Bài 29: An toàn khi sử dụng điện - Giải VBT Vật Lí 7
Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
A. HỌC THEO SGK
I - DÒNG ĐIỆN ĐI QUA CƠ THỂ NGƯỜI CÓ THỂ GÂY NGUY HIỂM.
1. Dòng điện đi qua cơ thể người
Câu C1 trang 106 VBT Vật Lí 7: Tay cầm bút thử điện phải như thế nào thì bóng đèn của bút thử điện sáng?
Trả lời:
- Để bóng đèn bút thử điện sáng cần đưa đầu vít của bút thử điện vào nơi cần kiểm tra điện và tay cầm phải tiếp xúc với chốt cài hai đầu kia bằng kim loại của bút thử điện.
Nhận xét:
Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện có thể chạy qua cơ thể người khi chạm vào mạch điện tại bất cứ vị trí nào của cơ thể.
2. Giới hạn nguy hiểm đối với dòng điện đi qua cơ thể người:
Dòng điện có cường độ trên 10mA đi qua người làm co cơ rất mạnh, không thể duỗi tay khỏi dây điện khi chạm phải.
Dòng điện có cường độ trên 25mA đi qua ngực gây tổn thương tim.
Dòng điện có cường độ từ 70mA trở lên đi qua cơ thể người, tương ứng với hiệu điện thế từ 40V trở lên đặt lên cơ thể người sẽ làm tim ngừng đập.
II - HIỆN TƯỢNG ĐOẢN MẠCH VÀ TÁC DỤNG CỦA CẦU CHÌ.
1. Hiện tượng đoản mạch
Câu C2 trang 106: So sánh I1 và I2 và nêu nhận xét?
Trả lời:
Khi bị đoản mạch dòng điện trong mạch có cường độ lớn hơn.
Các tác hại của hiện tượng đoản mạch?
- Cường độ dòng điện tăng lên quá lớn có thể làm chảy hoặc làm cháy vỏ bọc cách điện và các bộ phận khác tiếp xúc với nó hoặc gần nó. => Từ đó có thể gây hỏa hoạn.
- Nếu một phần của mạch điện bị đoản mạch thì các dụng cụ sử dụng điện ở phần còn lại của mạch điện có thể bị hỏng.
2. Tác dụng của cầu chì
Câu C3 trang 107: Có hiện tượng gì xảy ra với cầu chì khi đoản mạch?
Trả lời:
Khi đoản mạch xảy ra với mạch điện hình 29.3 thì cầu chì nóng lên, chảy ra, bị đứt và ngắt mạch điện.
Câu C4 trang 107: Hãy cho biết ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì.
Trả lời:
Ý nghĩa số ampe ghi trên mỗi cầu chì: đó là cường độ dòng điện định mức của cầu chì, nghĩa là dòng điện có cường độ vượt quá giá trị đó thì cầu chì sẽ bị đứt.
Thí dụ: Số ghi trên cầu chì là 1 A có nghĩa là cầu chì này sẽ bị đứt khi cường độ dòng điện qua nó lớn hơn 1 A.
Câu C5 trang 107: Cho biết nên dùng cầu chì ghi bao nhiêu ampe cho mạch điện thắp sáng bóng đèn.
Trả lời:
Với mạch điện thắp sáng bóng đèn, từ bảng cường độ dòng điện 24 (từ 0,1A đến 1A) thì nên dùng cầu chì có ghi số 1,2A hoặc 1,5A.
III - CÁC QUY TẮC AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
Câu C6 trang 107: Hãy viết một câu cho biết có gì không an toàn điện và cách khắc phục cho mỗi hình 29.5a, b, c SGK.
- Ở hình 29.5a, lõi dây điện có chỗ hở, nếu vô ý chạm phải có thể bị điện giật và nguy hiểm.
Cách khắc phục: dùng băng dính cách điện bọc nhiều lớp thật kín lõi dây (trước đó cần ngắt điện hoặc rút nắp cầu chì).
- Ở hình 29.5b, nắp cầu chì ghi 2A lại nối bằng dây chì ghi 10A là quá xa mức quy định. Nếu như vậy, do sự cố, dòng điện trong mạch có cường độ tới 9A, dây chì này chưa đứt, còn dụng cụ điện dùng cầu chì này có thể bị hỏng.
Cách khắc phục: chỉ dùng dây chì có ghi số 2A để mắc vào nắp cầu chì.
