Bài 27: Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938 (trang 74 sgk Lịch Sử 6)
(trang 74 sgk Lịch Sử 6): - Ngô Quyền đã kéo quân ra Bắc với mục đích gì?
Trả lời:
Ngô Quyền đã đem quân ra Bắc với mục đích là trị tội tên phản bội Kiều Công Tiễn, bảo vệ cho quyền tự chủ đang được xây dựng của dân tộc.
(trang 74 sgk Lịch Sử 6): - Vì sao Kiều Công Tiễn lại cho người cầu cứu nhà Hán?
Trả lời:
Kiều Công Tiễn đã sai người mưu sát Dương Đình Nghệ để cướp chức Tiết độ sứ. Hành động đó đã gây nên sự phẫn nộ rất lớn trong lòng dân. Ngô Quyền biết tin đó đã nổi giận, đem quân ra Bắc nhằm mục đích trị tội Kiều Công Tiễn, Kiều Công Tiễn vô cùng hoảng sợ, biết mình không thể đối phó lại được Ngô Quyền, để bảo vệ cho quyền lợi của bản thân, hắn đã cầu cứu Nam Hán. Đây là một hành động được xem là phản bội và bán rẻ Tổ quốc.
(trang 74 sgk Lịch Sử 6): - Kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền là chủ động và độc đáo ở các điểm nào?
Trả lời:
Kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền là chủ động khi giặc còn ngấp nghé, ông khẩn trương tổ chức cuộc kháng chiến. Ông dự đoán quân Nam Hán sẽ tiến vào nước ta theo đường sông Bạch Đằng nên đã bàn bạc với các tướng đánh giặc. Ông quyết định chọn khu vực cửa sông Bạch Đằng và vùng trung lưu để làm điểm quyết chiến với giặc – chủ động đón đánh giặc xâm lược.
(trang 76 sgk Lịch Sử 6): - Tại sao lại nói: trận chiến trên sông Bạch Đằng vào năm 938 là một thắng lợi vĩ đại của dân tộc ta?
Trả lời:
Bởi vì đây là lần thứ 2 nhà Nam Hán mang quân sang xâm lược nước ta, mặc dù sau trận này, nhà Nam Hán vẫn còn tồn tại một thời gian nữa nhưng không dám mang quân sang đánh chiếm nước ta lần thứ 3. Với chiến thắng vẻ vang này, nhân dân ta đã đập tan toàn bộ âm mưu xâm chiếm nước ta của bọn phong kiến phương Bắc, khẳng định nền độc lập và chủ quyền của dân tộc, chiến thắng Bạch Đằng đã mở ra thời kì độc lập lâu dài của Tổ quốc.
(trang 76 sgk Lịch Sử 6): - Ngô Quyền đã có công lao như thế nào trong cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán xâm lược nước ta lần thứ hai?
Trả lời:
- Huy động được sức mạnh của toàn dân để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến.
- Biết dựa vào vị trí và địa thế của dòng sông Bạch Đằng để đánh giặc.
- Chủ động đưa ra kế hoạch và kế sách đánh giặc độc đáo – bố trí trận địa cọc ngầm.
Bài 1: Vì sao quân Nam Hán lại xâm lược nước ta lần 2?
Đáp án:- Năm 397, Kiều Công Tiễn đã giết Dương Đình Nghệ để cướp chức Tiết độ sứ.
- Được tin đó, Ngô Quyền đã mang quân ra Bắc để tiêu diệt Kiều Công Tiễn để bảo vệ nền độc lập chủ quyền vừa mới xây dựng.
- Kiều Công Tiễn hoảng sợ nên đã cho người đi cầu cứu nhà Nam Hán.
- Nhà Nam Hán từ lâu đã có ý đồ xâm lược nước ta và trả thù cho thất bại trong cuộc xâm lược nước ta lần thứ nhất, nhân cớ Kiều Công Tiễn cầu cứu, vua Nam Hán đã cho quân sang xâm lược nước ta lần thứ 2.
Bài 2: Hãy trình bày diễn biến của trận quyết chiến trên dòng sông Bạch Đằng.
Đáp án:- Vào cuối năm 938, đoàn thuyền chiến của quân Nam Hán do Lưu Hoằng Tháo chỉ huy đã tiến vào vùng biển nước ta. Ngô Quyền đã cho một toán thuyền nhỏ ra đánh nhử quân địch vào sông Bạch Đằng nhân lúc nước triều đang lên.
- Lưu Hoằng Tháo hăm hở dốc toàn bộ quân lực đuổi theo, vượt qua bãi cọc ngầm mà không hay biết.
- Khi thủy triều rút, Ngô Quyền đã hạ lệnh dốc toàn bộ lực lượng đánh quật quân địch. Quân Nam Hán rơi vào thế bí nên chống cự không nổi đành phải rút chạy ra biển.
- Đúng lúc thủy triều rút nhanh, bãi cọc ngầm cũng nhô lên, quân ta đã từ phía thượng lưu đánh mạnh xuống, quân mai phục từ 2 bên bờ đánh tạt ngang. Quân Nam Hán hoảng loạn, hai bên xông vào đánh giáp lá cà một trận rất quyết liệt. Quân địch bỏ thuyền nhảy xuống sông, phần thì bị giết, phần thì bị chết đuối, bị thương vong đến quá nửa. Hoằng Tháo cũng đã thiệt mạng trong đám loạn quân.
- Vua Nam Hán nhận được tin báo bại trận trên sông Bạch Đằng, con trai là Hoằng Tháo bị chết đã hốt hoảng, vội ra lệnh thu quân về nước.
- Trận Bạch Đằng của Ngô Quyền đã kết thúc trong thắng lợi vẻ vang.
Bài 3: Nhà sử học Lê Văn Hưu đã đánh giá như thế nào về công lao của Ngô Quyền?
Đáp án:Nhà sử học Lê Văn Hưu đã đánh giá công lao của Ngô Quyền:
" Tiền Ngô vương có thể lấy quân mới nhóm hợp của đất Việt ta mà đánh tan được trăm vạn quân của Lương Hoằng Tháo, mở nước xưng vương, khiến cho người phương Bắc không dám sang nữa. Có thể bảo là 1 cơn giận mà yên được lòng dân, mưu cũng giỏi mà đánh cũng tài vậy. Tuy chỉ xưng vương, chưa lên ngôi hoàng đế và đã đổi niên hiệu nhưng mà chính thống của nước Việt ngõ hầu đã nối lại được".
Bài trước: Bài 26: Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương (trang 71 sgk Lịch Sử 6) Bài tiếp: Bài 28: Ôn tập (trang 76 sgk Lịch Sử 6)