Bài 12: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925 - Giải BT Lịch sử 12
Phần 1: Câu hỏi thảo luận
Câu hỏi 1 (trang 79 sgk Lịch Sử 12):
- Nêu chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
Giải đáp:
* Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất như sau:
- Pháp tăng cường đầu tư vào Việt Nam:
- Vốn đầu tư chủ yếu là vào nông nghiệp (trong đó nhiều nhất là các đồn điền cao su).
- Mở thêm một số ngành công nghiệp: dệt, muối... Coi trọng việc khai thác mỏ, đặc biệt là mỏ than.
- Thương nghiệp: giao lưu buôn bán nội địa phát triển mạnh.
- Giao thông vận tải được phát triển, chủ yếu phục vụ mục tiêu của chúng.
- Ngân hàng Đông Dương nắm toàn bộ quyền chỉ huy nền kinh tế Đông Dương.
- Pháp cho tăng các loại thuế
=> Tất cả các chính sách của Pháp đối với kinh tế Việt Nam đều nhằm mục đích bóc lột nền kinh tế Việt Nam, mang lại lợi ích kinh tế cho tư bản Pháp, nhằm phục hồi nền kinh tế Pháp sau chiến tranh thế giới thứ nhất.
Câu hỏi 2 (trang 79 sgk Lịch Sử 12):
- Dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, các giai cấp ở Việt Nam có sự biến chuyển ra sao?
Giải đáp:
* Dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, các giai cấp ở Việt Nam có sự biến chuyển như sau:
- Giai cấp địa chủ phong kiến tiếp tục bị phân hóa. Một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ tham gia vào phong trào chống Pháp.
- Giai cấp nông dân: Mâu thuẫn của giai cấp này đối với đế quốc và tay sai vô cùng gay gắt => đây chính là lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc.
- Giai cấp tiểu tư sản: phát triển nhanh chóng về số lượng, họ có tinh thần dân tộc, chống thực dân Pháp và tay sai.
- Giai cấp Tư sản là giai cấp ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất, phân hóa thành hai bộ phận:
+ Tư sản mại bản (quyền lợi gắn với đế quốc) và Tư bản dân tộc (có khuynh hướng dân tộc và dân chủ).
- Giai cấp công nhân Việt Nam: phát triển nhanh chóng về số lượng, trở thành một động lực của phong trào dân tộc và dân chủ.
Câu hỏi 3 (trang 82 sgk Lịch Sử 12):
- Nêu tóm tắt hoạt động yêu nước của người Việt Nam ở nước ngoài trong những năm 1919-1925?
Giải đáp:
- Hoạt động của Phan Bội Châu: gây tiếng vang đối với phong trào yêu nước trong nước.
- Hoạt động của Phan Châu Trinh: Phan Châu Trinh viết Thất điều thư, tổ chức diễn thuyết, lên án chế độ quân chủ và quan trường ở Việt Nam, hô hào “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”... Nhiều tầng lớp nhân dân hưởng ứng hoạt động của Phan Châu Trinh.
- Nhiều Việt Kiều chuyển tài liệu, sách báo tiến bộ về nước.
Năm 1923, tại Quảng Châu những người yêu nước thành lập ra Tâm tâm xã.
19/6/1924: Phạm Hồng Thái thực hiện mưu sát toàn quyền Đông Dương Mecslanh ở Sa Diện.
Phần 2: Câu hỏi và bài tập
Câu 1 (trang 82 sgk Lịch Sử 12): Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đã tác động đến tình hình kinh tế, giai cấp xã hội Việt Nam như thế nào?
Giải đáp:Về kinh tế: Nền Kinh tế Việt Nam tuy có một số biến chuyển tuy nhiên về cơ bản vẫn là nền kinh tế nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển
Về sự phân hóa giai cấp: Bên cạnh những giai cấp cũ, xã hội Việt Nam xuất hiện thêm các giai cấp mới, tiếp tục bị phân hóa và có ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng tham gia cách mạng...
Câu 2 (trang 82 sgk Lịch Sử 12):Lập niên biểu những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1919-1925 theo những nội dung sau: thời gian, nội dung hoạt động, ý nghĩa.
Giải đáp:| Thời gian | Nội dung hoạt động | Ý nghĩa |
| 18/6/1919Gửi tới hội nghị Véc xai bản Yêu sách của nhân dân An Nam, đòi Chính phủ Pháp và các nước đồng minh công nhận các quyền của dân tộc Việt Nam. | Tạo ra tiếng vang lớn ở cả Pháp và Việt Nam. | |
| 1920 | Đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa. | Khẳng định con đường giành độc lập và tự do của nhân dân Việt Nam. |
| 25/12/1920 | Người tham gia Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XVIII của Đảng Xã hội Pháp, bỏ phiếu tán thành gia nhập Quốc tế Cộng sản và thành lập ĐCS Pháp. | Thể hiện quan điểm lập trường của Người và trở thành một trong người tham gia sáng lập ĐCS Pháp. |
| 1921 | Nguyễn Ái Quốc cùng một số người yêu nước của một số dân tộc lập ra Hội liên hiệp thuộc địa ở Pari, cùng nhau đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân. | Khẳng định tinh thần quốc tế vô sản. |
| 6/1923 | Người đến Liên Xô dự hội nghị Quốc tế Nông dân và Đại hội V của Quốc tế Cộng sản. | Gắn kết cách mạng Việt Nam trở thành một bộ phận của cách mạng vô sản. |
| 11/1924 | Người đến Quảng Châu, tuyên truyền, giáo dục lí luận cách mạng, xây dựng tổ chức cho cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam. | Bước vào thời kỳ chuẩn bị hoàn thiện về lí luận, tổ chức cho cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam. |
Câu 3 (trang 82 sgk Lịch Sử 12): Hãy nêu nhận xét về phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam trong những năm 1919-1925
Giải đáp:+ Phong trào diễn ra sôi nổi, với nhiều hình thức đấu tranh khác nhau (như phong trào của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, phong trào của Tư sản và Tiểu tư sản). Tuy các phong trào chưa đi đến thắng lợi cuối cùng nhưng nó đã góp phần khẳng định tinh thần đấu tranh của nhân dân Việt Nam.
+ Hoạt động trong những năm 1919-1925 của Nguyễn Ái Quốc đã giúp Người khẳng định con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam: Con đường cách mạng Vô sản.