Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần - trang 41 VBT Lịch Sử 7

Bài 7 trang 43: Xã hội nhà Trần ngày càng phân hóa, bộ máy nhà nước mang tính đẳng cấp rõ rệt. Em hãy nêu tóm tắt đặc điểm của từng tầng lớp xã hội thời Trần?

Hướng dẫn trả lời:

* Đặc diểm của từng từng lớp xã hội thời Trần:

- Vương hầu, quý tộc: Ngày càng có nhiều ruộng đất, có nhiều đặc quyền đặc lợi, nắm giữ các chức vụ chủ yếu trong bộ máy chính quyền.

- Địa chủ thường: Những người giàu có trong xã hội, có nhiều ruộng đất tư cho nông dân cày cấy để thu tô.

- Nông dân: Cày ruộng công của nhà nước ở các làng xã, là tầng lớp bị trị, đông đảo nhất trong xã hội. Một bộ phận phải lĩnh canh ruộng đất và nộp tô cho địa chủ.

- Nông nô, nô tì: Bị lệ thuộc và bị quý tộc bóc lột nặng nề hơn nông dân tá điền.

Bài 8 trang 43: Trong những biểu hiện của đời sống văn hóa dưới đây, những ý nào là đặc điểm nổi bật nhất của đời sống văn hóa thời Trần. Đánh dấu X vào ô trống đầu câu chỉ các đặc điểm đó:

	Tục thờ cúng tổ tiên, thờ các anh hùng dân tộc, những người có công với làng, với nước.
	Hầu hết các vua đều sùng đạo Phật, sai dựng chùa tháp, tô tượng, đúc chuông.
	Nhiều người đi tu, chùa chiền mọc lên khắp nơi.
	Nho giáo phát triển, được đề cao.
	Các hình thức sinh hoạt văn hóa như ca hát, nhảy múa, đấu vật, đua thuyền… rất phổ biến và phát triển.

Hướng dẫn trả lời:

X	Tục thờ cúng tổ tiên, thờ các anh hùng dân tộc, những người có công với làng, với nước.
	Hầu hết các vua đều sùng đạo Phật, sai dựng chùa tháp, tô tượng, đúc chuông.
X	Nhiều người đi tu, chùa chiền mọc lên khắp nơi.
X	Nho giáo phát triển, được đề cao.
X	Các hình thức sinh hoạt văn hóa như ca hát, nhảy múa, đấu vật, đua thuyền… rất phổ biến và phát triển.

Bài 9 trang 44: Văn học thời Trần (bao gồm cả văn học chữ Hán và chữ Nôm) rất phong phú, để lại nhiều thành tựu rực rỡ.

a) Theo em nguyên nhân nào có ý nghĩa quyết định dẫn đến sự phát triển của văn học thời Trần? Đánh dấu X vào ô trống đầu câu em cho là đúng nhất:

	Đây là thời kì có nhiều nhà nho nổi tiếng.
	Truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc được phát huy cao độ trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
	Tiếp thu được tinh hoa của văn học dân gian và văn học nước ngoài.

b) Hãy nêu một số tác giả và tác phẩm văn học tiêu biểu mà em biết?

Hướng dẫn trả lời:

a)

	Đây là thời kì có nhiều nhà nho nổi tiếng.
X	Truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc được phát huy cao độ trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
	Tiếp thu được tinh hoa của văn học dân gian và văn học nước ngoài.

b) Một số tác giả và tác phẩm văn học tiêu biểu mà em biết như:

- Tác giả: Nguyễn Thuyên, Nguyễn Sĩ Cố, Hồ Quý Ly, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải, Trương Hán Siêu, …

-Tác phẩm: Hịch tướng sĩ, Phò giá về kinh, Phú song Bạch Đằng, …

Bài 10 trang 44: Giáo dục và khoa học – kĩ thuật thời Trần có nhiều điểm mới, hãy hoàn thiện tiếp các đoạn văn sau để thấy được những tiến bộ trên các lĩnh vực này ở thời Trần:

a) Về giáo dục

- Quốc tử giám

- Các lộ, phủ, kinh thành

- Các kì thi

- Nhà giáo tiêu biểu

b) Về khoa học – kĩ thuật

- Bộ Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu

- Binh thư yếu lược của Trần Hưng Đạo

- Thầy thuốc Tuệ Tĩnh

- Đặng Lộ, Trần Nguyên Đán

- Hồ Nguyên Trừng và các thợ giỏi

Hướng dẫn trả lời:

a) Về giáo dục:

- Quốc tử giám mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại.

- Các lộ, phủ, kinh thành đều có trường công.

- Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều.

- Nhà giáo tiêu biểu: Chu Văn An

b) Về khoa học – kĩ thuật

- Bộ Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu là bộ chính sử có giá trị đầu tiên ở nước ta.

- Binh thư yếu lược của Trần Hưng Đạo đánh dấu bước phát triển về lí luận quân sự của Đại Việt.

- Thầy thuốc Tuệ Tĩnh đã nghiên cứu cây thuốc nam, tổng kết việc chữa bệnh bằng thuốc nam trong nhân dân.

- Đặng Lộ, Trần Nguyên Đán có những đóng góp đáng kể trong lĩnh vực thiên văn học.

- Hồ Nguyên Trừng và các thợ giỏi đã tạo được súng thần cơ và đóng các thuyền lớn, có hiệu quả cao trong chiến đấu.

Bài 11 trang 45: Nhà Trần có nhiều công trình kiến trúc mới được xây dựng với kĩ thuật tinh xảo. Các công trình sau đây được xây dựng ở những địa phương nào? Hãy nối các mũi tên cho đúng:

Hướng dẫn trả lời:

Nhà Trần có nhiều công trình kiến trúc mới được xây dựng với kĩ thuật tinh xảo, ví dụ như:

- Tháp Phổ Minh ở Nam Định

- Thành Tây Đô ở Thanh Hóa

- Hoàng thành Thăng Long ở Hà Nội