Trang chủ > Lớp 12 > Chuyên đề Hóa 12 (có đáp án) > Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải - Chuyên đề Hóa 12

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải - Chuyên đề Hóa 12

Phương pháp giải

Một số dạng bài thường gặp:

+ Bài toán liên quan đến đồng vị.

+ Xác định các nguyên tố trong cùng chu kì hoặc cùng phân nhóm.

+ Bài toán hỗn hợp kim loại.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Cho m gam hỗn hợp bột X gồm 3 kim loại Zn, Cr, Sn có số mol bằng nhau tác dụng hết với lượng dư dung dịch HCl loãng, nóng thu được dung dịch Y và khí H2. Cô cạn dung dịch Y thu được 8,98 g muối khan. Nếu cho m gam hỗn hợp X tác dụng vói O2 lấy dư để tạo hỗn hợp 3 oxit thì thể tích khí O2 phản ứng là:

A. 2,016 lít.

B. 0,672 lít.

C. 1,344 lít.

D. 1,008 lít.

Bài giải:

Ba kim loại Zn, Cr, Sn khi tác dụng với HCl loãng nóng đều bị oxi hóa lên số oxi hóa +2. Gọi X là kim loại chung thỏa mãn tính chất khi tác dụng với HCl giống với 3 kim loại trên.

3 kim loại có số mol bằng nhau

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 1
Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 2

Muối khan khi cô cạn dung dịch Y là hỗn hợp muối clorua của 3 kim loại (XCl2).

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 3

Ba kim loại có số mol bằng nhau

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 4

Phản ứng với Oxi

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 5

Đáp án đúng là D.

Ví dụ 2: X và Y là hai nguyên tố halogen ở 2 chu kì liên tiếp trong bảng tuần hoàn. Để kết tủa hết ion trong dung dịch chứa 4,4 gam muối natri của chúng cần 150 ml dung dịch AgNO3 0,4 M. X và Y là:

A. Flo, clo.

B. Clo, brom.

C. Brom, iot.

D. Không xác định.

Bài giải:

Ta có nAgNO3= 0,06 mol.

Gọi công thức trung bình của 2 muối là NaR

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 6

Mà 2 halogen thuộc chu kỳ liên tiếp

Nên 2 halogen đó là Cl (35,5) và Br (80).

Đáp án đúng là B.

Ví dụ 3: Cho dung dịch chứa 6,03 gam hỗn hợp gồm hai muối NaX và NaY (X, Y là hai nguyên tố có trong tự nhiên, ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm VIIA, số hiệu nguyên tử ZX < ZY) vào dung dịch AgNO3 (dư), thu được 8,61 gam kết tủa. Thành phần phần trăm khối lượng của NaX trong hỗn hợp ban đầu là:

A. 47,2 %

B. 52,8%

C. 58,2%

D. 41,2%

Bài giải:

Giả sử Y không phải Flo, ta có:

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 7

⇒ X là Clo, Y là Flo

Kết tủa chỉ gồm AgCl; nAgCl = nNaCl = 8,61: 143,5 = 0,06 mol

% mNaCl = 0,06.58,5: 6,03.100% = 58,2% => % mNaF = 41,2%

Đáp án đúng là D

Ví dụ 4: Cho 1,9 gam hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat của kim loại kiềm M tác dụng hết với dung dịch HCl (dư), sinh ra 0,448 lít khí (ở đktc). Kim loại M là:

A. K

B. Rb

C. Na

D. Li

Bài giải:

Công thức muối cacbonat và hiđrocacbonat của kim loại kiềm M là M2CO3 và MHCO3.

Phương trình phản ứng hóa học:

M2CO3 + 2HCl → 2MCl + CO2 + H2O

MHCO3 + HCl → MCl + CO2 + H2O

Theo các phản ứng ta thấy: Tổng số mol hỗn hợp muối = số mol của CO2 = 0,02 mol.

Gọi khối lượng mol trung bình của hai muối là M(tb),

Ta có: M + 61 < M(tb) < 2M + 60 (*)

Mặt khác M(tb) = 1,9/0,02 = 95 (**)

Kết hợp giữa (*) và (**) ⇒ 17,5 < M < 34 ⇒ Kim loại M là Na.

Đáp án đúng là C

Ví dụ 5: Nguyên tử khối trung bình của đồng kim loại là 63,546. Đồng tồn tại trong tự nhiên với hai đồng vị là Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 8 Thành phần phần trăm của đồng Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 9theo số nguyên tử là:

A. 27,30%

B. 26,30%

C. 26,7%

D. 23,70%

Bài giải:

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 10

Từ (1)(2) ⇒ x1 = 27,3; x2 = 72,7

Đáp án đúng là A

Bài tập tự luyện

Bài 1: Sục khí clo dư vào dung dịch chứa muối NaBr và KBr thu được muối NaCl và KCl, đồng thời thấy khối lượng muối giảm 4,45 gam. Thể tích khí clo đã tham gia phản ứng với 2 muối trên (đo ở đktc) là:

A. 4,48 lít.

B. 3,36 lít.

C. 2,24 lít.

D. 1,12 lít.

Gọi công thức trung bình của 2 muối NaBr và KBr là MBr

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 11

Đáp án D

Bài 2: Hoà tan 46 gam một hỗn hợp Ba và hai kim loại kiềm A, B thuộc hai chu kì kế tiếp nhau vào nước thu được dung dịch C và 11,2 lít khí (đktc). Nếu thêm 0,18 mol Na2 SO4 vào dung dịch C thì dung dịch sau phản ứng vẫn chưa kết tủa hết Ba. Nếu thêm 0,21 mol Na2SO4 vào dung dịch C thì dung dịch sau phản ứng còn dư Na2SO4. A và B là

A. Li và Na.

B. Na và K.

C. K và Rb.

D. Rb và Cs.

Gọi nguyên tử khối trung bình của hai kim loại là X, tổng số mol là a.

Số mol của Ba là b

Ta có: mhỗn hợp = Xa + 137b = 46 (1)

Khi tác dụng với nước thu được khí: n H2 = 0,5a + b = 0,5 (2)

Nếu thêm 0,18 mol Na2SO4 chưa kết tủa hết Ba. Nếu thêm 0,21 mol Na2SO4 vào thì còn dư Na2SO4

⇒ 0,18 < b < 0,21

Từ (2) ⇒ 0,58 < a < 0,64

Từ (1) ⇒ 17,23 < Xa < 21,34

Suy ra 26,92 < X < 36,79

Vậy hai kim loại là Na (23) và K (39)

Đáp án B

Bài 3: Hòa tan hoàn toàn 8,94 gam hỗn hợp gồm Na, K và Ba vào nước thu được dung dịch X và 2,688 lit khí H2 (đktc). Dung dịch Y gồm HCl và H2SO4 có tỉ lệ mol tương ứng: 4: 1. Trung hòa dung dịch X bởi dung dịch Y, tổng khối lượng các muối được tạo ra là:

A. 13,7

B. 12,78

C. 18,46

D. 14,62

Ta có: n H2 = 0,12 mol

Gọi công thức trung bình của Na, K và Ba là M

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 12

⇒ mmuối = mkim loại + mgốc axit = 8,94 + 0,04.96 + 0,16.35,5 = 18,46 gam.

Đáp án C

Bài 4: Hòa tan hoàn toàn 4,431g hỗn hợp Al, Mg bằng dung dịch HNO3 loãng thu được dung dịch X (không chứa muối amoni) và 1,568 lít (đktc) hỗn hợp hai khí không màu có khối lượng 2,59g, trong đó có một khí bị hóa nâu trong không khí. Cô cạn cẩn thận dung dịch X thì lượng muối khan thu được là:

