Lý thuyết & Trắc nghiệm Bài 61: Sản xuất điện năng - nhiệt điện và thủy điện - Vật Lí 9
1. Vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất
- Điện năng dễ chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác.
+ Điện năng chuyển hóa thành cơ năng
+ Điện năng chuyển hóa thành nhiệt năng
+ Điện năng chuyển hóa thành quang năng
+ Điện năng biến đổi thành hóa năng
- Điện năng dễ dàng truyền tải đi xa (không cần xe vận chuyển, nhà kho, thùng chứa... , không gây ô nhiễm môi trường). Điện năng truyền tải bằng dây dẫn.
2. Nhiệt điện
Hình ảnh một số nhà máy nhiệt điện:
Sơ đồ các bộ phận chính của một nhà máy nhiệt điện:
- Lò đốt than: Hóa năng chuyển hóa thành nhiệt năng.
- Nồi hơi: Nhiệt năng chuyển hóa thành cơ năng của hơi.
- Tuabin: Cơ năng của hơi chuyển hóa thành động năng của tuabin.
- Máy phát điện: Cơ năng chuyển hóa thành điện năng.
⇒ Trong nhà máy nhiệt điện, nhiệt năng biến thành cơ năng, rồi thành điện năng
3. Thủy điện
Hình ảnh một số nhà máy thủy điện:
Sơ đồ các bộ phận chính của nhà máy thủy điện:
- Ống dẫn nước: Thế năng của nước chuyển hóa thành động năng của nước.
- Tuabin: Động năng của nước chuyển hóa thành động năng của tuabin.
- Máy phát điện: Động năng chuyển hóa thành điện năng.
⇒ Trong nhà máy thủy điện, thế năng của nước trong hồ chứa được chuyển hóa thành động năng, rồi thành điện năng.
B. Trắc nghiệm & Tự luận
Câu 1: Trong nhà máy nhiệt điện, tác nhân trực tiếp làm quay tuabin là:
A. nhiên liệu
B. nước
C. hơi nước
D. quạt gió
Đáp án đúng là: C
Giải thích: Tác nhân trực tiếp làm quay tuabin là hơi nước
Câu 2: Ở nhà máy thủy điện
A. nhiệt năng biến thành cơ năng, rồi thành điện năng.
B. thế năng chuyển hóa thành động năng, rồi thành điện năng.
C. quang năng biến thành điện năng.
D. hóa năng biến thành điện năng.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Ở nhà máy thủy điện, thế năng của nước trong hồ chứa đã được chuyển hóa thành động năng rồi thành điện năng
Câu 3: Ở nhà máy nhiệt điện:
A. nhiệt năng biến thành cơ năng, rồi thành điện năng.
B. nhiệt năng biến thành điện năng, rồi thành cơ năng.
C. quang năng biến thành điện năng.
D. hóa năng biến thành điện năng.
Đáp án đúng là: A
Giải thích: Ở nhà máy nhiệt điện, nhiệt năng biến thành cơ năng rồi thành điện năng.
Câu 4: Bộ phận trong nhà máy thủy điện có nhiệm vụ biến đổi năng lượng của nước thành điện năng là:
A. lò đốt than
B. nồi hơi
C. máy phát điện
D. tua bin
Đáp án đúng là: D
Giải thích: Thế năng của nước trong hồ chứa đã được chuyển hóa thành động năng làm quay tua bin có nhiệm vụ biến đổi năng lượng của nước thành điện năng.
Câu 5: Ưu điểm nổi bật của nhà máy thủy điện là:
A. tránh được ô nhiễm môi trường.
B. việc xây dựng nhà máy là đơn giản.
C. tiền đầu tư không lớn.
D. có thể hoạt động tốt trong cả mùa mưa và mùa nắng.
Đáp án đúng là: A
Giải thích: Ưu điểm nổi bật của nhà máy thủy điện là tránh được ô nhiễm môi trường.
Câu 6: Trong điều kiện nào sau đây, nhà máy thủy điện cho công suất phát điện lớn hơn?
A. Mùa khô, nước trong hồ chứa ít.
B. Mùa mưa hồ chứa đầy nước.
C. Độ cao mực nước của hồ chứa tính từ tua bin thấp.
D. Lượng nước chảy trong ống dẫn nhỏ.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Mùa mưa hồ chứa đầy nước, nhà máy thủy điện cho công suất phát điện lớn hơn
Câu 7: Tại sao nhà máy thủy điện lại phải xây hồ chứa nước ở trên vùng núi cao?
A. để chứa được nhiều nước hơn.
B. để nước có thế năng hơn, chuyển hóa thành điện năng thì lợi hơn.
C. để có nhiều nước làm mát máy.
D. để tránh lũ lụt do xây nhà máy.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Nhà máy thủy điện lại phải xây hồ chứa nước ở trên vùng núi cao để nước có thế năng hơn, chuyển hóa thành điện năng thì lợi hơn.
Câu 8: Trong nhà máy nhiệt điện và thủy điện có một bộ phận giống nhau là tuabin. Vậy tuabin có nhiệm vụ gì?
A. Biến đổi cơ năng thành điện năng.
B. Đưa nước hoặc hơi nước vào máy phát điện.
C. Tích lũy điện năng được tạo ra.
D. Biến đổi cơ năng của nước thành cơ năng của roto máy phát điện.
Đáp án đúng là: D
Giải thích: Tuabin có nhiệm vụ biến đổi cơ năng của nước thành cơ năng của roto máy phát điện.
Câu 9: Trong nhà máy nhiệt điện và nhà máy thủy điện, năng lượng được biến đổi theo nhiều giai đoạn, dạng năng lượng cuối cùng trước khi được biến đổi thành điện năng là gì?
A. Nhiệt năng
B. Điện năng
C. Hóa năng
D. Cơ năng
Đáp án đúng là: D
Giải thích: Dạng năng lượng cuối cùng trước khi được biến đổi thành điện năng là cơ năng
Câu 10: Thế năng của một vật có trọng lượng P được nâng lên độ cao h bằng công mà vật đó sinh ra khi rơi xuống đến đất: A = P. h. Một lớp nước dày 1m trên mặt một hồ chứa nước có diện tích 1 km2 và độ cao 200m so với cửa tuabin của nhà máy thủy điện có thể cung cấp một năng lượng điện là bao nhiêu?
A. 2.1010J
B. 2.1012J
C. 4.1010J
D. 4.1012J
Đáp án đúng là: B
Cách tính:
Công mà lớp nước rộng 1km2, dày 1m, có độ cao 200m có thể sinh ra khi chảy vào tuabin là: A = Ph = Vdh (V là thể tích, d là trọng lượng riêng của nước).
A = (1000000.1). 10000.200 = 2.1012J.
Công đó bằng thế năng của lớp nước, khi vào tuabin sẽ dược chuyển hóa thành điện năng.