Bài 6 và 7: Thực hành: Cắt khâu bao tay trẻ sơ sinh hoặc cắt khâu vỏ gối hình chữ nhật hoặc sản phẩm khác (trang 28 SBT Công nghệ 6)
Học sinh thực hành 1 sản phẩm dưới sự hướng dẫn của giáo viên:
I – Chuẩn bị
Em hãy nhắc lại các yêu cầu chuẩn bị của giáo viên hướng dẫn để cắt khâu……… (tên sản phẩm) và đặt lên bàn các loại dụng cụ và nguyên liệu đã chuẩn bị.
1. Nguyên liệu: ..........................
2. Dụng cụ: ..........................
II – Thực hành
Em hãy nêu quy trình để thực hành cắt khâu sản phẩm:
1. Vẽ sau đó cắt mẫu giấy những chi tiết của sản phẩm:..........................
2. Cắt vải theo mẫu giấy:..........................
3. Khâu sản phẩm theo quy trình:..........................
III – Đính sản phẩm vào vở
Lời giải:
Theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, học sinh cần thực hành một sản phẩm tùy chọn cho phù hợp với điều kiện và trình độ của học sinh ở địa phương.
Sau đây, là gợi ý thực hiện một số sản phẩm để học sinh và giáo viên lựa chọn.
A. CẮT KHÂU BAO TAY TRẺ SƠ SINH
Sản phẩm này thực hành cắt khâu tương đối dễ, vì sau khi cắt theo mẫu thì chỉ cần khâu mũi đột hoặc mũi thường 1 đường xung quanh và sau đó khâu 1 đường viền gấp mép cổ tay rồi luồn dây chun (sách giáo khoa Công nghệ 6, trang 28 – 29).
I - Chuẩn bị
1. Nguyên liệu:
- Vải dệt kim hoặc vải mềm có màu sáng: một mảnh có kích thước chừng 20cm x 26cm (để gấp đôi lại khi cắt) hoặc hai mảnh 11cm x 13cm (xếp trùng lên nhau khi cắt).
- Dây chun nhỏ, chỉ thêu màu, chỉ khâu (để trang trí nếu có điều kiện).
2. Dụng cụ: thước, bút chì, kim khâu, kéo, 1 mảnh bìa mỏng có kích thước 10cm x 13cm (để cắt mẫu giấy).
II – Thực hành:
Thực hiện theo quy trình cắt khâu bao tay trẻ sơ sinh (sách giáo khoa Công nghệ 6).
1. Vẽ và cắt tạo mẫu giấy:
- Vẽ và cắt như hình 1. a.
- Có thể phân công một vài học sinh cắt mẫu giấy trước, những học sinh khác trong nhóm sẽ sử dụng mẫu đó để cắt vải theo mẫu giấy ở lớp.
2. Cắt vải theo mẫu giấy:
- Gấp đôi miếng vải (nếu là mảnh vải liền) hoặc úp mặt phải 2 mảnh rời vào với nhau.
- Đặt mẫu giấy lên miếng vải thật ngay ngắn và ghim cố định.
- Dùng bút chì vẽ lên vải theo rìa của mẫu giấy.
- Cắt đúng nét đã vẽ được 2 mảnh vải may một chiếc bao tay.
3. Khâu bao tay, theo 2 bước:
a) Khâu vòng ngoài bao tay
- Vẽ đường may xung quanh và cách mép vải khoảng 0,5cm (trên mặt trái 1 mảnh vải).
- Úp mặt phải 2 mảnh vào trong, sắp cho bằng mép.
- Khâu lược (mũi kim dài) ở phía trong nét vẽ để 2 mảnh vải không bị xô lệch trong quá trình khâu.
- Dùng mũi khâu thường hoặc khâu đột để khâu theo nét vẽ.
b) Khâu viền gấp mép vòng cổ tay sau đó luồn dây chun
- Gấp mép vải xuống chừng 0,5cm, gấp tiếp xuống khoảng 1cm, khâu lược cố định đường gấp mép ở vòng cổ tay.
- Khâu viền bằng mũi khâu thường hoặc khâu vắt.
- Luồn dây chun
- Lộn bao tay sang mặt phải rồi vuốt phẳng hoặc là/ ủi hoàn chỉnh sản phẩm (nếu có điều kiện)
Ghi chú:
- Để tăng thêm giá trị thẩm mĩ thì các em có thể thêu trang trí ở mặt ngoài bao tay trên mảnh vải đã được chuẩn bị trước ở nhà.
- Có thể vừa làm hai việc là luồn dây chun vừa khâu viền vòng cổ tay: cắt dây chun vừa đủ vòng cổ tay, khâu nối 2 đầu dây chun lại thành vòng rồi lồng vào phần cổ tay của bao tay; sau đó vừa điều chỉnh dây chun vừa khâu vắt nẹp, trong đó đã có dây chun.
B. CẮT KHÂU MIẾNG NHẤC NỒI
Miếng nhấc nồi sử dụng để lót tay khi nhấc nồi đang nấu trên bếp xuống, tránh bị bỏng. Miếng nhấc nồi thường có hình chữ nhật, được may bằng nhiều lớp vải, cách may tương đối đơn giản.
I – Chuẩn bị
1. Nguyên liệu:
- Vải thun, vải cotton, vải khăn bông…, tận dụng các mảnh vải lẻ, đầu tấm, vải tiết kiệm, có các màu sắc khác nhau
Miếng nhấc nồi hình chữ nhật sau khi khâu có kích thước khoảng 12cm x 15cm (hình 2a), cộng thêm 1cm dư ra để khâu xung quanh, vậy những miếng vải cần có kích thước là 14cm x 17cm.
- Chỉ thường, chỉ thêu…
2. Dụng cụ: kéo, thước, bút chì, kim khâu, bìa mỏng (15cm x 18cm).
II – Thực hành
1. Vẽ và cắt mẫu giấy:
- Chải miếng bìa mỏng lên bàn sau đó vẽ hình chữ nhật có kích thước 14cm x 17cm (h. 2b).
- Cắt theo đúng nét vẽ đã tạo mẫu giấy để cắt vải khâu miếng nhấc nồi.
2. Cắt vải theo mẫu giấy:
- Trải bốn lớp vải đã làm phẳng ở lên bàn, đặt mẫu giấy lên trên rồi sử dụng kim chỉ đính cố định bốn lớp vải và mẫu giấy ở bốn góc hoặc phía trong mẫu.
- Sử dụng bút chì vẽ lên miếng vải theo rìa mẫu giấy.
- Cắt đúng nét vẽ ta được bốn lớp vải sử dụng để may miếng nhấc nồi.
3. Khâu miếng nhấc nồi:
Chọn 2 mảnh vải đẹp để làm lớp ngoài, 2 miếng xấu hơn thì ta làm lớp lót bên trong.
- Đặt vải, úp mặt phải của 2 mảnh ngoài vào trong tiếp theo là đặt 2 mảnh lót lên trên cùng, sắp bằng mép, lược cố định.
- Vẽ đường may cách mép vải khoảng 0,7cm ở lớp vải trên cùng; đánh dấu để một khoảng chừng AB = 3cm – 4cm làm chỗ lộn vải sang mặt phải (h. 2c).
- Khâu đường thứ nhất (ở mặt trái) bắt đầu từ điểm A rồi vòng xung quanh hình chữ nhật đến điểm B, lại mũi cố định của đường may (h. 2c).
- Lộn miếng vải nhấc nồi sang phải qua khoảng AB (đoạn không khâu ở đường thứ nhất).
- Vuốt phẳng đường khâu; khâu kín đoạn AB lại, sau đó kẻ đường khâu xung quanh cách mép lộn chừng 1cm; khâu đè lên theo nét đã vẽ bằng mũi khâu đột hoặc khâu thường, hoàn thành việc làm miếng nhấc nồi (h. 2d).
Ghi chú:
- Có thể khâu miếng nhấc nồi có hình dạng khác (ví dụ: hình tròn, hình oval…),có kích thước nhỏ hơn miễn là tiện sử dụng.
- Có thể vẽ trực tiếp hình chữ nhật có kích thước khoảng 14cm x 17cm lên mặt trái của 1 miếng vải lớp ngoài, sau đó xếp 3 lớp còn lại xuống dưới sau đó đính cố định, rồi sử dụng kéo sắc để cắt cả bốn lớp theo nét vẽ hoặc cắt 2 lần, mỗi lần 2 lớp mà không cần sử dụng mẫu giấy. Nếu vải dày, có thể dùng ba lớp vải.
- Nên cắt bớt vải ở góc phía ngoài của đường khâu theo đường chéo rồi gập vải ở bốn góc trước khi lộn để không bị cộm.
- Khâu miếng nhấc nồi có nhiều lớp vì vậy cần phải chọn kim khâu sắc, nhọn, mũi thuôn, dài để dễ xuyên qua những lớp vải; mũi khâu có thể dài hơn.
Bài trước: Bài 5: Thực hành - Ôn một số mũi khâu cơ bản (trang 26 SBT Công nghệ 6) Bài tiếp: Bài 8: Sắp xếp đồ đạc hợp lí trong nhà ở (trang 21 SBT Công nghệ 6)