Bài 17: Ôn tập chương II và chương III - trang 55 SBT Lịch Sử 7

Các cuộc kháng chiến

Thời gian

Kết quả

Cuộc kháng chiến do Ngô Quyền lãnh đạo

Năm 938

Vua Nam Hán vội ra lệnh thu quân về nước. Trận Bạch Đằng kết thúc thắng lợi.

Cuộc kháng chiến chống Tống do Lê Hoàn lãnh đạo

Năm 981

Quân Tống đại bại, tướng Hầu Nhân Bảo bị giết chết và nhiều tướng khác bị bắt sống.

Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý

Cuối năm 1077

- Lý Thường Kiệt cho quân bất ngờ tấn công vào doanh trại giặc, quân Tống bị tiêu diệt gần hết

- Nhà Lý đề nghị giảng hòa, quân Tống rút về nước.

Cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên

Lần thứ nhất

1 - 1258

- Quân Mông Cổ thua trận phải rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.

Lần thứ hai

5 - 1258

- Quân dân nhà Trần đánh tan hơn 50 vạn quân xâm lược Nguyên, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến lần thứ hai.

Lần thứ ba

1287 - 1288

- Với chiến thắng Bạch Đằng, cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên kết thúc thắng lợi.

Các thời kì

Hệ thống hành chính các cấp

Thời Tiền Lê

- Trung ương: vua nắm mọi quyền hành, giúp vua có thái sư, đại sư và quan lại gồm hai ban văn, võ; các con vua được phong vương và trấn giữ các nơi quan trọng.

- Địa phương: Cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ có phủ và châu.

- Quân đội: 10 đạo; hai bộ phận cấm quân và quân địa phương.

=> Nhận xét: nhà Tiền Lê đã tiến thêm một bước trong việc xây dựng chính quyền độc lập, tự chủ. Đây là sự hoàn thiện chính quyền ở trung ương, chia lại đơn vị hành chính cả nước, chú trọng xây dựng quân đội,...

Thời Lý

- Trung ương:

+ Vua là người đứng đầu nhà nước, nắm mọi quyền hành.

+ Với các chức vụ quan trọng, nhà vua đều cử những người thân cận nắm giữ.

+ Giúp vua lo việc nước có các đại thần, các quan văn, quan võ.

- Địa phương: Chia cả nước thành 24 lộ, phủ (ở miền núi gọi là châu), đặt các chức tri phủ, tri châu. Dưới lộ, phủ là huyện, hương và xã.

- Ban hành luật Hình thư, cũng cố và xây dựng quân đội vững mạnh.

=> Tổ chức bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương chặt chẽ.

Thời Trần

- Ở trung ương:

+ Đứng đầu nhà nước là vua, thực hiện chế độ Thái thượng hoàng (lưỡng đầu chế).

+ Các chức quan đại thần như: quan văn, quan võ phần lớn do người họ Trần nắm giữ.

+ Đặt thêm một số cơ quan như: Quốc sử viện (đảm nhiệm việc viết sử), Thái y viện (coi việc chữa bệnh trong cung), Tôn nhân phủ (nắm sự vụ của họ hàng tôn thất) và một số chức quan như Hà đê sứ, Khuyến nông sứ, Đồn điền sứ, …

- Ở địa phương:

+ Cả nước được chia thành 12 lộ. Đứng đầu lộ là các chức chánh, phó An phủ sứ.

+ Dưới lộ là phủ, do chức tri phủ cai quản.

+ Châu, huyện do các chức tri châu, tri huyện trông coi.

+ Dưới cùng là xã, do xã quan đứng đầu.

=> Bộ máy nhà nước thời Trần tổ chức chặt chẽ, quy củ hơn so với thời Tiền Lê, Lý.