Lý thuyết & Trắc nghiệm Bài 47: Sự tạo ảnh trong máy ảnh - Vật Lí 9
I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT
1. Cấu tạo của máy ảnh
Máy ảnh là một dụng cụ dùng để thu ảnh một vật mà ta muốn chụp trên một phim.
Hai bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối. Vật kính là một thấu kính hội tụ, trong buồng tối có lắp phim (đóng vai trò là màn) để thu ảnh của vật trên đó.
Trong các máy ảnh kĩ thuật số hiện nay, tấm cảm biến thay cho phim, lưu hình ảnh vào các thẻ nhớ trong máy.
2. Ảnh của một vật trên phim
Ảnh của vật trên phim luôn là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
Lưu ý: Để thu ảnh rõ nét trên phim cần điều chỉnh khoảng cách từ vật kính đến phim.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI
1. Cách vẽ ảnh của một vật trên phim
Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ nên cách vẽ ảnh của vật cũng giống như vẽ ảnh trong thấu kính hội tụ.
2. Cách xác định khoảng cách từ vật kính đến phim (từ thấu kính đến ảnh) hay từ vật đến vật kính hay tiêu cự của vật kính.
- Vẽ ảnh của vật qua máy ảnh.
- Dựa vào tính chất của tam giác đồng dạng để tính khoảng cách từ vật kính đến phim
Dựa vào công thức của thấu kính 
B. Trắc nghiệm & Tự luận
Câu 1: Ảnh của một vật trên phim trong máy ảnh là:
A. Ảnh thật, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
B. Ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
C. Ảnh ảo, cùng chiều với vật và nhỏ hơn vật.
D. Ảnh ảo, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Ảnh của một vật trên phim trong máy ảnh là ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật
Câu 2: Vật kính của máy ảnh sử dụng:
A. thấu kính hội tụ
B. thấu kính phân kì
C. gương phẳng
D. gương cầu
Đáp án đúng là: A
Giải thích: Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ
Câu 3: Ảnh của một vật trong máy ảnh có vị trí:
A. nằm sát vật kính
B. nằm trên vật kính
C. nằm trên phim
D. nằm sau phim
Đáp án đúng là: C
Giải thích: Ảnh của một vật trong máy ảnh có vị trí nằm trên phim
Câu 4: Khi chụp ảnh bằng máy ảnh cơ học người thợ thường điều chỉnh ống kính máy ảnh để
A. thay đổi tiêu cự của ống kính.
B. thay đổi khoảng cách từ vật đến mắt.
C. thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim.
D. thay đổi khoảng cách từ vật đến phim.
Đáp án đúng là: C
Giải thích: Khi chụp ảnh bằng máy ảnh cơ học người thợ thường điều chỉnh ống kính máy ảnh để thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim. Vật càng gần ống kính thì ảnh trên phim càng to
Câu 5: Trong máy ảnh cơ học, để cho ảnh của vật cần chụp hiện rõ nét trên phim, người ta thường:
A. thay đổi tiêu cự của vật kính và giữ phim, vật kính đứng yên.
B. thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim bằng cách đưa vật kính ra xa hoặc lại gần phim.
C. thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim bằng cách đưa phim ra xa hoặc lại gần vật kính.
D. thay đổi vị trí của cả vật kính và phim sao cho khoảng cách giữa chúng không đổi.
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Trong máy ảnh cơ học, để cho ảnh của vật cần chụp hiện rõ nét trên phim, người ta thường thay đổi khoảng cách từ vật kính đến phim bằng cách đưa vật kính ra xa hoặc lại gần phim
Câu 6: Để chụp ảnh của một vật ở rất xa, cần phải điều chỉnh vật kính sao cho:
A. tiêu điểm vật kính nằm rất xa phim.
B. tiêu điểm vật kính nằm ở phía sau phim.
C. tiêu điểm vật kính nằm đúng trên phim.
D. tiêu điểm vật kính nằm ở phía trước phim.
Đáp án đúng là: C
Giải thích: Để chụp ảnh của một vật ở rất xa, cần phải điều chỉnh vật kính sao cho tiêu điểm vật kính nằm đúng trên phim
Câu 7: Người ta dùng máy ảnh để chụp ảnh một bức tranh cao 0,5m và đặt cách máy 1,5m. Người ta thu được ảnh trên phim cao 2,4 cm. Khoảng cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh là:
A. 0,8 cm
B. 7,2 cm
C. 0,8 m
D. 7,2 m
Vẽ tia sáng tới phát ra từ đỉnh bức tranh qua quang tâm O của vật kính cho tia ló truyền thẳng cho ảnh A’ của A trên phim ⇒ A và A’ nằm trên cùng đường thẳng qua O.
Khoảng cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh là:
Câu 8: Một vật AB đặt trước một máy ảnh và cách vật kính của máy 3,6m. Ta thu được một ảnh trên phim cao 2,5cm và cách vật kính 12 cm. Chiều cao của vật AB là:
A. 7,5 mm
B. 7,5 cm
C. 75 cm
D. 7,5 m
Đáp án đúng là: C
Cách tính:
Vẽ tia sáng tới phát ra từ đỉnh bức tranh qua quang tâm O của vật kính cho tia ló truyền thẳng cho ảnh A’ của A trên phim ⇒ A và A’ nằm trên cùng đường thẳng qua O.
Chiều cao của vật AB là:
Câu 9: Dùng máy ảnh mà vật kính có tiêu cự 5cm để chụp ảnh một người đứng cách máy 3m
a) Vẽ ảnh của người đó trên phim.
b) Xác định khoảng cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh.
a) Hình vẽ
b) Ta có:
Khoảng cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh là:
A’O = A’F’ + F’O = 0,085 + 5 = 5,085 cm
Câu 10: Một vật AB đặt trước một máy ảnh và cách vật kính của máy 4m. Ta thu được một ảnh trên phim cao 2 cm và cách vật kính 10 cm. Tính:
a) Chiều cao của vật AB.
b) Tỉ số kích thước ảnh so với kích thước của vật.
Vẽ tia sáng tới phát ra từ đỉnh bức tranh qua quang tâm O của vật kính cho tia ló truyền thẳng cho ảnh A’ của A trên phim ⇒ A và A’ nằm trên cùng đường thẳng qua O.
b) Tỉ số kích thước ảnh so với kích thước của vật là:
