Giáo án Địa Lí 6 Bài 6: Thực hành: Tập sử dụng địa bàn và thước đo để vẽ sơ đồ lớp học

Hoạt động 1: Ôn tập lại kiến thức cơ bản trong chương I.

Giáo viên tổ chức thanh lí hợp đồng

- Giáo viên chiếu hợp đồng đã kí (có nội dung cho từng nhóm

- Học nhóm 1 báo cáo kết quả thảo luận, nhóm 2 nhận xét, bổ sung

* Nhóm 1-2: Trình hiện hình dáng, kích thước của Trái Đất và hệ thống kinh tuyến, vĩ tuyến:

- Học sinh quan sát quả Địa Cầu, hình sách giáo khoa

Hỏi: Trái Đất có dạng hình gì?

Hỏi: Cho biết độ dài bán kính của Trái Đất và độ dài đường xích đạo?

Hỏi: Diện tích của Trái Đất là bao nhiêu?

Hỏi: Các đường nối liền 2 điểm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả địa cầu gọi là gì? Chúng có đặc điểm gì chung?

Hỏi: Thế nào là kinh tuyến gốc?

Hỏi: Đường kinh tuyến gốc chia Trái Đất thành các nửa cầu nào?

Hỏi: Những đường kinh tuyến nằm ở nửa cầu Đông gọi là kinh tuyến gì?

Hỏi: Những đường kinh tuyến nằm ở nửa cầu Tây gọi là kinh tuyến gì?

Hỏi: Những vòng tròn vuông góc với các kinh tuyến là những đường gì? Nêu đặc điểm của nó?

Hỏi: Độ dài của các đường vĩ tuyến?

Hỏi: Xác định vĩ tuyến lớn nhất, bé nhất.

Hỏi: Nếu mỗi vĩ tuyến cách nhau 10, có bao nhiêu đường vĩ tuyến? 181 vĩ tuyến

* Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức trên máy chiếu...

- Học sinh nhóm 4 báo cáo kết quả thảo luận, nhóm 3 nhận xét, bổ sung:

Hỏi: Tỷ lệ bản đồ là gì?

Hỏi: Đọc tỷ lệ bản đồ Hình 8, Hình 9? Cho biết điểm giống, khác nhau?

Hỏi: Ý nghĩa của tỷ lệ bản đồ?

Hỏi: Có mấy dạng biều hiện tỷ lệ bản đồ? Nội dung của mỗi dạng?

+ Tỷ lệ số: 1/100.000 (1cm trên bản đồ bằng 1km ngoài thực địa ~ 100.000cm).

+ Tỷ lệ thước: 1 đoạn 1cm = 1km.

Hỏi: Mức độ nội dung của bản đồ phụ thuộc vào yếu tố gì? => tỷ lệ bản đồ.

Hỏi: Nêu tiêu chuẩn phân loại các loại tỉ lệ bản đồ?

* Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức trên máy chiếu...

- Học sinh nhóm 6 báo cáo kết quả thảo luận, nhóm 5 nhận xét, bổ sung:

Hỏi: Cơ sở xác định hướng trên bản đồ dựa vào yếu tố nào?

Hỏi: Học sinh vẽ sơ đồ các hướng chính.

* Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức trên máy chiếu...

- Học sinh nhóm 8 báo cáo kết quả thảo luận, nhóm 7 nhận xét, bổ sung:

Hỏi: Kinh độ, vĩ độ của 1 điểm là gì?

Hỏi: Như thế nào là tọa độ địa lý của 1 điểm?

Hỏi: Nêu cách viết tọa độ địa lí của một điểm.

* Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức trên máy chiếu…

- Học sinh nhóm 9 báo cáo kết quả thảo luận, nhóm 10 nhận xét, bổ sung:

- Học sinh: Quan sát Hình 14-15

Hỏi: Kí hiệu bản đồ là gì? Để hiểu được kí hiệu bản đồ, ta phải dựa vào đâu? Vì sao?

Hỏi: Có mấy loại ký hiệu? Kể tên 1 số đối tượng địa lý được biểu hiện bằng các loại ký hiệu.

Hỏi: Ý nghĩa thể hiện của các loại kí hiệu

Hỏi: Có mấy dạng ký hiệu? Những dạng kí hiệu này được thể hiện ở bản đồ nào? (bản đồ công – nông nghiệp).

