Bài 8: Trọng lực - Đơn vị lực (trang 24 SBT Vật Lí 6)
Bài 8.1. Chọn các từ ngữ thích hợp trong khung để điền vào chỗ chấm trong các câu dưới đây:
| - trọng lực | - lực kéo | - cân bằng |
| - biến dạng | - Trái Đất | - dây gàu |
a. 1 gầu nước được treo đứng yên ở đầu 1 sợi dây. Gàu nước đã chịu tác dụng của 2 lực…. Lực thứ nhất là…của dây gàu; lực thứ 2 là…của gàu nước. Lực kéo do…tác dụng vào gàu. Trọng lượng do…tác dụng vào gàu (H. 8.1a)
b. 1 quả chanh nổi lơ lửng trong 1 cốc nước muối; lực đẩy của nước muối lên phía trên và…của quả chanh là 2 lực…
c. Khi ngồi trên yên xe máy thì lò xo giảm xóc bị nén lại…của người và xe đã khiến cho lò xo bị…
Đáp án:
a. Cân bằng; lực kéo; trọng lực; dây gàu; Trái Đất
b. Trọng lực; cân bằng
c. Trọng lực, biến dạng
Bài 8.2. Hãy mô tả 1 hiện tượng thực tế, trong đó ta có thể thấy trọng lực tác dụng lên 1 vật bị cân bằng bởi 1 lực khác
Đáp án:Ví dụ cuốn sách đặt nằm yên trên bàn. Trọng lực tác dụng lên cuốn sách cân bằng với phản lực của mặt bàn đã tác dụng lên cuốn sách
Bài 8.3*. Người ta muốn đánh dấu được 3 điểm A, B, C trên 1 bức tường thẳng đứng để đóng định treo ảnh triển lãm. Bức tường có chiều cao 4m và có chiều ngang 6m (H8.2). Điểm A nằm ở giữa bức tường. 2 điểm B và điểm C nằm ở độ cao 2,5m, điểm B cách mép tường trái 1 mét, điểm C cách mép tường phải 1 mét. Em hãy tìm 1 cách làm đơn giản mà lại có thể đánh dấu được chính xác cả 3 điểm A, B và C.
Đáp án:
- Sử dụng thước đo và vạch lên nền nhà, sát mép bức tường cần phải treo tranh vạch ba vạch A’, B’, C’ nằm ở chân đường thẳng đứng hạ từ các điểm A, B, C xuống. Tức là B’ và C’ cách các góc tường 1 mét, còn A’ cách đều hai góc tường 3 mét.
- Làm 1 sợi dây dọi dài 2,5 mét. Di chuyển điểm treo sợi dây dọi làm sao cho điểm dưới của quả nặng trùng với các điểm B’ và C’. Đánh dấu vào các điểm được treo tương ứng của quả dọi. Đó chính là các điểm B và C
- Tương tự, làm sợi dây dọi dài 2 mét để đánh dấu một điểm A
Bài 8.4*. Hãy chọn câu lập luận đúng trong các câu sau đây:
A. 1 con tàu vũ trụ bay vòng quanh Trái Đất thì không bị Trái Đất hút nữa. Vì nếu nó bị hút thì đã rơi ngay xuống Trái Đất
B. 1 con tàu vũ trụ bay vòng quanh Trái Đất thì không thể bị Trái Đất hút. Vì ta thấy nhà du hành vũ trụ bị treo lơ lửng trong con tàu
C. 1 con tàu vũ trụ bay vòng quanh Trái Đất vẫn bị Trái Đất hút. Nhưng lực hút này bị cân bằng bởi lực đẩy của động cơ
D. Mặt Trăng luôn luôn bị Trái Đất hút nhưng Mặt Trăng lại không bị rơi vào Trái Đất. Bởi vì lực hút chỉ có tác dụng làm Mặt Trăng quay vòng tròn quanh Trái Đất. Con tàu vũ trụ cũng có tình trạng như Mặt Trăng. Con tàu vũ trụ khi đã bay vào quỹ đạo thì cũng sẽ giống như Mặt Trăng, không còn tên lửa đẩy nữa. Lực hút của Trái Đất tác dụng lên con tàu chỉ làm nó quay tròn vòng quanh Trái Đất
Đáp án:
Chọn đáp án D.
Chuyển động quay là chuyển động có hướng thay đổi. Muốn chuyển động thay đổi hướng thì phải có một lực tác dụng.
Bài 8.5. Số liệu nào sau đây là phù hợp với một học sinh trung học cơ sở?
