Lịch Sử 7 Bài 14 phần 3: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỉ XIII) - trang 63
Bài 14 phần 3 ngắn nhất: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỉ XIII)
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 14 trang 63: Hãy nêu một số dẫn chứng về việc nhà Nguyên chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần thứ ba?
Giải đáp:
Sau hai lần xâm lược Đại Việt thất bại, vua Nguyên ngày càng tức giận, quyết tâm đánh Đại Việt lần thứ ba để trả thù:
- Hốt Tất Liệt đã đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản, để tập trung lực lượng xâm lược Đại Việt.
- Quân Nguyên huy động hơn 30 vạn quân và nhiều danh tướng do Thoát Hoan làm tổng chỉ huy.
- Chuẩn bị hằng trăm chiến thuyền, cùng một đoàn chở lương thực.
=> Nhà Nguyên đang quyết dồn lực lượng lớn cho cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ ba này.
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 14 trang 63: Em hãy tường thuật diễn biến trận Vân Đồn.
Giải đáp:
* Diễn biến của trận đánh Vân Đồn.
- Ô Mã Nhi được giao nhiệm vụ bảo vệ đoàn thuyền lương của Trương Văn Hồ, nhưng với tâm lí chủ quan, cho rằng quân ta không thể ngăn cản được đoàn thuyền lương này nên đã tiến về hội quân ở Vạn Kiếp.
- Trần Khánh Dư dự đoán khi đoàn thuyền chiến của Ô Mã Nhi đi qua, có thể đánh được đoàn thuyền lương nên đã bố trí một trận mai phục. Đúng như dự đoán, mấy ngày sau, khi đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ nặng nề, chậm chạp tiến qua Vân Đồn, liền bị quân của Trần Khánh Dư từ nhiều phía đổ ra đánh dữ dội.
=> Kết quả: Phần lớn thuyền lương của địch bị đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm.
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 14 trang 64: Sau trận Vân Đồn, tình thế của quân nguyên như thế nào?
Giải đáp:
- Sau trận Vân Đồn, quân Nguyên không còn lương thực tiếp tế, bị rơi vào thế khó khăn, bị động và lương thực cạn kiệt dần.
- Thoát Hoan đóng quân ở Thăng Long có nguy cơ bị cô lập, tinh thần quân lính hoang mang, tuyệt vọng.
- Trước tình thế đó, Thoát Hoan đã quyết định rút quân về nước theo hai đường: đường thủy và đường bộ.
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 14 trang 65: Dựa vào lược đồ, em hãy trình bày diễn biến trận Bạch Đằng tháng 4 – 1288.
Giải đáp:
* Diễn biến trận Bạch Đằng tháng 4 – 1288:
- Khi Thoát Hoan quyết định rút quân về nước, nhận thấy thời cơ tiêu diệt quân Nguyên đã tới, Vua tôi nhà Trần quyết định mở cuộc phản công lớn trên sông Bạch Đằng.
- Tháng 4/1288, đoàn quân Ô Mã Nhi rút theo đường thủy trên sông Bạch Đằng. Khi quân Ô Mã Nhi tiến quân đến bãi cọc, quân Trần cho thuyền nhẹ ra khiêu chiến rồi giả vờ thua bỏ chạy, quân giặc ra sức đuổi theo, lọt vào trận địa mai phục.
- Chờ khi nước triều xuống, quân Trần từ hai bên bờ đổ ra đánh, phá vỡ đội hình quân giặc.
- Bị đánh bất ngờ, quân giặc tháo chạy nhưng gặp phải bãi cọc không chạy thoát được.
⇒ Toàn bộ cánh thủy binh của giặc bị quân ta tiêu diệt, Ô Mã Nhi bị bắt sống.
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 7 Bài 14 trang 65: Em hãy nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 1288.
Giải đáp:
* Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 1288
- Kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống quân Nguyên của nhà Trần.
- Đập tan ý định xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên.
- Thể hiện tinh thần đấu tranh, ý chí chiến đấu của quân và dân ta.
- Thể hiên tài lãnh đạo của vua Trần và các tướng lĩnh.
- Để lại nhiều bài học cho các cuộc kháng chiến về sau.
Bài 1 trang 65 Lịch Sử 7: Dựa vào lược đồ, em hãy trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên?
Giải đáp:
* Tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên:
- Cuối tháng 12, quân Nguyên ồ ạt tiến vào Lạng Sơn, Bắc Giang. Đầu năm 1288, cánh quân do Thoát Hoan chỉ huy kéo đến chiếm đóng Vạn Kiếp.
- Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.
- Tháng 1/1288, Thoát Hoan chia làm ba đạo quân tiến vào Thăng Long. Tại đây, ta thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”. Quân Nguyên rơi vào thế lúng túng, khó khăn. Thoát Hoan quyết định rút quân về nước.
- Nhân cơ hội này, vua Trần và Trần Quốc Tuấn mở cuộc phản công ở sông Bạch Đằng.
- Tháng 4/1288, đoàn quân Ô Mã Nhi rút theo đường thủy trên sông Bạch đằng, quân nhà Trần đón đánh, quân Nguyên bị tiêu diệt, Ô Mã Nhi bị bắt sống.
- Cánh quân của Thoát Hoan cũng bị truy kích và tiêu diệt.
=> Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
Bài 2 trang 65 Lịch Sử 7: Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với lần thứ hai?
Giải đáp:
- Giống nhau:
+ Tránh thế gặc mạnh, rút lui để bảo toàn lực lượng.
+ Chủ động đánh đuổi địch khi thời cơ đến.
+ Thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống”.
- Khác nhau:
+ Cuộc kháng chiến lần thứ ba, quân Nguyên dốc lực lượng mạnh hơn lần thứ hai, rút kinh nghiệm những lần trước, lần này quân Nguyên chuẩn bị lương thảo đầy đủ. Trước tình thế đó, quân Trần tập trung tiêu diệt đoàn thuyền chở lương thực trước để đẩy quân Nguyên vào thế cạn kiệt lương thực.
+ Chủ động mở cuộc phản công lớn trên sông Bạch Đằng, lợi dụng thủy triều để đánh địch.
Bài trước: Lịch Sử 7 Bài 14 phần 2: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỉ XIII) - trang 58 Bài tiếp: Lịch Sử 7 Bài 14 phần 4: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỉ XIII) - trang 66