Hỏi: Đặc điểm quan trọng nhất của kí hiệu là gì?

* Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức trên máy chiếu…

* Giáo viên khái quát và chốt kiến thức

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

1. Hình dạng, kích thước của Trái Đất và hệ thống kinh, vĩ tuyến:

a/ Hình dạng

- Trái Đất có dạng hình cầu.

b/ Kích thước:

- Rất lớn: Bán kính: 6370km

- Đường xích đạo dài: 40076km

-Diện tích: 510 triệu km2

c/ Hệ thống kinh, vĩ tuyến.

-Kinh tuyến: là những đường nối liền 2 điểm cực Bắc và cực Nam, có độ dài bằng nhau.

-Kinh tuyến gốc: 00 đi qua Đài Thiên văn Grin-uýt (Luân Đôn - Nước Anh).

+ Những kinh tuyến nằm bên phải kinh tuyến gốc là kinh tuyến Đông thuộc nửa cầu Đông, trên đó có các châu: Âu, Á, Phi, Đại Dương.

+ Những kinh tuyến nằm bên trái kinh tuyến gốc là kinh tuyến Tây thuộc nửa cầu Tây, trên đó có toàn bộ Châu Mĩ.

- Vĩ tuyến là những vòng tròn vuông góc với các kinh tuyến, có đặc điểm nằm song song với nhau và có độ dài nhỏ dần từ Xích đạo về 2 cực.

- Vĩ tuyến gốc (Xích đạo): là vĩ tuyến lớn nhất, được đánh dấu 00, chia Trái Đất thành 2 nửa cầu: Bắc& Nam.

2/ Ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ:

a. Tỷ lệ bản đồ: là tỷ số giữa khoảng cách trên bản đồ với khoảng cách tương đương ngoài thực địa.

b. Ý nghĩa: tỷ lệ bản đồ cho biết bản đồ đã được thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thực của chúng trên thực tế.

c. Có 2 dạng biểu hiện tỷ lệ bản đồ:

+ Tỷ lệ số là một phân số luôn có tử số là 1. Mẫu số càng lớn thì tỉ lệ càng nhỏ và ngược lại.

+ Tỷ lệ thước: tỉ lệ được vẽ cụ thể dưới dạng 1 thước đo đã tính sẵn, mỗi đoạn đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực địa.

- Bản đồ có tỷ lệ bản đồ càng lớn thì số đối tượng địa lý đưa lên bản đồ càng nhiều.

3. Phương hướng trên bản đồ:

- Muốn xác định được phương hướng trên bản đồ, chúng ta phải dựa vào các đường:

+ Kinh tuyến: đầu trên: hướng bắc

đầu dưới: hướng nam.

+ Vĩ tuyến: bên phải: hướng đông, bên trái: hướng tây.

- Sơ đồ...

4. Kinh độ, vĩ độ và toạ độ địa lý:

a. Khái niệm:

- Kinh độ của 1 điểm: là số độ chỉ khoảng cách từ kinh tuyến đi qua địa điểm đó đến kinh tuyến gốc.

- Vĩ độ của 1 điểm: là số độ chỉ khoảng cách từ vĩ tuyến đi qua điểm đó đến vĩ tuyến gốc.

- Toạ độ địa lý của 1 điểm bao gồm kinh độ, vĩ độ của địa điểm đó trên bản đồ.

b. Cách viết:

- Kinh độ viết trên.

- Vĩ độ viết dưới.

Ví dụ: 20o T

10o B

5. Các loại kí hiệu bản đồ:

- Kí hiệu bản đồ là những dấu hiệu có tính qui ước (hình vẽ, màu sắc, chữ cái…. ) dùng để thể hiện các đối tượng địa lý trên bản đồ.

- Bảng chú giải thích nội dung và ý nghĩa của kí hiệu.

- Có 3 loại kí hiệu: điểm, đường và diện tích.

- Có 3 dạng kí hiệu: hình học, chữ, tượng hình.

- Kết luận: Ký hiệu phản ánh vị trí, sự phân bố của đối tượng địa lí trong không gian

II. LUYỆN TẬP

Câu 1

Học sinh vẽ

Câu 2