- Ở hình 29.5c: người phụ nữ đang thay sửa bóng đèn thì em nhỏ lại đóng hoặc ngắt công tắc điện, nếu đóng công tắc điện, thì dòng điện có thể đi qua cơ thể người phụ nữ kia và không an toàn điện. Chân chị này tiếp xúc trực tiếp với sàn nhà và không an toàn.
Cách khắc phục: không được đóng công tắc điện trong khi sửa chữa điện (thí dụ như khi thay bóng đèn). Khi sửa chữa điện cần đứng trên một vật như đi giầy cao su, đi dép nhựa, đứng trên ghế nhựa, ghế gỗ khô... để cách điện với đất và sàn nhà.
Những kiến thức cần ghi nhớ:
- Cơ thể người là một vật dẫn điện. Dòng điện với cường độ 70mA trở lên đi qua cơ thể người hoặc làm việc với hiệu điện thế 40V trở lên là nguy hiểm với tính mạng.
- Cầu chì tự động ngắt mạch khi dòng điện có cường độ tăng quá mức, đặc biệt khi đoản mạch.
- Phải thực hiện các quy tắc an toàn khi sử dụng điện.
B. GIẢI BÀI TẬP
1. Bài tập trong SBT
Câu 29.1 trang 108 VBT Vật Lí 7: Câu phát biểu nào sau đây là đúng?
Khi làm thí nghiệm với hiệu điện thế dưới 40V thì:
A. Dòng điện không khi nào đi qua cơ thể người
B. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người nhưng không gây nguy hiểm
C. Dòng điện có thể đi qua cơ thể người và gây nguy hiểm
Trả lời:
Đáp án đúng là: B
Giải thích: Khi làm thí nghiệm với hiệu điện thế dưới 40V thì dòng điện có thể đi qua cơ thể người nhưng không gây nguy hiểm.
Câu 29.2 trang 109: Kẻ đoạn thẳng nối một điểm ở cột bên trái với một điểm thích hợp ở cột bên phải trong khung dưới đây:
Trả lời:
Câu 29.3 trang 109: Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi:
A. Mạch điện có dây dẫn ngắn
B. Mạch điện dùng pin hay acquy để thắp sáng đèn
C. Mạch điện không có cầu chì
D. Mạch điện bị nối tắt bằng dây đồng giữa hai cực của nguồn điện
Trả lời:
Đáp án đúng là: D
Giải thích: Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi mạch điện bị nối tắt bằng dây đồng giữa hai cực của nguồn điện.
Câu 29.4 trang 109: Những việc làm nào dưới đây đảm bảo an toàn đối với học sinh khi sử dụng điện?
a) Phơi quần áo lên dây điện.
b) Làm thí nghiệm với dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
c) Lắp cầu chì phù hợp cho mỗi thiết bị điện.
d) Tự mình sửa chữa mạng điện gia đình.
e) Làm thí nghiệm với pin hoặc acquy.
f) Chơi thả diều gần đường dây tải điện.
Trả lời:
Các việc làm đảm bảo an toàn đối với học sinh khi sử dụng điện đó là:
b) Làm thí nghiệm với dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
c) Lắp cầu chì phù hợp cho mỗi thiết bị điện.
e) Làm thí nghiệm với pin hoặc acquy.
2. Bài tập bổ sung
Câu 29a trang 109: Câu phát biểu nào dưới đây là đúng?
“Cầu chì có tác dụng
A. làm cho mạch điện dẫn điện tốt hơn”
B. làm giảm bớt cường độ dòng điện trong mạch. ”
C. tự động ngắt mạch khi có đoạn mạch. ”
D. dễ dàng ngắt mạch khi có sự cố về điện. ”
Trả lời:Đáp án đúng là: C
Giải thích: Cầu chì tự động ngắt mạch khi dòng điện có cường độ tăng quá mức, đặc biệt khi đoản mạch.
Câu 29b trang 110: Việc làm nào dưới đây là đảm bảo an toàn khi sử dụng điện?
A. Chơi thả diều gần đường dây tải điện.
B. Ngắt công tắc điện hoặc rút phích cắm điện trước khi thay bóng đèn hỏng.
C. Dùng dây điện không có vỏ bọc để bẩy chuột.
D. Trèo lên cột điện.
Trả lời:Đáp án đúng là: B.
Giải thích: Ngắt công tắc điện hoặc rút phích cắm điện trước khi thay bóng đèn hỏng là việc làm đảm bảo các quy tắc an toàn khi sử dụng điện.
Câu 29c trang 110: Kẻ đoạn thẳng nối hai điểm tương ứng ở hai cột trong bảng dưới đây:
Trả lời: