3 - a7 - g
4 - e8 - h