Lý thuyết & Trắc nghiệm Bài 6: Các nước châu Phi - GDCD 9
A. Lý thuyết
I. TÌNH HÌNH CHUNG
Lược đồ các nước châu Phi sau Chiến tranh thế giới thứ hai
- Tháng 7 – 1952, cuộc binh biến của binh lính và sĩ quan yêu nước đã lật đổ chế độ quân chủ tuyên bố thành lập nước Cộng hòa Ai Cập ngày 18- 6-1953.
- Cuộc đấu tranh của nhân dân An-giê-ri (1954 – 1962) lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp kết thúc thắng lợi.
Một số hình ảnh về Cuộc chiến tranh ở An-giê-ri (1954 – 1962)
- Năm 1960 được gọi là “Năm châu Phi” với sự kiện 17 nước tuyên bố độc lập.
- Sau khi giành độc lập các nước châu Phi bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, xã hội và thu được nhiều thành tích. Tuy nhiên nhiều nước châu Phi vẫn ở trong tình trạng nghèo đói, lạc hậu.
- Từ cuối những năm 80 của thế kỉ XX, tình hình châu Phi không ổn định với các cuộc nội chiến do mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, nghèo đói, dịch bệnh,..
- Những năm gần đây, cùng với sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, các nước châu Phi đã tích cực tìm kiếm các biện pháp giải quyết các cuôc xung đột, phát triển kinh tế, thành lập liên minh châu Phi (AU).
II. CỘNG HÒA NAM PHI
Sự tàn bạo của chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai ở Nam Phi
- Năm 1961, Liên bang Nam Phi rút khỏi khối Liên hiệp Anh và tuyên bố là nước Cộng hòa Nam Phi.
- Trong hơn ba thế kỉ, chính quyền thực dân da trắng ở Nam Phi đã thi hành chính sách phân biệt chủng tộc tàn bạo đối với người da đen và da màu.
- Tổ chức “Đại hội dân tộc Phi” (ANC) đã lãnh đạo người da đen tiến hành cuốc đấu tranh đòi thủ tiêu chế độ phân biệt chủng tộc và được cộng đồng quốc tế ủng hộ.
- Năm 1993, chính quyền của người da trắng Nam Phi buộc phải tuyên bố xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai.
- Sau cuộc bầu cử tháng 4 – 1994, Nen-xơn Man-đê-la trúng cử trở thành tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử nước này.
Nen-xơn Man-đê-la (1918 – 2013) tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử Nam Phi
=> Chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ sau hơn ba thế kỉ tồn tại.
- Chính quyền mới ở Nam Phi đưa ra Chiến lược kinh tế vĩ mô (6-1996) nhằm phát triển sản xuất, giải quyết việc là và cải thiện mức sống nhân dân,..
B. Trắc nghiệm
Câu 1. Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân của nhân dân châu Phi nổ ra sớm nhất ở:
A. Nam Phi.
B. Bắc Phi.
C. Trung Phi.
D. Đông Phi.
Đáp án đúng là: B
Giải thích:
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, đòi độc lập dân tộc ở châu Phi diễn ra mạnh mẽ, nhất là khu vực Bắc Phi, nơi có trình độ phát triển cao hơn các vùng khác trong lục địa tiêu biểu là ở An-giê-ri, Ai Cập,..
Câu 2. Năm 1960, có bao nhiêu nước châu Phi tuyên bố độc lập?
A. 15
B. 16
C. 17
D. 18
Đáp án đúng là: C
Giải thích:
Năm 1960 được gọi là “Năm châu Phi” với sự kiện 17 nước tuyên bố độc lập.
Câu 3. Trước năm 1961, Nam Phi là thuộc địa của nước nào?
A. Pháp
B. Tây Ban Nha
C. Bồ Đào Nha
D. Anh
Đáp án đúng là: D
Giải thích:
Đầu thế kỉ XIX, Anh chiếm Nam Phi. Năm 1919, Liên bang Nam Phi được thành lập nằm trong khối Liên hiệp Anh.
Năm 1961, Liên bang Nam Phi rút khỏi khối Liên hiệp Anh và tuyên bố là nước Cộng hòa Nam Phi.
Câu 4. Chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai tồn tại ở Nam Phi trong thời gian bao lâu?
A. Hơn 50 năm.
B. Hơn một thế kỉ.
C. Hơn hai thế kỉ.
D. Hơn ba thế kỉ.
Đáp án đúng là: D
Giải thích:
Tham khảo SGK – trang 28
Câu 5. Cuộc đấu tranh đòi thủ tiêu chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi do tổ chức nào lãnh đạo?
