Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873 (LS 8 Bài 24)
Bài 24: Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 115: Vì sao thực dân Pháp xâm lược đất nước ta?
Trả lời:
* Nguyên nhân sâu xa:
+ Từ giữa thế kỉ XIX: Pháp đẩy mạnh xâm lược phương Đông do nhu cầu về thị trường và thuộc địa.
+ Việt Nam có vị trí địa lý quan trọng, giàu tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân công rẻ mạt,...
+ Chế độ phong kiến ở Việt Nam suy yếu.
* Nguyên nhân trực tiếp:
+ Chiều 31/8/1858: Liên quân Pháp - Tây nổ súng xâm lược nước ta, lấy cớ bảo vệ đạo Thiên Chúa,
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 115: Bước đầu, quân Pháp đã thất bại như thế nào?
Trả lời:
- Ngày 1-9-1858: ở Đà Nẵng, quân Pháp nổ súng xâm lược nước ta với âm mưu đánh nhanh thắng nhanh.
- Quân dân nhà Nguyễn dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương đã chống trả lại quyết liệt.
- Sau 5 tháng tấn công Đà Nẵng, Pháp chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà => Quân Pháp bước đầu thất bại.
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 115: Hãy nêu nhận xét của em về thái độ chống quân Pháp xâm lược của triều đình Huế?
Trả lời:
- Dù đang ở thế mạnh thế nhưng Triều đình Huế lại không kiên quyết chống giặc ngay từ đầu.
- Không biết tận dụng thời cơ khi lực lượng Pháp suy yếu để phản công mà lại theo chủ trương cố thủ và đã tuột mất nhiều cơ hội đánh đuổi giặc Pháp.
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 116: Hãy trình bày nội dung cơ bản của Hiệp ước 5-6-1862.
Trả lời:
Ngày 5-6-1862, triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất với những nội dung cơ bản sau:
- Thừa nhận quyền cai quản của 3 tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.
- Mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp vào buôn bán.
- Bãi bỏ lệnh cấm đạo trước đây, cho phép người Pháp và người Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô.
- Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 280 vạn lạng bạc.
- Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình Huế chừng nào triều đình buộc nhân dân ngừng kháng chiến chống lại thực dân Pháp.
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 117: Nhân dân ta đã anh dũng kháng chiến đấu tranh chống Pháp như thế nào?
Trả lời:
- Tại Đà Nẵng, quân triều đình đã phối hợp với nhiều toán nghĩa binh nổi lên để chống giặc.
- Tại Gia Định: phong trào đấu tranh của nhân dân diễn ra sôi nổi.
+ Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đã đốt cháy tàu Ét-pê-răng của Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông (10-12-1861).
+ Cuộc khởi nghĩa do Trương Định lãnh đạo đã làm cho địch lao đao, khốn đốn.
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 119: Quan sát lược đồ (SGK - trang 118), em hãy nêu một vài nét chính về cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam Kì.
Trả lời:
- Cuộc kháng chiến của nhân dân Nam Kì diễn ra mạnh mẽ, sôi nổi, lôi kéo đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.
- Họ nổi dậy ở khắp nơi và hình thành nhiều trung tâm khởi nghĩa.
- Gây cho Pháp nhiều khó khăn, tổn thất.
Câu hỏi Lịch Sử 8 Bài 24 trang 119: Hãy phát biểu một đoạn thơ của Nguyễn Đình Chiểu mà em thuộc nói về cuộc kháng chiến chống Pháp.
Trả lời:
Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây
Một bàn cờ thế phút sa tay
Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy
Mất ổ bầy chim dáo dác bay
Bến Nghé của tiêng tan bọt nước
Đồng Nai tranh ngói nhuộm mầu mây
Hỏi trang dẹp loạn này đâu vắng?
Nỡ để dân đen mắc nạn này!
(Chạy giặc – Nguyễn Đình Chiểu)
Câu hỏi Lịch Sử 8 bài 24 trang 119: Thực dân Pháp đã thực hiện âm mưu chiến tranh xâm lược Việt Nam như thế nào?
Trả lời:
- Vào ngày 1-9-1858: tại Đà nẵng, Pháp nổ súng tấn công với âm mưu đánh nhanh thắng nhanh.
- Sau 5 tháng, Pháp chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà.
- Tháng 2-1859: Pháp kéo quân vào Gia Định. Ngày 17-2-1859, tấn công thành Gia Định.
- Ngày 24-2-1861: quân Pháp tấn công và chiếm được Đại đồn Chí Hòa, lần lượt chiếm các tỉnh miền Đông là Định Tường, Biên Hòa và Vĩnh Long.
- Ngày 5-6-1862: triều Đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất, thừa nhận quyền cai quản của Pháp ở ba tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Đinh, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn.
- Tháng 6-1867: Pháp chiếm ba tỉnh Tây Nam Kì (Vĩnh Long, An Giang, Tiền Giang) mà không mất một viên đạn nào.
Câu hỏi Lịch Sử 8 bài 24 trang 119: Tinh thần kháng chiến chống Pháp xâm lược của nhân dân ta đã được thể hiện rõ như thế nào?
Trả lời:
- Ngay từ đầu nhân dân ta đã anh dũng đứng lên chống Pháp:
+ Ở Đà Nẵng, ùng với triều đình làm thất bại chiến âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của Pháp.
+ Trong khi triều đình không kiên quyết chống giặc, nhân dân đã tự động nổi lên đánh giặc, gây cho chúng nhiều cản trở, khó khăn.
+ Tháng 12 - 1864: Ở Gia Định, Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đã đốt cháy tàu Ét-pê-răng của Pháp đậu trên sông Vàm cỏ.
+ Khởi nghĩa của Trương Định ờ Gò Công kéo dài đến năm 1864 đã làm cho địch thất điên bát đảo.
- Sau khi Pháp chiếm ba tỉnh miền Đông Nam Kì, mặc dù triều đình ra sức ngăn cản nhưng phong trào kháng Pháp của nhân dân vẫn diễn ra mạnh mẽ, liên tục và lôi kéo động đảo thành phần tham gia.
Câu hỏi Lịch Sử 8 bài 24 trang 119: Quan sát vào lược đồ (SGK - trang 118), em hãy kể tên một số địa điểm diễn ra khởi nghĩa chống Pháp ở Nam Kì.
Trả lời:
- Các trung tâm kháng chiến thành lập: Đồng Tháp Mười, Bến Tre, Hà Tiên, Tây Ninh, Vĩnh Long, Sa Đéc, Trà Vinh, Rạch Giá...
Bài trước: Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại (Phần từ năm 1917 đến năm 1945) (LS 8 Bài 23) Bài tiếp: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884) (LS 8 Bài 25)