Tuần 12 trang 42, 43, 44, 45 (trang 43 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1)
Viếng Lê-nin
Mát-xcơ-va, vào tháng 1 năm 1924, giữa mùa đông lạnh giá của nước Nga, khí trời lạnh dưới 40 độ âm, Lê-nin vừa qua đời được mấy hôm.
Vào một sáng, phòng số 8 khách sạn Luých bỗng có tiếng gõ cửa nhẹ. Một anh thanh niên gầy gò, đầu đội một chiếc mũ cát-két, mình mặc một chiếc áo mỏng mùa thu, tay xách một chiếc va-li bé ti bước vào và nói:
- Tôi tên là Nguyễn Ái Quốc, là người Việt Nam. Tôi vừa ở Pa-ri đến đây. Nhờ các đồng chí hướng dẫn tôi cách để đi đến viếng Lê-nin.
Mấy đồng chí người I-ta-li-a và Pháp trong phòng đều khuyên anh hãy đợi đến ngày mai có chiếc áo ấm hãy đi. Người thanh niên thở dài rồi ngồi uống nước chè sau đó trở về phòng mình, Ai cũng cho rằng thế là anh đã chịu nghe rồi.
Ngoài trời lúc này, tuyết đã tạm ngừng rơi, cái thời tiết lạnh như cắt ruột. Rét quá! Tiết trời như muốn chia buồn với lòng người.
Khoảng 10 giờ đêm, phòng số 8 lại có một tiếng gõ cửa nhẹ. Cửa mở. Vẫn là anh chàng thanh niên trong bộ quần áo mỏng mùa thu. Mặt anh đã xanh xám, ngón tay, mũi và tai thâm tím vì cái rét của mùa đông Nga. Anh vừa nói vừa run cầm cập:
- Tôi vừa đi viếng đồng chí Lê-nin về. Tôi không thể chờ tới ngày mai mới đến viếng người bạn vĩ đại của nhân dân các những nước thuộc địa. Các đồng chí có nước chè nóng không?
(Theo Giéc-ma-nét-tô)
Chú giải:
- Lê-nin (1870-1924): là vị lãnh tụ Cách mạng tháng Mười Nga, người đã sáng lập ra Liên Bang Xô viết.
- Mát-xcơ-va: thủ đô của nước Nga.
- Khách sạn Luých: tên 1 khách sạn ở thủ đô Mát-xcơ-v của Nga.
- Pa-ri: thủ đô của nước Pháp.
a) Nguyễn Ái Quốc đã gõ cửa phòng số 8 để làm gì?
Hướng dẫn giải:
- Nguyễn Ái Quốc đã gõ cửa phòng số 8 để nhờ các đồng chí có mặt ở đó hướng dẫn Người đi viếng Lê-nin.
b) Vì sao mọi người khuyên Nguyễn Ái Quốc ngày mai hãy đi viếng Lê-nin?
Hướng dẫn giải:
- vì thời tiết ngoài trời đang rất lạnh, trong khi Nguyễn Ái Quốc chỉ mặc một chiếc áo thu mỏng trên người.
c) Câu chuyện trên đã giúp em hiểu thêm điều gì về người thanh niên Nguyễn Ái Quốc?
A. Đó là 1 người yêu nước.
B. Đó là 1 người rất giàu tình cảm và có lòng kính trọng Lê-nin.
C. Đó là 1 người rất giản dị.
Hướng dẫn giải:
Đáp án B.
Bài 2 (trang 43 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1): Dòng nào sau đây nêu đúng nghĩa của từ ý chí?
A. Quyết tâm dồn trí tuệ, sức lực để đạt được mục đích.
B. Khả năng tự xác định mục đích cho hành động và quyết tâm đạt cho được mục đích đó.
C. Kiên trì, cố gắng vượt qua những trở ngại.
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Bài 3 (trang 43 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1): Đọc đoạn văn dưới đây:
Vốn tính âm thầm và trầm lặng, Niu-tơn không thích chơi với đông bạn bè. Giây phút hạnh phúc nhất của cậu bé là được ẩn mình ở 1 góc vườn để đọc sách và thả hồn mơ mộng theo 1 ý nghĩ xa xôi. Có thì giờ rỗi cậu lại đi tới phòng thí nghiệm của ông Cờ-lác hoặc mải mê sáng chế những món đồ chơi khác lạ. Cũng chính nhờ vậy mà Niu-tơn đã rèn luyện cho mình thói quen sống rất bổ ích cho công tác nghiên cứu sau này. Thật không ai ngờ, những trò chơi thời thơ ấu ấy đã tiếp bước chuẩn bị cho cậu bé đó trở thành một nhà bác học nổi tiếng, “Người đã vượt lên trên tất cả các thiên tài” – Nhà bác học vĩ đại trong những nhà bác học vĩ đại.
(Theo Câu chuyện danh nhân)
a. Tìm và gạch dưới những tính từ trong đoạn văn trên.
b. Em hiểu ý nghĩa của từ mơ mộng là:
Hướng dẫn giải:
- say mê theo các hình ảnh tốt đẹp nhưng xa vời và không thực tế.
c. Mơ mộng là từ láy hay từ ghép? Đặt câu với từ mơ mộng.
Hướng dẫn giải:
- Mơ mộng là từ ghép.
- Đặt câu: Cô ấy lúc nào cũng mơ mộng về tương lại của mình.
Bài 4 (trang 44 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1): Đặt câu với 1 tính từ mà em vừa tìm được trong câu 3.
Hướng dẫn giải:
- Các câu chuyện lịch sử thầy giáo kể rất bổ ích cho chúng em.
- Ca sĩ nổi tiếng Chipu vừa có một buổi biểu diễn ở Sài Gòn vào tối qua.
Bài 5 (trang 44 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1): Gạch chân dưới các từ không phải là tính từ trong mỗi nhóm từ dưới đây:
Hướng dẫn giải:
A. Tốt, xấu, khen, thẳng thắn, ngoan, hiền, thông minh.
B. Đỏ tươi, vàng óng, xanh thẳm, trắng muốt, tính nết, tím biếc.
C. Tròn xoe, dài ngoẵng, nặng trịch, méo mó, giảng dạy, nhẹ tênh.
b) Chọn 1 trong các tính từ sau đây và đặt câu: xanh thẳm, đỏ tươi, tím biếc.
Hướng dẫn giải:
- Quốc kỳ đỏ tươi tung bay trước gió trong ngày Quốc khánh.
- Đây là lần đầu tiên trong đời nó được nhìn thấy một bầu trời xanh thẳm như thế.
- Mặt hồ đã được che phủ bởi một màu hoa bèo tím biếc.
Bài 6 (trang 44 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1): Tìm phần kết bài của các câu chuyện dưới đây:
- Dế Mèn bênh vực kẻ yếu (SGK Tiếng Việt 4, tập 1 trang 15)
- “Vua tàu thủy” Bạch Thái Bưởi (SGK Tiếng Việt 4, tập 1, trang 115)
a) Cho biết các kết bài đó được viết theo cách không mở rộng hay mở rộng?
Hướng dẫn giải:
- Dế Mèn bênh vực kẻ yếu: “Bọn nhện sợ hãi……quang hẳn”: được viết theo kiểu kết bài không mở rộng.
- “Vua tàu thủy” Bạch Thái Bưởi: “Chỉ trong mười năm…. Người cùng thời”: được viết theo kiểu kết bài mở rộng.
b) Viết đoạn kết bài theo kiểu mở rộng cho câu truyện “Dế Mèn bênh vực kẻ yếu”
Hướng dẫn giải:
Bọn nhện sợ hãi, cùng dạ ran. Cả bọn cuống cuồng chạy ngang, chạy dọc, phá hết những dây tơ chăng lối. Con đường trở về tổ Nhà Trò quang hẳn. Từ đó trở về sau bọn nhện không còn dám bắt nạt chị Nhà Trò nữa. Thương tình chị gầy gò, yếu ớt, lâu lâu mới kiếm được nhiều mồi ngon nên chúng đều chia sẻ giúp đỡ chị một chút.
Vui học (trang 45 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1):
Bố xin lỗi cô giáo vì con trai mộng du
Tại văn phòng trường, người bố với vẻ mặt bối rối xin lỗi cô giáo chủ nhiệm của con trai:
- Tôi rất thành thật xin lỗi cô về việc con tôi đã bỏ ra khỏi lớp trong giờ học. Mong cô bỏ qua cho thằng bé nhé.
Cô giáo nghiêm nghị đáp:
- Trong lúc tôi đang say sưa giảng bài trước lớp thì con trai anh đã tự ý đi một mạch ra khỏi lớp. Thậm chí, khi tôi gọi lại em ấy cũng không ngoảnh mặt lại hay không thèm trả lời hay. Thật đúng là không có kỉ luật gì cả!
Người bố cuống quýt nói:
- Ấy ấy mong cô giáo bớt giận ạ. Chẳng là con trai nhà tôi mắc hội chứng mộng du từ nhỏ, mỗi lần cháu ngủ say là lại đi lung tung như thế ấy mà.
-! ?!
(Sưu tầm)
* Hãy kể câu chuyện cho người thân và bạn bè cùng nghe.
* Theo em, chi tiết nào trong câu chuyện trên có tác dụng gây cười.
Hướng dẫn giải:
Chi tiết gây cười trong truyện trên nằm ở câu trả lời của người bố.
Bài trước: Tuần 11 trang 38, 39, 40, 41 (trang 39 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1) Bài tiếp: Tuần 13 trang 46, 47, 48, 49 (trang 47 Cùng em học Tiếng Việt 4 Tập 1)