A. Đại hội dân tộc Phi
B. Liên hợp quốc
C. Tổ chức thống nhất châu Phi.
D. PLO
Đáp án đúng là: A
Giải thích:
Tổ chức “Đại hội dân tộc Phi” (ANC) đã lãnh đạo người da đen tiến hành cuốc đấu tranh đòi thủ tiêu chế độ phân biệt chủng tộc và được cộng đồng quốc tế ủng hộ.
Câu 6. Ý nào dưới đây không phải kết quả của cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi?
A. Nen-xơn Man-đê-la được trả tự do.
B. Bầu cử được tiến hành, người da đen được bầu làm tổng thống.
C. Chế độ A-pác-thai bị xóa bỏ.
D. Người da trắng vẫn được hưởng nhiều quyền lợi hơn người da đen.
Đáp án đúng là: D
Giải thích:
- Nen-xơn Man-đê-la được trả tự do sau 27 năm bị cầm tù.
- Năm 1993, chính quyền của người da trắng Nam Phi buộc phải tuyên bố xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai.
- Sau cuộc bầu cử tháng 4 – 1994, Nen-xơn Man-đê-la trúng cử trở thành tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử nước này.
=> Chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ sau hơn ba thế kỉ tồn tại.
Câu 7. Tội ác lớn nhất của chế độ phân biệt chủng tộc A-pác-thai ở Nam Phi là gì?
A. Bóc lột tàn bạo người da đen.
B. Gây chia rẽ nội bộ Nam Phi.
C. Tước quyền tự do của người da đen.
D. Phân biệt chủng tộc và kì thị chủng tộc đối với người da đen.
Đáp án đúng là: D
Giải thích:
Chính quyền thực dân da trắng ban hành hơn 70 đạo luật về phân biệt chủng tộc, người da đen hoàn toàn không có quyền tự do dân chủ.
Câu 8. Sự kiện nào gắn liền với tên tuổi của Nen-xơn Man-đê-la?
A. Lãnh tụ nổi tiếng trong phong trào chống ách thống trị của chủ nghĩa thực dân.
B. Lãnh tụ của phong trào giải phóng dân tộc ở An-giê-ri.
C. Lãnh tụ của phong trào đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi.
D. Lãnh tụ của phong trào giải phóng dân tộc ở Ăng-gô-la.
Đáp án đúng là: C
Giải thích:
Nen-xơn Man-đê-la là lãnh tụ của tổ chức Đại hội dân tộc Phi (ANC) đã lãnh đạo phong trào đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi. Ông cũng là thủ tướng người da đen đầu tiên trong lịch sử nước này.
Câu 9. Nguyên nhân nào dẫn đến tình hình châu Phi ngày càng khó khăn và không ổn định trong những năm 80 của thế kỉ XX?
A. Thường xuyên sảy ra các cuộc xung đột, nội chiến đẫm máu giữa các sắc tộc, tôn giáo.
B. Bùng nổ dân số, đói nghèo, bệnh tật, nợ nần chồng chất.
C. Sự xâm nhập, bóc lột của chủ nghĩa thực dân kiểu mới.
D. Tất cả các ý trên.
Đáp án đúng là: D
Giải thích:
- Đến cuối những năm 80 của thế kỉ XX, ở châu Phi thường xuyên sảy ra các cuộc xung đột, nội chiến đẫm máu giữa các sắc tộc, tôn giáo. Từ năm 1987 đến 1997, ở châu Phi có tới 14 cuộc xung đột và nội chiến.
- Bùng nổ dân số, đói nghèo, bệnh tật, nợ nần chồng chất. Đầu những năm 90 của thế kỉ XX, số nợ của các nước châu Phi lên tới 300 tỉ USD.
- Đến những năm 80, chế độ thực dân kiểu mới vẫn tồn tại ở châu Phi dưới hình thức chế độ phân biệt chủng tộc ở 3 nước châu phi là Rô-đê-di-a, Tây Nam Phi và Cộng hòa Nam Phi.
Câu 10. Chiến lược “Kinh tế vĩ mô” (6/1996) ở Nam phi ra đời với tên gọi là gì?
A. Giải quyết việc làm cho người lao động da đen.
B. Vì sự ổn định và phát triển của kinh tế đất nước.
C. Hội nhập, cùng phát triển.
D. Tăng trưởng, việc làm và phân phối lại.
Đáp án đúng là: D
Giải thích:
Tham khảo (SGK – trang 29)