Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII - trang 42 SBT Lịch Sử 7

Thời gian

Sự kiện lịch sử

Từ cuối thế kỉ XII

Nhà Lý suy yếu, chính quyền không chăm lo đời sống nhân dân, quan lại ăn chơi sa doạ.

Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, nông dân li tán.

Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy, nhà Lý buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các lực lượng nổi loạn.

Tháng 12 năm Ất Dậu

Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. Nhà Trần được thành lập.

Cơ quan

Chức năng, nhiệm vụ

Quốc sử viện

Phụ trách công việc biên soạn quốc sử

Thái y viện

Chăm sóc sức khỏe cho hoàng tộc.

Tôn nhân phủ

Trông nom sổ sách, ngọc phả, đền miếu trong hoàng tộc

Hà đê sứ

Trông coi việc đắp đê và bảo vệ đê điều

Đồn điền sứ

Tuyển mộ người đi khẩn hoang

Khuyến nông sứ

Chăm lo, khuyến khích nông dân đi sản xuất

Nông nghiệp:

Thủ công nghiệp

Thương nghiệp

Tổ chức quân đội

Củng cố quốc phòng

Tình hình kinh tế (nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp)

Tổ chức quân đội, củng cố quốc phòng

* Nông nghiệp:

- Mở rộng khai khẩn đất hoang, thành lập làng xã, củng cố đê điều.

- Nhà Trần ban thái ấp cho quý tộc... và thực hiện các biện pháp khuyến nông: đắp đê, khai hoang, lập làng, bảo vệ trâu bò...

=> Có tác dụng tích cực làm cho kinh tế nông nghiệp thời Trần phát triển.

* Thủ công nghiệp:

- Thủ công nghiệp nhà nước: phát triển và mở rộng nhiều ngành, nghề: làm đồ gốm tráng men, dệt vải, chế tạo vũ khí, đóng thuyền đi biển...

- Thủ công nghiệp nhân dân: phổ biến và phát triển.

+ Nổi bật là nghề làm đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy và khắc bản in, nghề mộc và xây dựng, khai khoáng...

+ Một số thợ thủ công cùng nghề tụ họp lại thành lập làng nghề, phường nghề. Các thạp gốm hoa nâu, và gạch đất nung chạm khắc nổi,... là những sản phẩm thủ công tiêu biểu thời Trần.

* Thương nghiệp:

- Chợ mọc lên càng nhiều, kinh thành Thăng Long buôn bán tấp nập.

- Buôn bán với nước ngoài phát triển.

* Tổ chức quân đội:

- Quân đội nhà Trần gồm có cấm quân và quân ở các lộ.

+ Cấm quân là đạo quân bảo vệ kinh thành, triều đình, nhà vua.

+ Ở các làng xã, có hương binh. Khi có chiến tranh, còn có quân đội của các vương hầu.

- Quân đội được tuyển dụng theo chính sách "ngụ binh ư nông" và theo chủ trương: "Quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội.

- Quân đội được học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ thường xuyên.

* Củng cố quốc phòng:

- Nhà Trần còn cử nhiều tướng giỏi cầm quân đóng giữ các vị trí hiểm yếu, nhất là vùng biên giới phía bắc.

- Vua Trần thường đi tuần tra việc phòng bị ở các nơi này.