A. 19,621g

B. 8,771g

C. 28,301g

D. 32,641g

n X = 1,568: 22,4 = 0,07 mol. Khí không màu hóa nâu trong không khí là NO

KL +HNO3 → Khí không màu ⇒ Khí còn lại là 1 trong 2 khí: N2 hoặc N2O

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 13

⇒ Khí còn lại trong X có M > 37 ⇒ Khí còn lại là N2O (44)

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 14

Đáp án C

Bài 5: Dung dịch X chứa 8,36g hỗn hợp hiđroxit của 2 kim loại kiềm. Để trung hòa X cần dùng tối thiểu 500ml dung dich HNO3 0,55M. Biết hiđroxit của kim loại có nguyên tử khối lớn hơn chiếm 20% số mol hỗn hợp. Kí hiệu hóa học của 2 kim loại kiềm lần lượt là:

A. Li và Na

B. Na và K

C. Li và K

D. Na và Cs

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 15

Đáp án C

Bài 6: Trong tự nhiên kali có 2 đồng vị Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 16. Thành phần % khối lượng của K1939 trong KClO4 là (Cho O = 16,00; Cl = 35,50; K = 39,13):

A. 26,39%

B. 26,30%

C. 28,23%

D. 28,16%

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 17

Đáp án B

Bài 7: Cho 8,5g hai kim loại hóa trị I đứng kế tiếp nhau trong bảng tuần hoàn hóa học vào nước thu được 3,36l khí bay lên. Tìm tên của hai kim loại đó?

A. Li và Na

B. Na và K

C. K và Rb

C. Rb và Cs

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 18

⇒ Hai kim loại là Na (23) và K (39)

Đáp án B

Bài 8: Một dung dịch có chứa 35 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại thuộc hai chu kì kế tiếp nhau ở nhóm IA. Thêm từ từ và khuấy đều một lượng dung dịch HCl vào dung dịch trên. Khi phản ứng xong thu được 1,23 lít khí CO2 (27oC; 2 atm) và dung dịch X. Thêm dung dịch Ca (OH)2 dư vào dung dịch X, thu được 20 gam kết tủa. Hai kim loại kiềm là:

A. Li và Na

B. Na và K

C. K và Rb

D. Rb và Cs

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 19

Nhận thấy khi cho dung dịch Ca (OH)2 dư vào dung dịch X tạo kết tủa → trong X có chứa HCO3-

Bảo toàn nguyên tố C ⇒ nM2CO3 = nCaCO3 + nCO2 = 0,3 mol

Vậy M tb muối = 35/0,3 = 116,67 → M tb kim loại = 28,33 mà hai kim loại ở chu kì kế tiếp ⇒ Na, K.

Đáp án B

Bài 9: Hòa tan 26,8 gam hỗn hợp hai muối cacbonat của hai kim loại (cùng thuộc nhóm IIA và ở hai chu kì lien tiếp của bảng tuần hoàn) tan trong dung dichh HCl vừa đủ. Sau phản ứng thu được 6,72 lít khí (đktc). Thành phần phần trăm khối lượng của muối cacbonat có phân tử khối nhỏ hơn là

A. 56,2%

B. 62,69%

C. 29,6%

D. 25,3 %

Đặt công thức chung của 2 muối là: MCO3

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 20

Đáp án B

Bài 10: Hỗn hợp X gồm hai kim loại A, B nằm kế tiếp nhau trong cùng một nhóm A của bảng tuần hoàn, MA < MB. Lấy 6,2 gam X hòa tan hoàn toàn vào nước thu được 2,24 lít khí hidro (đktc). Kim loại B là:

A. K

B. Rb

C. Ba

D. Sr

Đặt công thức chung của 2 kim loại là X, hóa trị n

Phương pháp trung bình trong hóa học vô cơ hay, chi tiết, có lời giải ảnh 21

Với n=1: tính được X=62. Hai kim loại A, B lần lượt là K (39) và Rb (85,5)

Với n=2: tính được X=31. Hai kim loại A, B lần lượt là Mg (24) và Ca (40)

Trường hợp này loại vì Mg không tan trong nước.

⇒ B là Rb ⇒Đáp án B