I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Học sinh biết được kí hiệu bản đồ là gì, biết được các kí hiệu bản đồ.
- Biết cách đọc các kí hiệu trên bản đồ, sau khi đối chiếu với bảng chú giải, đặc biệt là kí hiệu về độ cao của địa hình (các đường đồng mức)
2. Kĩ năng
Đọc và hiểu nội dung bản đồ dựa vào kí hiệu bản đồ
3. Thái độ
Nghiêm túc, cẩn trọng khi đọc bản đồ
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán.
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, sử dụng số liệu thống kê, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh.
5. Giáo dục an ninh quôc phòng.
Giới thiệu bản đồ hành chính Việt Nam và khẳng định chủ quyền của Việt nam đối với biển Đông và hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
II. Chuẩn bị của Giáo viên & Học sinh
1. Chuẩn bị của Giáo viên
Sách giáo khoa, sử dụng 1 số bản đồ có kí hiệu khác nhau
2. Chuẩn bị của học sinh
Chuẩn bị bài trước và trả lời các câu hỏi sách giáo khoa
III. Tổ chức các hoạt động học tập
3.1. Hoạt động khởi động (Tình huống xuất phát) (5 phút)
1. Mục tiêu
- Học sinh được gợi nhớ, nhận biết về các dạng kí hiệu ban đồ, sử dụng kĩ năng đọc tranh ảnh để nhận biết về các loai kí hiệu bản đồ; từ đó tạo hứng thú hiểu biết về các kí hiệu bản đồ
- Tìm ra các nội dung học sinh chưa biết về cách thể hiện các kí hiệu trên bản đồ → Kết nối với bài học...
2. Phương pháp - kĩ thuật
Giáo viên cho học sinh quan sát hai bản đồ tùy ý
3. Phương tiện
hình ảnh sách giáo khoa và các các bản đồ.
4. Các bước hoạt động
Bước 1: Giao nhiệm vụ
- Giáo viên cung cấp bản đồ để học sinh quan sát.
Bước 2: Học sinh quan sát và bằng hiểu biết để trả lời
Bước 3: Học sinh kể lại tên các kí hiệu trên bản đồ vừa xem xong (Một học sinh trả lời, các học sinh khác nhận xét).
Bước 4: Giáo viên nhận xét và dẫn dắt vào bài học
Giáo viên treo bản đồ lên bảng và chỉ 1 vài kí hiêu? Đây là gì? Vậy kí hiệu bản đồ là gì? địa hình được biểu hiện trên bản đồ như thế nào …..
3.2. Hình thành kiến thức mới
HOẠT ĐỘNG 1: Các loại kí hiệu bản đồ (Thời gian: 20 phút)
1. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp sử dụng tranh ảnh, sách giáo khoa… kỹ thuật học tập hợp tác
2. Hình thức tổ chức: Cặp đôi
| Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung cần đạt |
|---|
1. Biết được khái niệm kí hiệu bản đồ, các loại kí hiệu bản đồ Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình 14,15 (trang 18), đọc và khai thác thông tin mục 1 sách giáo khoa, trao đổi và trả lời các câu hỏi: - Kí hiệu bản đồ là gì? Kí hiệu bản đồ thường đặt ở vị trí nào trên bản đồ? - Có mấy loại kí hiệu bản đồ? - Kể tên một số đối tượng địa lí được biểu hiện bằng các loại kí hiệu: điểm, đường, diện tích? - Có mấy dạng kí hiệu bản đồ? Chúng thuộc loại kí hiệu nào? Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả làm việc và ghi vào giấy nháp. Trong quá trình học sinh làm việc, giáo viên phải quan sát, theo dõi, đánh giá thái độ… Bước 3: Trình bày trước lớp, các học sinh khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung và chuẩn kiến thức. 2) Xác định vị tí các đối tượng địa lí trên bản đồ - Giáo viên hướng dẫn xác định vị trí các đối tượng địa lí trên bản đồ. - Học sinh quan sát và xác định vị trí theo yêu cầu của giáo viên Lồng ghép giáo dục an ninh quốc phòng: Hỏi: Dựa vào kí hiệu bản đồ em hãy xác định đường biên giới trên đất liền của nước ta? | 1. Các loại kí hiệu bản đồ a. Kí hiệu bản đồ là những hình vẽ, màu sắc…được dung một cách quy ước để thể hiện các sự vật, hiện tượng địa lí trên bản đồ. b. Các loại kí hiệu  |
HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu về kí hiệu về độ cao của địa hình (các đường đồng mức) (Thời gian: 15 phút)
1. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Phương pháp sử dụng sách giao khoa, tranh ảnh, …
2. Hình thức tổ chức: Cá nhân
| Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung cần đạt |
|---|
1. Biết được kí hiệu về độ cao của địa hình (các đường đồng mức) Bước 1: Giáo viên yêu cầu học sinh đọc thông tin mục 2, kết hợp quan sát hình 16 trong sách giáo khoa (trang 19) lựa chọn thông tin trả lời: - Có mấy cách thể hiện độ cao địa hình trên bản đồ? Nêu tên. - Nêu khái niệm đường đồng mức (đẳng cao)? - Mỗi lát cắt cách nhau bao nhiêu m? - Dựa vào khoảng cách các đường đồng mức ở hai sườn núi phía đông và phía tây, hãy cho biết sườn nào dốc hơn? Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ. Giáo viên quan sát học sinh làm việc, hỗ trợ học sinh. Bước 3: Cá nhân báo cáo kết quả làm việc, học sinh so sánh kết quả làm việc với bạn bên cạnh để hoàn thành nội dung. Bước 4: Giáo viên đánh giá nhận xét kết quả làm việc của học sinh (chọn một vài sản phẩm giống và khác biệt nhau giữa các học sinh để nhận xét, đánh giá) và chuẩn kiến thức và mở rộng 2) Xác định các đường đồng mức trên hình vẽ - Giáo viên chốt kiến thức. | 2. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ: Có 2 cách: - Bằng thang màu. - Bằng đường đồng mức. (đường đẳng cao) |
3.3. Hoạt động luyện tập
1. (Cá nhân)
- Xác định vị trí các đối tượng địa lí trên bản đồ theo từng loại kí hiệu
- Trả lời các câu hỏi ở cuối sách giáo khoa
Câu 1: Đối tượng địa lí nào sau đây không thuộc loại kí hiểu điểm?
A. Sân bay.
B. Cảng biển.
C. Ranh giới quốc gia.
D. Nhà máy thủy
Câu 2: Khoáng sản than trên bản đồ được dùng kí hiệu gì?
A. Hình tam giác tô đen.
B. Hình vuông tô đen.
C. Hình thang tô đen.
D. Hình thang không tô đen.
Câu 3: Khoáng sản sắt trên bản đồ được dùng kí hiệu gì?
A. Hình tam giác tô đen.
B. Hình thoi tô đen.
C. Hình thang tô đen.
D. Hình thang không tô đen.
Câu 4: Đối tượng địa lí nào sau đây thuộc loại kí hiểu đường trên bản đồ?
A. Nhà máy nhiệt điện.
B. Ranh giới tỉnh.
C. Bãi tắm.
D. Thành phố.
Câu 5: Ngoài cách dùng thang màu biểu diễn địa hình, người ta còn biểu hiện bằng
A. dạng chữ.
B. dạng hình học.
C. dạng tượng hình.
D. dạng các đường đồng mức.
Câu 6: Trong thang màu biểu hiện địa hình, màu càng đỏ sẩm là khu vực có địa hình
A. càng cao.
B. càng thấp.
C. càng sâu.
D. càng gồ ghề.
Câu 7: Đối tượng địa lí nào sau đây thuộc loại kí hiểu diện tích trên bản đồ?
Câu 8: Dựa vào hình vẽ, cho biết cách thể hiện độ cao của địa hình trên bản đồ?
A. Dùng kí hiệu điểm.
B. Dùng đường đồng mức.
C. Dùng thang màu.
D. Dùng kí hiệu diện tích.
Câu 9: Trên bản đồ nếu khoảng cách giữa các đường đồng mức càng thưa, cách xa nhau thì địa hình nơi đó càng
A. bằng phẳng.
B. thoải.
C. dốc.
D. nhọn.
Câu 10: Dựa vào hình vẽ, cho biết điểm nào có độ cao cao nhất?
A. Điểm A.
B. Điểm B.
C. Điểm C.
D. Điểm D.