A. khối lượng 400g
B. trọng lượng 400N
C. chiều cao 400mm
D. vòng ngực 400cm
Đáp án:
Chọn đáp án B
Ta thấy nếu lựa chọn đáp án A thì khối lượng 400g = 0,4kg là quá nhỏ so với con người đo đó đáp án A sai, vì vậy chọn đáp án C chiều cao 400mm = 0,4m là không thích hợp với học sinh cấp 2, lựa chọn đáp án D cũng sai bởi vì vòng ngực 400cm là quá lớn so với con người vì vậy đáp án B trọng lượng 400N nghĩa là khối lượng khoảng 40kg là đáp án chính xác.
Bài 8.6. Chỉ có thể nói về trọng lực của vật nào sau đây?
A. Trái Đất
B. Mặt Trăng
C. Mặt Trời
D. Hòn đá trên mặt đất
Đáp án:
Chọn đáp án D
Trọng lực là lực hút của Trái Đất lên những vật đặt xung quanh Trái Đất vì vậy chỉ có thể nói về trọng lực của hòn đá tác dụng trên mặt đất.
Bài 8.7. 1 chiếc tàu thủy nổi được ở trên mặt nước là vì có các lực nào tác dụng vào nó?
A. chỉ nhờ có trọng lực do Trái Đất hút xuống phía dưới
B. chỉ nhờ lực nâng của nước đẩy lên phía trên
C. nhờ có lực nâng của nước đẩy lên và trọng lực do Trái Đất hút xuống cân bằng nhau
D. nhờ lực hút của Trái Đất, lực đẩy của chân vịt phía sau tàu và lực nâng của nước
Đáp án:Chọn đáp án C
1 chiếc tàu thủy nổi được trên mặt nước là vì có lực nâng của nước đẩy lên và trọng lực do Trái Đất hút xuống cân bằng nhau
Bài 8.8. Nếu so sánh 1 quả cân 1kg và 1 tập giấy 1kg thì:
A. tập giấy có khối lượng lớn hơn
B. quả cân có trọng lượng lớn hơn
C. quả cân và tập giấy đều có trọng lượng bằng nhau
D. quả cân và tập giấy có thể tích bằng nhau
Đáp án:
Chọn đáp án C
Bởi vì trọng lượng của 1 vật là cường độ của trọng lực tác dụng lên vật đó.
Ta có trọng lượng P bằng 10m vì vậy 1 quả cân 1kg và 1 tập giấy 1kg thì tập giấy và quả cân có trọng lượng bằng nhau.
Bài 8.9. 3 khối kim loại: 1kg đồng; 1kg sắt và 1kg nhôm. Khối nào có trọng lượng lớn nhất?
A. khối đồng
B. khối sắt
C. khối nhôm
D. 3 khối có trọng lượng bằng nhau
Đáp án:
Chọn đáp án D
Vì trọng lượng P bằng 10m, vì vậy 3 khối có khối lượng bằng nhau do đó trọng lượng của chúng bằng nhau.
Bài 8.10. Lực nào sau đây không thể là trọng lực?
A. lực tác dụng lên vật nặng đang rơi
B. lực tác dụng lên 1 quả bóng bay đã làm quả bóng hạ thấp dần
C. lực của vật nặng tác dụng vào dây treo
D. lực mặt bàn đã tác dụng lên vật đặt trên bàn
Đáp án:
Chọn đáp án D
Lực mà mặt bàn tác dụng lên vật đặt trên bàn không phải là lực hút của Trái Đất lên vật vì vậy không thể là trọng lực.
Bài 8.11*. Thả 1 tờ giấy và 1 hòn bi bằng chì từ trên cao xuống, ta thấy hòn bi rơi theo phương thẳng đứng xuống dưới còn tờ giấy thì không rơi theo phương thẳng đứng
a. Hãy giải thích vì sao
b. Muốn làm cho tờ giấy cũng rơi theo phương thẳng đứng thì ta cần làm thế nào? Tại sao?
Đáp án:
a. Tờ giấy và hòn bi đang rơi đều chịu tác dụng của 2 lực là lực cản của không khí và trọng lực. Trọng lượng của hòn bi và trọng lực của hòn bi lớn hơn vì vậy lực cản của không khí xem như không đáng kể so với trọng lượng của hòn bi. Vì vậy hòn bi rơi theo phương thẳng đứng đó chính là phương của trọng lực
Diện tích của tờ giấy lớn hơn còn trọng lực của nó thì nhỏ hơn do đó lực cản của không khí là đáng kể so với trọng lượng của tờ giấy. Dưới tác dụng của các lực này, tờ giấy không thể rơi theo phương thẳng đứng là phương của trọng lực
b. Muốn làm cho tờ giấy rơi theo phương thẳng đứng thì ta cần phải làm giảm lực cản của không khí đã tác dụng lên tờ giấy, bằng cách làm sao cho diện tích của nó nhỏ lại bằng cách vo tờ giấy lại.