Bài 14: Phản xạ âm - Tiếng vang - Giải VBT Vật Lí 7
Bài 14: Phản xạ âm - Tiếng vang
A. HỌC THEO SGK
I - PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
Câu C1 trang 42 VBT Vật Lí 7:
Trả lời:
- Em từng nghe được tiếng vang ởnơi vách núi. Em nghe được tiếng vang đó vì: phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến núi rồi dội trở lại đến tai.
Hoặc:
- Em đã từng nghe được tiếng vang ở: trong phòng rộng. vì dễ dàng phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến tường phòng rồi dội trở lại đến tai.
Câu C2 trang 42:
Trả lời:
Trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với khi ta nghe chính âm đó ở ngoài trời, vì: ở ngoài trời ta chỉ nghe được âm đó phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên sẽ thấy to hơn.
Câu C3 trang 42:
Trả lời:
Khi nói to trong phòng rất lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ thì lại không nghe thấy tiếng vang.
a) Trong cả hai phòng đều có âm phản xạ.
b) Khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang được tính như sau:
- Vì âm phát ra từ nguồn âm đi quãng đường S (bằng khoảng cách từ người đến tường) đến tường, rồi sau đó bị tường phản xạ và truyền âm phản xạ về tai người, âm phản xạ đi thêm quảng đường S về tai người. Như vậy âm đã đi một đường S1 = 2S rồi mới về tai người.
Để tạo tiếng vang thì âm dội lại đến tai phải chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
Quảng đường truyền đi và truyền về trong 1/15 giây là:
Vì S1 = 2. S nên khoảng cách ngắn nhất giữa người nói và bức tường để nghe rõ được tiếng vang là:
Kết luận:
Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách với âm phát ra một khoảng ít nhất là 1/15 giây.
II. VẬT PHẢN XẠ ÂM TỐT VÀ PHẢN XẠ ÂM KÉM.
Câu C4 trang 42 VBT Vật Lí 7:
Trả lời:
Trong những vật đã cho:
- Vật phản xạ âm tốt là: mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch.
- Vật phản xạ âm kém là: miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao xu xốp.
III - VẬN DỤNG
Câu C5 trang 43:
Trả lời:
Trong nhiều phòng hòa nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo rèm nhung để làm giảm tiếng vang là bởi: tường sần sùi, treo rèm nhung hấp thụ âm tốt hơn nên sẽ làm giảm tiếng vang trong phòng => Âm nghe được sẽ rõ hơn.
Câu C6 trang 43:
Trả lời:
Khi muốn nghe rõ hơn, người ta thường đặt bàn tay khum lại, sát vào vành tai (hình 14.3), đồng thời hướng tai về phía nguồn âm là để hướng âm phản xạ từ tay đến tai => giúp ta nghe được âm to và rõ hơn.
Câu C7 trang 43 VBT Vật Lí 7: Tính gần đúng độ sâu của đáy biển?
Trả lời:
- Vận tốc siêu âm trong nước là: 1500 m/s, có nghĩa là trong một giây siêu âm truyền đi được 1500 m. Hay quãng đường siêu âm đi và về trong nước trong 1 giây là S = 1500 m.
Âm truyền từ tàu đến đáy biển trong 1/2 = 0,5s.
Vậy độ sâu của biển là:
h = 1500 m/s. 0,5s = 750 m
Câu C8 trang 43:
Trả lời:
- Hiện tượng phản xạ âm được ứng dụng trong những trường hợp xác định độ sâu của biển.
- Trường hợp: a) Trồng cây xung quanh bệnh viện và d) Làm tường phủ dạ, nhung là dùng để khử sự phản xạ âm hoặc thay đổi hướng âm truyền chứ không có ứng dụng gì sử dụng trực tiếp âm phản xạ.
- Trường hợp c. Làm đồ chơi “điện thoại dây” không liên quan đến phản xạ âm.
Những kiến thức cần ghi nhớ:
- Âm gặp mặt chắn đều bị phản xạ nhiều hay ít.
- Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây.
- Các vật mềm có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).
- Các vật cứng có bề mặt nhẵn phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
B. GIẢI BÀI TẬP1. Bài tập trong SBT
Câu 14.1 trang 43 VBT Vật Lí 7: Tai ta nghe được tiếng vang khi nào?
A. Khi âm phát ra đến tai sau âm phản xạ
B. Khi âm phát ra đến tai gần như cùng một lúc với âm phản xạ
C. Khi âm phát ra đến tai trước âm phản xạ
D. Cả 3 trường hợp trên đều nghe thấy tiếng vang
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Giải thích: Tai ta nghe được tiếng vang khi âm phát ra đến tai trước âm phản xạ.
Câu 14.2 trang 44 VBT Vật Lí 7: Vật nào dưới đây phản xạ âm tốt?
A. Miếng xốp
B. Tấm gỗ
C. Mặt gương
D. Đệm cao su
Trả lời:
Đáp án đúng là: C
Giải thích: Vì mặt gương là vật cứng có bề mặt nhẵn nên phản xạ âm tốt.
Câu 14.3 trang 44:
Trả lời:
Khi nói chuyện với nhau ở gần mặt ao, hồ (trên bờ ao, hồ), tiếng nói nghe rất rõ vì: ta không những nghe được âm nói ra trực tiếp mà còn nghe được đồng thời cả âm phản xạ từ mặt nước ao, hồ nên nghe rất rõ.
Câu 14.5 trang 44: Tìm từ mô tả bề mặt của vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
Trả lời:
- Những từ mô ta bề mặt của vật phản xạ âm tốt: nhẵn, phẳng, cứng
Những từ mô tả bề mặt của vật phản xạ âm kém: mềm, xốp, mấp mô, ghồ nghề
Câu 14.6 trang 44: Những ứng dụng khác của phản xạ âm mà em biết?
Trả lời:
Những ứng dụng khác của phản xạ âm mà em biết như:
- Xác định độ sâu của biển hay đại dương, trong y học (sử dụng trong kỹ thuật siêu âm).
- Cá heo, dơi phát ra siêu âm và nhờ phản xạ để tìm thức ăn.
2. Bài tập bổ sung
Câu 14a trang 44: Tai ta có thể nghe rõ và to hơn khi nào?
A. Âm phản xạ đến tai sau âm phát ra.
B. Âm phản xạ gặp vật cản.
C. Âm phản xạ và âm phát ra đến tai cùng một lúc.
D. Âm phản xạ đến trước âm phát ra.
Trả lời:Đáp án đúng là: C
Câu 14b trang 45 VBT Vật Lí 7: Điền vào chổ trống để hoàn thành câu?
Trả lời:Những vật cứng có bề mặt nhẵn (phẳng) thì phản xạ âm tốt. Những vật mềm (xốp) có bề mặt mấp mô (ghồ nghề) thì phản xạ âm kém.
Câu 14c trang 45: Tại sao khi em nói to xuống một cái giếng sâu, em sẽ nghe thấy tiếng vang?
Trả lời:- Khi nói to xuống một cái giếng sâu, em sẽ nghe thấy tiếng vang bởi: Trong giếng sâu có âm phản xạ từ mặt nước tới tai chậm hơn âm trực tiếp một khoảng thời gian lớn hơn 1/15 giây (do giếng đủ sâu) nên ta phân biệt được nó với âm phát ra. => Vì vậy, ta nghe được tiếng vang.
Câu 14d trang 45: Tại sao tiếng nói của ta trong một phòng kín và trống trải nghe oang oang không được thật giọng. Tại sao trong phòng có nhiều người hoặc đồ đạc thì tiếng nói thật giọng hơn?
Trả lời:- Khi ở trong phòng trống, kín thì tiếng nói của ta nghe oang oang, không rõ giọng là bởi:
Có ít vật làm mặt chắn phản xạ lại âm thanh (bức tường xung quanh nơi ta đứng). Các âm này đến tai cách âm trực tiếp một khoảng thời gian lớn đủ gây ra tiếng vang, nên ta nghe thấy oang oang.
- Khi ở trong phòng có nhiều người, vật và đồ đạc thì tiếng nói của ta nghe sẽ rõ hơn vì:
Có nhiều vật phản xạ lại âm thanh đến tai nhanh hơn, khoảng thời gian đến sau âm trục tiếp ngắng hơn 1/15 giây nên không gây tiếng vang, đồng thời các âm phản xạ này tăng cường cùng với âm trực tiếp nên âm nghe được sẽ rõ và tốt hơn.
Bài trước: Bài 13: Môi trường truyền âm - Giải VBT Vật Lí 7 Bài tiếp: Bài 15: Chống ô nhiễm tiếng ồn - Giải VBT Vật Lí 7