Bài 26: Đất nước trên đường đổi mới đi lên chủ nghĩa xã hội (1986-2000) - Giải BT Lịch sử 12

- Kế hoạch 5 năm (1991-1995): Đẩy lùi và kiểm soát được lạm phát; ổn định, phát triển và nâng cao hiệu quả sản xuất xã hội. Ổn định và từng bước cải thiện đời sống của nhân dân; bắt đầu có tích lũy từ nội bộ nền kinh tế.

- Kế hoạc 5 năm (1996-2000): Đẩy mạnh công cuộc đổi mới một cách toàn diện và đồng bộ, tiếp tục phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần… Phấn đấu đạt và vượt mục tiêu tăng trưởng kinh tế nhanh, hiệu quả cao và bền vững đi đôi với giải quyết những vấn đề bức xúc về xã hội. Cải thiện đời sống nhân dân. Nâng cao tích lũy từ nội bộ nền kinh tế.

Câu hỏi 4 (trang 216 sgk Lịch Sử 12):

- Trình bày những thành tựu và yếu kém về kinh tế - xã hội của nước ta trong từng kế hoạch nhà nước 5 năm: 1986-1990,1991- 1995,1996-2000.

Giải đáp:

Những thành tựu và yếu kém về kinh tế - xã hội của nước ta trong:

* Kế hoạch nhà nước 5 năm (1986-1990):

Thành tựu:

- Về lương thực-thực phẩm: Từ chỗ thiếu ăn triền miên, chúng ta đã vươn lên đáp ứng nhu cầu trong nước, có dự trữ và xuất khẩu, góp phần quan trọng ổn định đời sống nhân dân.

- Hàng hóa trên thị trường: Hàng tiêu dùng, dồi dào, đa dạng và lưu thông tương đối thuận lợi. Nguồn hàng trong nước tuy chưa đạt kế hoạch nhưng vẫn tăng hơn trước, có tiến bộ về mẫu mã và chất lượng. Các cơ sở sản xuất gắn chặt với nhu cầu thị trường. Phần bao cấp của Nhà nước về vốn, giá, vật tư, tiền lương,... giảm đáng kể.

- Kinh tế đối ngoại: Phát triển mạnh, mở rộng hơn trước về quy mô và hình thức.

- Một thành tựu quan trọng khác đó là kiềm chế được một đà bước lạm phát.

- Ở nước ta bước đầu nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước.

- Bộ máy nhà nước từ Trung ương đến địa phương được sắp xếp lại.

Hạn chế, yếu kém:

- Nền kinh tế còn mất cân đối, lạm phát vẫn ở mức cao. Lao động thiếu việc làm tăng, hiệu quả kinh tế thấp, chưa có tích lũy từ nội bộ nên kinh tế.

- Chế độ tiền lương bất hợp lí, đời sống của những người sống chủ yếu bằng lương và một số bộ phận nông dân bị giảm sút.

- Sự nghiệp văn hóa có những mặt tiếp tục xuống cấp. Tình trạng tham nhũng, hối lộ, mất dân chủ, bất công chưa được khắc phục.

* Kế hoạch nhà nước 5 năm (1991-1995)

Thành tựu:

- Trong lĩnh vực tài chính-tiền tệ: Lạm phát từng bước bị đầy lùi.

- Vốn đầu tư trực tiếp ở nước ngoài trong 5 năm tăng nhanh.

- Hoạt động khoa học và công nghệ gắn với nhu cầu phát triển kinh tế- xã hội, thích nghi dần với cơ chế thị trường.

- Giáo dục đào tạo có bước phát triển mới sau một số năm giảm sút.

- Thu nhập và đời sống của các tầng lớp nhân dân ở các vùng được cải thiện.

- Chính trị-xã hội ổn đinh, quốc phòng và an ninh được củng cố.

- Mở rộng quan hệ đối ngoại, phá thế bị bao vây, tham gia tích cực các hoạt động cộng đồng quốc tế. Điển ình n ăm 1995, nước ta chính thức gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Hạn chế:

- Lực lượng sản xuất còn nhỏ bé, cơ sở vật chất-kỹ thuật lạc hậu; trình độ khoa học-công nghệ chuyển biến chậm; hiệu quả sản xuất kinh doanh, năng suất lao động thấp.

- Tình trạng tham nhũng, lãng phí, buôn lậu, làm ăn phi pháp chưa được ngăn chặn. Nhiều hiện tượng tiêu cực nghiêm trọng kéo dài trong bộ máy Nhà nước.

- Sự phân hóa giàu nghèo giữa các vùng miền tăng nhanh, đời sống nhân dân vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn.

* Kế hoạch nhà nước 5 năm (1996-2000)

Thành tựu:

- Cơ cấu các ngành kinh tế từng bước chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

- Hoạt động xuất-nhập khẩu không ngừng tăng lên

- Các doanh nghiệp Việt Nam từng bước mở rộng đầu tư ra nước ngoài.

- Bộ mặt đất nước có nhiều thay đổi.

- Đời sống nhân dân được cải thiện.

Hạn chế:

- Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc; năng suất lao động thấp; hiệu quả và sức cạnh tranh thấp.

- Kinh tế nhà nước chưa được củng cố tương xứng với vai trò chủ đạo. Kinh tế tập thể chưa mạnh.

- Các hoạt động khoa học-công nghệ chưa đáp ứng tốt yêu cầu của sự nghiệp CNH-HĐH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

- Tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị và thiếu việc làm ở nông thôn vẫn còn ở mức cao. Mức sống của nhân dân ở một số vùng còn thấp.

Phần 2: Câu hỏi và bài tập

Câu 1 (trang 216 sgk Lịch Sử 12): Nêu ý nghĩa của những thành tựu về kinh tế và xã hội của nước ta trong 15 năm (1986-2000) thực hiện đường lối đổi mới.

Giải đáp:

Ý nghĩa của những thành tựu về kinh tế và xã hội của nước ta trong 15 năm (1986-2000) thực hiện đường lối đổi mới:

- Khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng.

- Góp phần làm thay đổi bộ mặt đất nước.

- Cải thiện đời sống nhân dân.

- Tăng niềm tin của nhân dân dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng.

Câu 2 (trang 216 sgk Lịch Sử 12): Em hãy nêu những khó khăn và yếu kém về kinh tế- xã hội của nước ta sau 15 năm (1986-2000).

Giải đáp:

Những khó khăn và yếu kém về kinh tế- xã hội của nước ta sau 15 năm (1986-2000).

- Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc.

- Kinh tế nhà nước chưa được củng cố tương xứng với vai trò chủ đạo.

- Các hoạt động khoa học-công nghệ chưa đáp ứng tốt yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa - Hiện đại hóa.

- Tỉ lệ thất nghiệp ở thành thị và thiếu việc làm ở nông thôn vẫn còn ở mức cao.

- Vê cơ bản nền kinh tế đất nước còn chậm phát triển hơn so với nhiều nước trong khu vực.